2.4 Atoombouw

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.4 Atoombouw

Atoommodel

Rutherford

Atoommodel Rutherford (1911): 

Een atoom bestaat uit:

Protonen (kern => +)

Neutronen (kern => neutraal) 

Elektronen (wolk => -)

Alle atomen bevatten dus dezelfde deeltjes (p⁺, e- en n). Hoe kan het dan dat er toch verschillende atomen zijn?

Atoomnummer

Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in de kern van het atoom. Alle atomen van dezelfde soort hebben hetzelfde atoomnummer.

• atoomnummer = aantal protonen

• aantal elektronen = aantal protonen (geen lading)
  

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Onthouden:

• Het aantal elektronen is gelijk aan het aantal protonen
• Het atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen
• Het massagetal = aantal protonen + neutronen

• lading proton = +1e
• lading elektron = -1e
• lading neutron = 0

Voorbeeld

Hoeveel protonen, elektronen en neutronen bevat een Cl-37 atoom?

• protonen = atoomnummer
• Cl heeft atoomnummer 17
• dus 17 protonen
• ook 17 elektronen
• neutronen = massagetal - protonen
• massagetal = 37
• dus 37-17 = 20 neutronen

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel protonen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel elektronen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel neutronen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een bepaald atoom bevat 15 protonen. Welk atoom is dit?

1. stikstof
2. zuurstof
3. fosfor
4. chloor

Een bepaald chloor atoom bevat 20 neutronen. Wat is het massagetal?

1. 17
2. 18
3. 35
4. 37

2.4 deel 2

Isotopen en Relatieve atoomassa

Het element met atoomnummer 11 is natrium

1. ja
2. nee

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel protonen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel elektronen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel neutronen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 13
4. 24

Waar vind je de neutronen en waar zijn ze gelijk aan?

1. Rond de kern, gelijk aan de massagetal
2. In de kern, gelijk aan de massagetal
3. Rond de kern, gelijk aan(massagetal - atoomnummer)
4. In de kern, gelijk aan (massagetal - atoomnummer)

Als er een neutron bij komt dan

1. Wordt het atoom nummer hoger
2. Wordt het atoomnummer lager
3. Wordt het massagetal hoger
4. Wordt het massagetal lager

Sommige deeltjes hebben evenveel protonen (en elektronen), maar een ander aantal neutronen.

Dit zijn ISOTOPEN.

Isotopen

Meeste elementen hebben meerdere isotopen.
Isotopen zijn atomen met
                            hetzelfde aantal protonen in de kern,
                            maar een ander aantal neutronen.
Isotopen hebben dus
                            hetzelfde atoomnummer,
                            maar een andere massa.

Isotopen

Gemiddelde atoommassa

Hoe komen ze nu aan die atoommassa?

Zie tabel 25 (Isotopen)

De atoommassa in periodiek systeem is de gemiddelde massa van de isotopen

Voorbeeld.       Gemiddelde atoommassa van magnesium

(78,99 x 23,98504) + (10,00 x 24,98584) + (11,01 x 25,98259)   /   100

                                     

=   24,30505026 = 24,31 u

Wat is een isotoop?

1. Zelfde atoom, andere massa
2. Ander atoom, zelfde massa
3. Zelfde atoom, ander atoomnummer
4. Ander atoom, zelfde atoomnummer

Hebben isotopen verschillende chemische eigenschappen?

1. Ja
2. Nee

Isotopen verschillen van elkaar in ...

1. Aantal protonen
2. Aantal elektronen
3. Aantal protonen en elektronen
4. Aantal neutronen

N-14 heeft 7 protonen en 7 neutronen.
C-14 heeft 6 protonen en 8 neutronen.
N-14 en C-14 zijn isotopen

1. ja
2. nee
3. soms

Aantekening