1.2 Plantenrijk - microscopie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hfst 1 Organismen uit 4 rijken

1.1 Organismen indelen

1.2 Plantenrijk - microscopie

1.3 Dierenrijk

1.4 Schimmelrijk en bacterierijk

1.5 Voedselkringloop

1.6 Biotechniek

Microscopie: Waterpest

Programma

• Welkom 
• Microscopie: waterpest (preparaat maken + tekening)
• Alles opruimen
• Tijd over? Begin met je huiswerk
• Klassikale afsluiting

Leerdoelen van deze les

• Je kunt een preparaat maken
• Je kunt de microscoop instellen
• Je kunt de tekenregels toepassen

Waterpest

Waterpest is een waterplantje dat in sloten voorkomt. 

De blaadjes van waterpest bestaan uit slechts twee cellagen.

In de cellen bevinden zich veel bladgroenkorrels, hierdoor zie je de celkern meestal niet.

Onderdelen van de plantencel

• Celwand. Stevige laag. Bestaat uit cellulose.
• Celmembraan. dun vlies binnen de celwand. Reguleert welke stoffen in en uit de cel gaan.
• Cytoplasma. Stroperige vloeistof. Celkern, vacuole en bladgroenkorrels liggen hier in.
• Celkern. Bevat het DNA van de plant. Reguleert de cel
• Bladgroenkorrel. Plaats voor fotosynthese
• Vacuole. Blaasje in het midden van de cel, zorgt voor stevigheid

Bekijk alle dia's van deze les en bekijk het filmpje 

Je maakt het preparaat: 

• 1 druppel water op het objectglas
• 1 blaadje van de waterpest gebruiken
  

• het blaadje in de druppel leggen (niet dubbel!)
• dekglaasje erop (zorg dat er geen luchtbellen ontstaan)
• evt. teveel aan vocht weg halen (deppen met een doekje

Materiaal en het preparaat

• voorwerpglas/objectglas
  
• dekglaasje
  
• object (het voorwerp dat je gaat bekijken)
  

Soms gebruik je ook nog een druppel water of jodium

Het preparaat bestaat uit:

Leg het preparaat tussen de preparaatklemmen op de tafel van de microscoop. 

Schuif het naar achter.

Je legt het preparaat NIET onder de klemmen!

Je maakt eerst je preparaat. Als het klaar is, leg je het op de tafel van de microscoop.

Zorg dat je preparaat recht boven 

de opening in de tafel komt te liggen, verplaats de kruistafel

Het licht schijnt door je preparaat.

Weet je niet meer 

hoe de onderdelen heten?

Kijk dan even hier.

meer/minder licht

Zwarte knop: 

grote stelschroef 

Blauwe knop:

kleine stelschroef

40-100-400 x vergroten

Dit wil je graag zien als je 400 x hebt vergroot.

Je kiest bij 40 x al een duidelijke mooie cel met nogal wat bladgroenkorrels.

Je weet dat je bij 400 x op verschillende lagen kunt scherpstellen.

Kies de laag die duidelijk is, DAN kun je gaan tekenen

Scherpstellen 40 - 100 - 400 x

40 x  (rood)

Breng de aanwijsnaald bij een mooie duidelijke plantaardige cel

100 x (geel)

De punt van de aanwijsnaald bij de duidelijke plantaardige cel

400 x (blauw)

Je ziet scherp: De plantaardige cel met alle celkenmerken

                                De celkern zie je meestal niet

Stel scherp, draai aan de grote, zwarte stelschroef

Stel scherp, draai aan de grote, zwarte stelschroef

Stel scherp, draai aan de kleine, blauwe stelschroef

• Teken de gekozen cel groot (ongeveer 7 cm: vorm in verhouding)
• Teken strakke lijnen (niet schetsen)
• Teken wat je ziet (gum zo weinig mogelijk)
• vul het bijschrift in
• gebruik een hb-potlood, druk niet te hard / niet te zacht/ niet te dik
• teken met gesloten lijnen
• niet inkleuren wat je getekend hebt

                    Maak een schematische tekening van 1 cel

 Teken naast de gekozen cel alleen een deel van de randen 

van de aangrenzende cellen 

Benoem de onderdelen. Trek horizontale lijnen opzij met een lineaal 

Benoem: Celwand, celmembraan, bladgroenkorrel, cytoplasma (en  soms vacuole en celkern).

De lijnen lopen parallel - De benoemde onderdelen staan precies onder elkaar

Let op: 

dit is een voorbeeld!

Tekenregels

Benoem

(kijk in je boek of zoek op internet)

• celkern (zie je niet vaak)

• cytoplasma
• celmembraan
• celwand
• vacuole (als je die ziet)
• bladgroenkorrel

Teken van de cellen die naast 'jouw cel liggen' 

alleen een klein stukje rand. 

Opruimen

Microscoop in juiste volgorde opruimen:

1. Tafel helemaal omlaag
2. Preparaat weghalen
3. Lampje uit
4. Kleinste vergroting boven de tafel draaien
5. Hoes over de microscoop
6. Vasthouden aan statief en terugzetten

• Preparaten schoonmaken, drogen en inleveren

Cel-onderdelen van een plant

• De celwand geeft stevigheid aan een plant.
• Cytoplasma is een vloeistof waarin zich bladgroenkorrels bevinden.
• De celmembraan (dun vliesje) zit om het cytoplasma heen. 
• In bladgroenkorrels (groene bolletjes) vindt fotosynthese plaats.
• De celkern stuurt processen aan die in de cel / plant plaatsvinden
• De vacuole bevat vocht, de vacuole 'duwt' andere onderdelen van een cel opzij. Daardoor wordt het geheel een nog steviger geheel. De vacuole bevat ook voedingsstoffen.
• Sommige planten bevatten kleurstofkorrels, die geven de plant een kleur (wortel).

Huiswerk

Lezen: blz. 25 t/m 30

Maken: opdracht 1 t/m 11