tekstdoelen en tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Programma

Blok 2

Zakelijk schrijven

• Stukje theorie 
• Opdracht maken
• Afsluiting

Waarom

• Aan het einde van de les kan iedereen de tekstdoelen noemen.
• Aan het einde van de les kan iedereen bij de tekstdoelen benoemen wat de schrijver wil.
• Hoe je een tekst met meerdere doelen schrijft

Waarom tekst?

• De schrijver wilt met zijn tekst iets bij de lezer bereiken.
• De tekst die geschreven wordt, heeft een doel.
• Er zijn verschillende tekstdoelen.
• Na het tekstdoel kiest de schrijver een tekstsoort.
• Er zijn verschillende tekstsoorten.

Meerdere doelen tegelijkertijd

In het eerste jaar heb je geleerd dat je schrijft om te communiceren met een lezer en dat je daarbij een bepaald schrijfdoel wilt bereiken. Je weet dus dat een tekstsoort maar zelden één doel bereikt. Een artikel mag bijvoorbeeld best leuk zijn om te lezen, maar je hoofddoel als schrijver is nog steeds de lezer te informeren. Al je tekst, ook de amuserende stukjes, moeten bijdragen aan het hoofddoel.

Redenen om te schrijven

Ook heb je het eerste jaar heb je geleerd dat je schrijft om te communiceren. 

Goed kunnen schrijven is echter om meer redenen belangrijk:

• om jezelf uit te drukken
• om te leren

Schrijven om jezelf uit te drukken

Ken je de uitdrukking: ‘Je ei kwijt kunnen’? 

Deze zegswijze betekent zoiets als ‘de gelegenheid hebben om je (creatief) te uiten’. Voor veel mensen is schrijven een manier om zich te uiten, maar niet voor iedereen. Internet biedt daarvoor ruime mogelijkheden. Dit is bijvoorbeeld te zien aan het grote aantal blogs. 

Bij veel bloggers is het schrijfdoel: geld verdienen. 

In plaats van zichzelf uit te drukken schrijven ze verkooppraatjes om een bepaald product aan te prijzen.

Schrijven om te leren

 

Kan je leren van schrijven? 

Ja, door de leerstof voor jezelf of voor een ander op papier uit te leggen, leer je op een effectieve wijze. Het is een bewerkelijke manier, maar het levert veel op. 

Volgens onderzoek onthoud je de stof beter als je aantekeningen maakt.

5 tekstdoelen 

1. Vermaken/amuseren  
2. Informeren
3. Overtuigen 
4. Overhalen, activeren
5. Leren,/instrueren

Tekstdoel: vermaken/amuseren

• Schrijver wilt je vermaken (= fictieve tekst!)
• Voorbeeld tekstsoort: verhaal, strip, mop, songtekst
  

Tekstdoel: informeren

• Schrijver wilt dat je iets te weten komt
• Voorbeeld tekstsoort: nieuwsbericht (krant), verslag, tweet

Tekstdoel: overtuigen

• Schrijver wilt dat je het met hem eens bent (zelfde mening)
• Voorbeeld tekstsoort: reactie op website, ingezonden brief
  

Tekstdoel: overhalen/activeren

• Schrijver wilt dat je iets gaat doen
• Voorbeeld tekstsoort: reclame, advertentie, uitnodiging

Tekstdoel: leren/instrueren

• Schrijver wilt dat je iets leert, iets onthoudt
• Voorbeeld tekstsoort: schoolboektekst, recept, gebruiksaanwijzing
  

Nu maken

Blok 2 Schrijven

Paragraaf 2.7

B deel 1 schrijfdoelen

Opdracht 1 tot en met 5