2.4 Atoombouw

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Bereken het massa-percentage zuurstof in --->
Geef je antwoord op één decimaal

2.4 Atoombouw

Leerdoelen

• Ik kan de bouw van een atoom uitleggen met behulp van het atoommodel
• Ik kan het verschil tussen de atoommassa en het massagetal van een atoom benoemen
• Ik kan benoemen wat isotopen en zijn en aan de hand van het isotoop bepalen hoeveel protonen, neutronen en elektronen het isotoop bevat.

Atoombouw

Dalton

Het atoommodel van Dalton:

Een atoom is een solide bol.

Het atoommodel van Thomson:

Het atoom is een positieve solide bol, met negatieve lading aan de buitenkant.

Het atoommodel van Rutherford:

Het atoom heeft een positieve kern, en daarom heen zitten kleinere negatieve deeltjes, deze werden elektronen genoemd. (Krentenbol model)

Het atoommodel van Bohr:

Het atoommodel heeft een positieve kern, daarom heen in bepaalde banen zitten de elektronen. Deze elektronen hebben hun eigen baan, schillen genoemd.

Atoombouw; schillen

In de schillen zitten de elektronen.

De schillen om de kern hebben allemaal een andere naam:

K-schil, L-schil, M-schil, alfabetisch verder.

Iedere schil heeft zijn maximale vulling.

K-schil: maximaal 2 elektronen

L-schil: maximaal 8 elektronen

M-schil: maximaal 8 elektronen

e- = elektron

Atoombouw; kern

Na verder onderzoek;

Kern (nucleus)

Bestaat uit:

Protonen (+) en Neutronen (0)

Enige uitzondering: waterstof (H)

Deze heeft 1 proton in de kern

Atomen

Het atoommodel stelt dat ieder atoom hetzelfde is opgebouwd.

Wat verschilt is:

Het aantal: protonen (kern)

Het aantal: neutronen (kern)

Het aantal: elektronen (schillen)

Atoombouw

Eerst het aantal protonen en elektronen:

• Alle elementen in het Periodiek Systeem hebben een atoomnummer. Het atoomnummer voor zuurstof is bijvoorbeeld 8.
  
  
• Het atoomnummer geeft het aantal protonen
  en aantal elektronen in het element.

atomen en periodiek systeem

atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen

Massagetal = aantal protonen + neutronen in de kern

Massagetal

• Bereken van dit atoom het massagetal.
• Welk element is dit? 

atoomnummer = aantal protonen 

= aantal elektronen

Massagetal = aantal protonen + neutronen

Isotopen en massagetal

Isotopen --> zelfde atoomnummer (aantal protonen)

                           Niet zelfde aantal neutronen

                                                                                        

                                                                                        

massagetal en atoommassa

massagetal = aantal protonen + neutronen in de kern

relatieve atoommassa= gemiddelde (voorkomende) massa van een atoomsoort.

koolstof = 12,01 u

C-12 komt veel meer voor, dan C-13 en C14 in de natuur

Massagetal en isotopen

atoomsoort	C-12	C-13	C-14
atoomnummer	6	6	6
aantal protonen	6	6	6
aantal elektronen	6	6	6
aantal neutronen	6	7	8
massagetal	12	13	14

Sommige atomen hebben hetzelfde aantal protonen (zelfde atoomsoort) in de kern, maar kunnen een ander aantal neutronen hebben. Dit noem je isotopen.

Isotopen, zijn atoomvarianten van de atoomsoort. Die van koolstof zijn:

C-12, C-13 en C-14

Rutherford

Atoommodel Rutherford (1911): 

Een atoom bestaat uit:

Protonen (kern => +)

Neutronen (kern => neutraal) 

Elektronen (wolk => -)

Alle atomen bevatten dus dezelfde deeltjes (p⁺, e- en n). Hoe kan het dan dat er toch verschillende atomen zijn?

Atoomnummer

Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in de kern van het atoom. Alle atomen van dezelfde soort hebben hetzelfde atoomnummer.

• atoomnummer = aantal protonen

• aantal elektronen = aantal protonen (geen lading)
  

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Voorbeeld

Hoeveel protonen, elektronen en neutronen bevat een Cl-37 atoom? 

• protonen = atoomnummer
• Cl heeft atoomnummer 17
• dus 17 protonen
• ook 17 elektronen
• neutronen = massagetal - protonen
• massagetal = 37
• dus 37-17 = 20 neutronen

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel protonen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel elektronen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een zuurstofatoom met massagetal 16. Hoeveel neutronen bevat dit atoom?

1. 16
2. 8
3. 6
4. 32

Een bepaald atoom bevat 15 protonen. Welk atoom is dit?

1. stikstof
2. zuurstof
3. fosfor
4. chloor

Een bepaald chloor atoom bevat 20 neutronen. Wat is het massagetal?

1. 17
2. 18
3. 35
4. 37