BKM Gedragsonderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Onderzoek naar gedrag

Dieren en mensen vertonen gedrag. Ze doen van alles: lopen, snuffelen, eten, vlooien, slapen, poepen, schreeuwen, enzovoorts. Iedere soort gedrag noem je een handeling.

Het gedrag van een dier bestaat dus uit een heleboel verschillende handelingen.

Het onderzoeken van gedrag gaat meestal in drie stappen:

1. Observeren (wat doet het dier allemaal?)
2. Een ethogram maken
3. Een protocol maken

Gedragsonderzoek

Onderzoeksmethodes:

Ethogram >

Protocol  v

Gedragsonderzoek:

Het ethogram

Gedrag bestaat uit een reeks handelingen.

Bijvoorbeeld: 

Het gedrag drinken bestaat uit de volgende handelingen:

Een giraf loopt naar het water, zet zijn voorpoten schuin, buigt zijn nek naar het water en drinkt het water.

Deze handelingen kun je beschrijven. 

De lijst met beschrijvingen heet een ethogram

Ethogram maken

Ethogram = een lijst handelingen die je heel precies hebt opgeschreven.

• De handelingen schrijf je op.
• Daarna schrijf je er een afkorting bij
• Vervolgens zet je de beschrijving erbij.

Door het maken van een ethogram kun je gedragsonderzoek doen.
Je hebt het ethogram nodig voor het protocol

Protocol maken

Protocol = een beschrijving van het aantal handelingen van een dier in een bepaalde tijdsperiode.

• De handelingen kun je turven of je kunt de codes noteren
• Door het maken van een protocol kom je er achter welke handeling een dier het meest maakt
• De resultaten van een protocol worden verwerkt in een staafdiagram

Turven

Code noteren

0

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Wat weet je van een ethogram?

Wat is ...............waar?

NIET

1. Je schrijft op wat een dier doet
2. Een gedragshandeling wordt omschrijven
3. Je schrijft bijv. op dat een hond agressief is
4. Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag

Wat is een protocol?

1. Je schrijft op wat je van het gedrag vindt
2. Een lijst waarop je kunt zien hoe vaak een gedragshandeling voorkomt bij één dier
3. Je schrijft op wat het dier doet
4. Een lijst waarop je kunt zien hoe vaak een gedragshandeling voorkomt bij alle dieren van één soort

Aap

Oefening: Bestudeer het gedrag van de apen in het filmpje op de volgende slide.

Noteer 10 gedragselementen. Noteer de afkorting en de handeling. Maak daarna een ethogram over het spelende aapje.

0

Missie deel B

Nu je hebt geoefend met het maken van een ethogram ga je zelf een dier observeren.

Maak een ethogram en protocol over: een zelf gekozen dier of de hond uit het filmpje op de volgende slide

0