Zwachtelen en decubitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ACT zwachtelen

Wat moet je doen als de tenen van de zorgvrager na het zwachtelen blauw kleuren?

1. De zwachtels direct verwijderen
2. De zwachtels losser aanbrengen
3. De zorgvrager 15 minuten laten lopen
4. Niets doen

ACT zwachtel je

1. bij veneuze insufficientie
2. bij arteriële sufficientie
3. bij zowel A als B
4. Niet bij A en B

Bij welke ulcus cruris (open been) mag je niet act zwachtelen

1. veneuze ulcus cruris
2. arteriële ulcus cruris
3. bij beide mag je act zwachtelen
4. bij beide mag je niet act zwachtelen

Bij ACT zwachtelen gebruik je de volgende zwachtels:

1. met lange rek
2. met korte rek
3. maakt niet uit
4. geen van beide

Waar staat ACT zwachtelen voor?

1. Anterior compressieve therapie
2. Ambulante compressie therapie
3. Arteriële compressie therapie
4. Ambulante compressieve toepassingen

Compressietherapie wordt wel toegepast bij wonden, ook als er geen oedeem is.
Vraag: Om welke reden is dit?

1. Dit vermindert de kans op infectie
2. Het vermindert de geur
3. Het maakt de verzorging makkelijker
4. Dit verbetert de doorbloeding

Lesdoelen

• Je weet het doel van zwachtelen
• Je kent de indicaties en contra-indicaties bij ACT zwachtelen

Wanneer?

• onvoldoende werking van de bloedvaten (veneuze insufficiëntie);
  
• trombose;
  
• lipoedeem;
  
• onvoldoende werking van de lymfevaten

Doel van zwachtelen

• het vocht uit de onderbenen snel en blijvend laten verdwijnen;
  
• versnellen van de bloedstroom;
  
• versnellen van de lymfestroom.

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

• Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.
  
• Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts. 

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Zwachtelen

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  

Polsteren Wel of niet??

• Geen consensus; volg advies behandelaar!
• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en                          scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Contra-indicaties

Arteriële insufficiëntie

*claudicatio intermittens

Huidaandoening

Allergie voor bestanddelen van de zwachtels

Hartproblemen (afhankelijk van situatie)

Reuma

Enkel- arm index

De enkel-arm-index is een onderzoek om de mate van doorbloeding van de benen vast te stellen. Hiervoor wordt de bloeddruk gemeten aan de bovenarm en net boven de enkel. Vervolgens worden deze waarden met elkaar vergeleken. De verhouding tussen de bloeddruk (bovendruk) in de onderbenen en de bloeddruk (bovendruk) in de armen is de enkel-arm-index.

Decubitus

Wat is het?

Ontstaan van wonden door druk- en schuif- of wrijfkrachten of een combinatie hiervan

Kleine bloedvaten worden dichtgedrukt door constante druk op weefsel

Weefsel krijgt te weinig zuurstof en voeding met als gevolg afsterving

Decubitus en smetplekken zijn hetzelfde

1. ja
2. nee

De verschillende categorieën:

Categorie 1: verkleuring (roodheid) van de huid, die niet verdwijnt of wegdrukbaar is. Huid is nog wel intact

Categorie 2: oppervlakkige wond (beschadiging), beperkt tot opperhuid en lederhuid. Bijvoorbeeld een blaar of een schaafwond, zonder dat het onderliggend weefsel is beschadigd.

graad 1

graad 2

Categorie 3: een wond met verlies van huidlaag. Onderhuids vetweefsel is zichtbaar. Onderliggende botten of pezen (spieren) zijn niet aangetast.

  

Categorie 4: een diepe wond waarbij de onderliggende botten of pezen (spieren) zijn aangetast, met of zonder schade aan de opperhuid en lederhuid.

graad 3

graad 4

Verhoogd risico door?

Verhoogd risico door..

verminderde mobiliteit

slechte voedingstoestand

verminderde huidconditie

neurologische stoornissen

incontinentie

afwijkende lichaamstemperatuur

Zinvolle maatregelen

Wisselhouding in bed

Voorkomen van schuiven in bed

Wisselhouding in de stoel

Voeding

Huidverzorging

Wat vond je van deze les?

Kennistoetsenbank!