2.1.2: Verwering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Waarom groeien bergen niet door?

Waarom groeien bergen niet door?

Sleep de omschrijving naar het juiste type gebergte

Oud gebergte

Jong gebergte

Oude en jonge gebergtes

Jonge gebergtes (geologisch jong; 50 miljoen jaar oud bijvoorbeeld):

• Spitse toppen
  
• Hoog
  
• Nog steeds actieve breukzones
  

Oude gebergtes (geologisch oud; bijvoorbeeld ouder dan 200 miljoen jaar)

• Meer heuvels
  
• Ronde toppen
  
• Breukzones meestal niet/minder actief
  

Hoe kan dat? --> Exogene krachten!

Exogeen: komt van buiten

De zon!

Voorbeeld: Temperatuurverschillen, neerslag

Exogene krachten:

- Verwering

- Erosie

Het landschap wordt afgebroken

Hoe?

- Verwering (deze les)

- Erosie (volgende les)

Verwering

Verwering: Het kapot gaan van gesteente

4 vormen:

- Door krimp / uitzetten

- Door water & vorst

- Door wortels

- Door chemische reacties

Verwering door temperatuurverschillen

• Iets dat opwarmt, zet uit. Iets dat afkoelt krimpt (meestal)
• Steen warmt overdag op, koelt in de nacht af 
  
• Uitzetten, krimpen, uitzetten, krimpen --> Scheuren 
  
• Denk aan een theeglas! 
  

In welk gebied zal verwering door temperatuurverschillen vooral voorkomen?

1. Tropisch regenwoud
2. Woestijn
3. Gebergtes
4. Noord- en Zuidpool

Verwering door vorst

• Water komt in kieren,  
  
• Het gaat vriezen 
  
• Bevroren water (ijs) zet uit 
  
• IJs drukt de steen uit elkaar
  
• Steen breekt 
  

In welk gebied zal verwering door vorst vooral voorkomen?

1. Tropisch regenwoud
2. Woestijn
3. Gebergtes
4. Noord- en Zuidpool

Verwering door wortels

• Wortels zetten uit, 
  
• in de kieren van de steen (vergelijkbaar met vorstverwering) 
  
• en duwen de steen uit elkaar
  
• waardoor de steen uit elkaar valt 
  

In welk gebied zal verwering door wortels vooral voorkomen?

1. Tropisch regenwoud
2. Woestijn
3. Gebergtes
4. Noord- en Zuidpool

Chemische verwering

Wat zijn chemische reacties?

• Iets lost op
  
• Denk aan suiker dat oplost in (heet) water, zoals thee
  
• Of zout water in de zee
  
• Er ontstaat een nieuwe “stof”; de oude steen vergaat! 
  

In welk gebied zal verwering door chemische reacties vooral voorkomen?

1. Tropisch regenwoud
2. Woestijn
3. Gebergtes
4. Noord- en Zuidpool

Chemische Verwering

Mechanische Verwering

Toegang tot online atlas

Als je thuis geen bosatlas 55e druk hebt, dan kun je online een gratis account aanmaken:

-Ga naar: https://grotebosatlas55.online.noordhoff.nl/Login

-Kies voor account maken

-Maak account met schoolmail

-Als je account klaar is ga naar bovenstaande site en log in

-Gebruik de activeringscode: W005J7J-5JG248H-SKGE0GQ-4N50EHQ 

Huiswerk!

5.1: opdracht 1 t/m 4