4.4 Chemische reacties

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 4

H4.4 Chemische reacties

Leerdoelen

• Je kunt processen in het dagelijks leven herkennen als chemische reactie. 
• Je kunt een chemische reactie weergeven in een reactieschema. 
• Je kunt de kenmerken van een ontledingsreactie en van een verbrandingsreactie benoemen. 

Chemische reactie = verandering van stofeigenschappen

 Chemische reacties

Bij elke chemische reactie verdwijnt er minstens 1 stof. Er ontstaat ook minstens 1 stof.

Een chemische reactie is ook niet terug te draaien. Als je een eitje bakt, kun je hem niet meer terug in zijn originele vorm krijgen. Een ijsklontje kun je steeds opnieuw bevriezen en smelten. Dit is een faseovergang en dus GEEN chemische reactie

Voorbeelden van chemische reacties

Het bereiden van voedsel zoals het bakken van een eitje

Het roesten van ijzer, bijvoorbeeld je fiets

Het hard worden van lijm

Verbranding

Als een stof snel en met vlammen reageert met zuurstof uit de lucht, zeg je dat die stof verbrandt.

Er zijn 3 brandvoorwaarden:

Reacties

Atomen hebben we nodig om nieuwe stoffen te maken.

Stoffen kunnen weer met elkaar reageren en zo ontstaan nieuwe stoffen.

Dit zijn chemische reacties en gebeuren de hele tijd om je heen

Reactieschema of reactievergelijking?

Van een reactie kun je een reactieschema of een reactievergelijking maken. 

Een reactieschema is in woorden. 

Een reactievergelijking is in formule. 

1. Reactieschema voor het maken van water
2. maak een reactievergelijking (met de letters van de atomen)
3. maak de reactie kloppend
   

Je ziet nu hoe een reactie verloopt, alleen nog niet hoeveel van de stoffen verbruikt wordt. 

Als fruit gaat rotten, is de geur van alcohol te ruiken. Dit komt doordat de suiker die in het vruchtensap is opgelost(glucose) wordt omgezet in alcohol(ethanol) en koolstofdioxide.

Noteer:

1. Reactieschema
2. reactievergelijking
3. Kloppend maken van de reactie
   

Reactieschema

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Corrosie

Veel metalen worden aangetast door stoffen in de lucht zoals zuurstof (O2) en water (H2O). Dat noem je corrosie en is ook een chemische reactie

Reactieschema

In een reactieschema zet je de beginstoffen  vóór de pijl

In een  reactieschema zet je de  reactieproducten na de pijl

Reactieschema voor verbranding:

brandstof + zuurstof -->  reactieproducten

Reactieschema fotosynthese

6 CO₂ + 6 H₂O ----> C₆H₁₂O₆ + 6 O₂

koolstofdioxide+water---->glucose + zuurstof

Beginstoffen---->reactieproducten

Soorten reacties

- Verbrandingsreactie (brandstof +O2---->verbrandingsproducten)

- Ontledingsreactie (1 stof voor de pijl, meerdere achter de pijl)

-andere chemische reacties

Een faseovergang is geen reactie, deze is omkeerbaar.

Huiswerk

Pulsar Werkboek B

Blz. 24 t/m 27

Opgaven: 4 t/m 20

Koen is in een romantische bui en steekt een kaarsje aan.
Bij de vlam ziet hij dat het kaarsvet vloeibaar is geworden en begint te druppelen. Met wat voor soort reactie heb je hier te maken?

1. chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

Adrie bakt een wit afbakbroodje mooi bruin.
Sanne haar fiets is aan het roesten.
Bij welke leerling(en) vind een chemische reactie plaats?

1. Bij Adrie
2. Bij Sanne
3. Bij beiden
4. Bij geen van beiden

Femke smelt boter in een pan.
Raoul steekt een papiertje in de brand.
Bij welke leerling(en) vind er een chemische reactie plaats?

1. Bij Femke
2. Bij Raoul
3. Bij geen van beiden
4. Bij beiden

Kimberley heeft de ijsjes uit de afbeelding gekocht. Je koopt deze ijsjes als vloeistof en vriest deze thuis in, waarna deze stof zich niet langer in de vloeibare fase, maar in de vaste fase bevindt. Met wat voor soort reactie heb je hier te maken?

1. Een chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Een ontledingsreactie
3. Een fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

Veronic heeft beton in haar tuin gestort, om de palen van haar schutting stevig in vast te zetten en houtrot te voorkomen. Het uitharden van beton is een voorbeeld van een ……

1. Chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

Wanneer je water onder stroom zet, dan valt water (H2O) uiteen in de stoffen waterstof (H) en zuurstof (O). Dit noem je de elektrolyse van water. Met wat voor soort reactie heb je hier te maken?

1. Chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

In de motor van een auto die op waterstof rijdt vind de volgende reactie plaats:

2 H2 + O2 —> 2 H2O

Met wat voor reactie heb je hier te maken?

1. Chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Verbrandingsreactie

Bekijk de reactie hieronder:

Suiker (C12H22O11) —> koolstof (12 C)+ water (11H2O)

Wat voor soort reactie is dit?

1. Chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

Bekijk de reactie hieronder:

Magnesium + zuurstof —> magnesiumoxide

1. Chemische reactie (Scheikundige reactie)
2. Ontledingsreactie
3. Fysische reactie (Natuurkundige reactie)
4. Een verbrandingsreactie

Welk metaal is ongevoelig voor corrosie?

1. Ijzer
2. Koper
3. Aluminium
4. Goud

Welk metaal kan volledig door corroderen?

1. Ijzer
2. Koper
3. Aluminium
4. Goud

Waarom voegt men een laagje tin toe aan de binnenkant van een stalen conservenblik?