Aan elkaar of los en bijv.nw.

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Wat gaan we doen deze les?

1. Aan elkaar of los (uitleg + oefenen)
2. Bijvoeglijk naamwoord (uitleg + oefenen)

...zelfstandig werken in het boek

Aan het einde van de les:

• schrijf je woorden juist: aan elkaar of los;
• spel je bijvoeglijke naamwoorden juist.

Woorden die je aan elkaar schrijft:

• Samenstellingen van twee of meer woorden
  eindexamen, werkplaatschef, langetermijnplanning
• Woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus een voorzetsel
  erop, hierin, daarbij, waarvan
• Werkwoorden die beginnen met voorzetsels
  binnenlaten, opmerken, uitgevonden 

Je zet een koppelteken tussen twee woorden als:

• het woord begint met de voorvoegsels niet-, non-, oud-, ex- 
  niet-rokers, non-actief, oud-bondscoach, ex-vriend
• de uitspraak anders onduidelijk is
  auto-onderdelen, toe-eigenen
  
• een deel van de samenstelling bestaat uit letters, cijfers of tekens
  mbo-opleiding, 18-jarige, 3D-printer, €-teken
• het een samengestelde aardrijkskundige naam of afleiding is
  Noord-Amerika, Oost-Europese

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

De post bezorger komt elke dag om precies dezelfde tijd.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

De ex aanvoerder van het voetbalteam zit nog elke wedstrijd in het publiek.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Ik wil later werken in de keuken van een vijf sterrenhotel.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Sherida, kun jij de sproei installatie uitzetten?

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Normaal gesproken is de achter deur niet afgesloten.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Worden mijn gewerkte uren elke week ingevoerd door de leiding gevende?

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf de woorden goed.

Vanmiddag brengt de milieu inspecteur een bezoek aan ons filiaal in Zuid Holland.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Marcella heeft een bijbaan op de klanten service van een groot bedrijf.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Die organisatie zoekt een commercieel medewerker voor de binnen dienst.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Dat bedrijf werkt het liefst met mbo stagiaires die graag de handen uit de mouwen steken.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf de woorden goed.

Die 3D printer hebben we gekregen van een oud medewerker.

Welke woorden moeten aan elkaar? Schrijf het woord goed.

Voorkom dat je op een zee egel stapt door niet met blote voeten in het water te gaan.

Bijvoeglijk naamwoord

Bij een zelfstandig naamwoord kan een bijvoeglijk naamwoord horen. De meeste bijvoeglijke naamwoorden hebben een korte en een lange vorm.

Gebruik de korte vorm:

• als het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat;
• bij het-woorden waar je een voor zet.

modern	het kapsel is modern	het modern e kapsel
kapot	de uitlaat is kapot	de kapot t e uitlaat
duur	het cadeau is duur	het d u r e cadeau
waardeloos	de uitzending is waardeloos	de waardel oz e uitzending
gaaf	het gebit is gaaf	het g av e gebit

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord zegt waarvan iets gemaakt is.

Veel stoffen eindigen op -en:
een houten snijplank, het ijzeren hek

Moderne stoffen krijgen meestal geen -en:

een polyester sportbroek, een nylon panty

Werkwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Werkwoorden kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken. Ook dan schrijf je het bijvoeglijk naamwoord zo kort en eenvoudig mogelijk:

aankleden	de aangeklede, patiënt, een aangeklede patiënt
redden	het geredde hert, een gered hert
springen	de gesprongen waterleiding, een gesprongen waterleiding
glimmen	het glimmende kettinkje, een glimmend kettinkje

Woon jij in dat ............... gebouw in het centrum?

1. hoog
2. hoge

Koningsdag is een ............... feestdag in Nederland.

1. nationaal
2. nationale

Vanochtend kreeg mijn collega een ............... bericht.

1. vervelend
2. vervelende

Mensen met ............... haar hebben zo'n 150.000 haren op hun hoofd.

1. blond
2. blonde

Lust je misschien een ............... gebakje?

1. lekker
2. lekkere

Dat ............... café aan de haven zoekt nog personeel.

1. klein
2. kleine

De directeur nam een ............... besluit over de contracten.

1. belangrijk
2. belangrijke

Shiva maakte voor ons een ............... gerecht.

1. Indiaas
2. Indiase

Mijn tante vroeg een ............... (hout) bijzettafeltje voor haar verjaardag.

Mijn broertje liet de ............... (glas) waxinelichthouders vallen.

Eiersalade maak je met ............... (koken) eieren.

Worden bij dat gerecht ook ............... (roosteren) groenten geserveerd?

............... (kopen) artikelen mogen altijd geruild worden.

In je outbox staan alle ............... (verzenden) mailtjes.

Op ............... (vergroten) foto's zie je vaak duidelijk de pixels.

Het ............... (besteden) bedrag kan bij de administratie gedeclareerd worden.

Zelfstandig aan het werk

Aan elkaar of los (2.3) en bijvoeglijk naamwoord (2.4)

Blz. 162 t/m 168

Aan het einde van de les:

• schrijf je woorden juist: aan elkaar of los;
  
• spel je bijvoeglijke naamwoorden juist.