H5 energie - H5.4 Energie omzetten 21 22

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

H5 Energie - H5.4 Energie omzetten (les 1)

Welke nadelen zijn er aan het gebruik van fossiele brandstoffen?

Leerdoelen

18. Ik kan uitleggen hoe een conventionele elektriciteitscentrale werkt. 

19. Ik weet op welke duurzame manieren je elektriciteit kunt maken

20. ik kan uitleggen hoe energie omzettingen plaatsvinden. 

21. Ik kan het rendement uit rekenen van elektrische apparaten. 

Hoe maak je elektriciteit?

Energie

Energie kun je niet maken. 

Energie kun je omzetten in een andere vorm van energie. 

Voor het maken van elektrische energie heb je dus een andere vorm van energie nodig.  (warmte, licht, chemische energie of beweging energie) 

Energie

Er zijn 5 vormen van energie: Warmte, Licht (Straling), chemisch, Beweging en elektrisch. 

Energie kun je niet maken, maar je kunt wel energie omzetten in een andere vorm van energie

Welke energieomzetting vindt er plaats in een lamp

Chemisch

Elektrisch

Beweging

Straling

Warmte

Welke energieomzetting vindt er plaats in een motorblok

Chemisch

Elektrisch

Beweging

Straling

Warmte

Conventionele elektriciteitscentrale

•  van Fossiele brandstof wordt  elektriciteit gemaakt

•  Vinden meerdere energie omzettingen plaats voordat er elektrische energie is. 

1

Kolen bevaten chemische energie. Door verbranding wordt chemische energie omgezet in warmte-energie 

3

Door de bewegingsenergie van het stoom gaat het rad draaien. De bewegingsenergie van het rad wordt in de dynamo omgezet in elektrische energie. 

2

De warmte energie zorgt er voor dat water wordt omgezet in stoom. Het stoom krijgt bewegingsenergie. 

Duurzame elektriciteit opwekken

Windenergie:

Energieomzetting: 

nadeel: 

Werkt alleen met wind

Zonne-energie: 

Stralingsenergie -> Elektrische energie 

Nadeel: werkt alleen overdag. 

Bewegingsenergie→elektrischeenergie

Stralingsenergie→elektrischeenergie

waterkracht:

Energieomzetting

Nadeel: 

Hoogteverschillen nodig

Duur

Bij langdurige droogte ontstaat een watertekort

impact op natuur. 

Bewegingsenergie→elektrischeenergie

Is kernenergie ook duurzaam

Ja

Nee

Om de klimaatdoelen te halen moet er in Nederland een kerncentrale worden gebouwd

Ja

Nee

Kernenergie

Principe is hetzelfde als conventionele elektriciteitscentrale

stralingsenergie (kernenergie) uit uranium verwarmt water 

Water wordt stoom 

Stoom brengt turbine in beweging. 

bewegingsenergie -> elektrische energie. 

Voordeel: geen CO2

nadeel: kernafval

Aan de slag

Wat: 

Hoe:

Hulp: 

Tijd: 

Resultaat: 

klaar: 

Aan de slag: 

Wat: 2, 3 ,5, 7, 9 , 10 , 11, 14, 15, 16

 

Hoe: zelfstandig / samen met buurman-buurvrouw

Hulp: Boek / Binas / docent

Tijd:  25 min

Resultaat:  inzicht in leerdoelen 

klaar: nakijken van gemaakte opdrachten 5.4. Uitwerken leerdoelen. 

lever hier huiswerk van 5.4 in

H5 Energie - H5.4 Energie omzetten les 2

Welke energieomzetting vindt er plaats in een motorblok

Chemisch

Elektrisch

Beweging

Straling

Warmte

Hoeveel energie gebruikt deze lamp

Welke energieomzetting vinden er plaats in een gloeilamp

Welke energieomzetting vinden er plaats in een gloeilamp?

Leerdoelen

18. Ik kan uitleggen hoe een conventionele elektriciteitscentrale werkt. 

19. Ik weet op welke duurzame manieren je elektriciteit kunt maken

20. ik kan uitleggen hoe energie omzettingen plaatsvinden. 

21. Ik kan het rendement uit rekenen van elektrische apparaten. 

Energie

Energie kun je niet maken. 

Energie kun je omzetten in een andere vorm van energie. 

Voor het maken van elektrische energie heb je dus een andere vorm van energie nodig.  (warmte, licht, chemische energie of beweging energie) 

Energie

Er zijn 5 vormen van energie: Warmte, Licht (Straling), chemisch, Beweging en elektrisch. 

Energie kun je niet maken, maar je kunt wel energie omzetten in een andere vorm van energie

Energie omzetting

:

Elektrische energie 

• Het vermogen van elektrische apparaten geeft aan hoeveel elektrische energie een apparaat per seconde nodig heeft. 
  

• Elektrisch vermogen wordt aan gegeven in Watt (W) 

•  Energie wordt gemeten in Joule 

• 1 W =  1 J/s 

Hoeveel Joule per seconde gebruikt een gloeilamp van 100 w

1. 1
2. 10
3. 100
4. 1000

Een gloeilamp heeft een rendement van 10 %. Wat betekend dit?

Welke energieomzetting vindt er plaats in een lamp

Chemisch

Elektrisch

Beweging

Straling

Warmte

Elektrische energie 

(opgenomen)

licht (Nuttig)

Warmte (ongewenst)

100 W

10 W

90 W

Voorbeeld

Een gloeilamp neemt 100 W aan energie op. Hiervan wordt 10 W omgezet in licht en de rest gaat verloren aan warmte. Bereken het rendement van de gloeilamp. 

Gegeven: Pnuttig = 10 W.  Ptotaal = 100 W

Gevraagd: Rendement

Formule: n = Enuttig : Etotaal x 100 %

Berekening n = 10 : 100  x 100 = 10 %

Antwoord: Het rendement van de gloeilamp is 10%

Een Tl buis neemt 80 W aan energie op. Hiervan wordt 16 W omgezet in licht. Bereken het rendement van de tl buis. (geef alleen het getal + eenheid)

Gegeven: Enuttig = 16 W Etotaal = 80

Gevraagd : Rendement

Formule : Enuttig : Etotaal x 100 %

Berekening: 16 : 80 x 100% = 20 %

Antwoord: Het rendement van de tl buis is 20 %

Aan de slag

Wat: 

Hoe:

Hulp: 

Tijd: 

Resultaat: 

klaar: 

Aan de slag: 

Wat: 17,19,20,21,23,25,26,27,28,29,30,32

 

Hoe: zelfstandig / samen met buurman-buurvrouw

Hulp: Boek / Binas / docent

Tijd:  25 min

Resultaat:  inzicht in leerdoelen 

klaar: nakijken van gemaakte opdrachten 5.4. Uitwerken leerdoelen.