3 - 3 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Het nationalisme 

Leidende vraag: In welke mate bepaalden verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa (1813-1900)?

Syllabus

Onder invloed van Rousseau, de veroveringen van Napoleon en de Romantiek groeide in de 19e eeuw het nationalisme. Dat ging uit van broederschap binnen één volk of staat. Afhankelijk van het aantal volkeren binnen de grenzen konden staten hierdoor meer of minder samenhang krijgen. 

Nationalisme was een drijfveer achter de eenwording van Italië en Duitsland en leidde tot de onafhankelijkheid van verschillende nieuwe landen.

Kenmerkend aspect

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Nationalisme

het gevoel van saamhorigheid van een groep mensen die samen een staat (natiestaat) vormen of willen vormen.

Voortkomend uit het ideaal van broederschap (Franse revolutie)

Groei nationalisme in de 19e eeuw

Oorzaken:

1. Het idee van 'de algemene wil' van Rousseau

2. Napoleontische overheersing

3. De Romantiek

Waarom kunnen Verlichte ideeën en de overheersing van Napoleon gezien worden als oorzaken van het nationalisme? 

De Romantiek 

1790-1850

Culturele stroming die zich afzette tegen het rationalisme en de industriële revolutie. Gevoel en fantasie stonden op de eerste plaats.  

Vormen van nationalisme 

Streven naar een eigen staat. Voorbeeld: Oostenrijk-Hongarije en het Turkse Rijk.

Eenwording.
Voorbeeld Duitsland en Italië

Versterking van de bestaande natiestaat. Voorbeeld: Frankrijk.

Italie 

Na Congres van Wenen is Italië verdeeld in verschillende staatjes. 

Door veroveringen wordt Italië tot een eenheid gemaakt. 

Duitse eenwording 

1871

o.l.v. Otto von Bismarck voert Pruissen verschillende oorlogen die het Duitse nationale gevoel versterken.

Na de Frans-Duitse oorlog wordt de eenheid uitgeroepen.