2THA Thema A Lezen/kijken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema A Lezen

paragraaf 6 Schema's maken

Schema's maken

Doel:

• Je leert informatie uit een schema te halen
• Je leert informatie in een schema te zetten
• Je kan hoofd- en bijzaken in een tekst onderscheiden.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Wat weet je al over hoofd- en bijzaken?

Hoofdzaken

De belangrijkste informatie in een tekst noem je de hoofdzaken

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

De hoofdzaken van een tekst vind je in de inleiding en/of het slot. 

Ook iedere alinea heeft een hoofdzaak. Deze vind je in de eerste of laatste zin.

Leesstrategieën

1. Oriënterend lezen
2. Globaal lezen 
3. Precies lezen
4. Hoofdgedachte

Lees de volgende tekst oriënterend en globaal.

Wat is de hoofdzaak?

Lees deze tekst 

Wat is de hoofdzaak?

Wat voor tekstsoort is dit?

1. studietekst
2. nieuwsbericht
3. advertentie
4. schoolverslag

bijzaken

De niet zo belangrijke zaken in een tekst noem je de bijzaken. 

Dit zijn bijvoorbeeld:

• Voorbeelden en extra uitleg
• Maakt de tekst duidelijker, leuker of beter te begrijpen.

Vooral in de alinea's in het middenstuk vind je voorbeelden en extra uitleg

Is het citaat in alinea 2 een hoofdzaak of een bijzaak?

1. hoofdzaak
2. bijzaak

Wat is de hoofdzaak?

De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee konden meedoen aan een beroepencarrousel.
Ouders van leerlingen vertelden over hun beroep.
De leerlingen werden in groepen ingedeeld.

1. Alle leerlingen van klas twee konden meedoen aan een beroepencarrousel.
2. Ouders van leerlingen vertelden over hun beroep.
3. De leerlingen werden in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

- Elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets     vertellen

- De rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

Teksten met meer alinea's

• Noem de hoofdzaken per alinea.

• Welke woorden helpen je in alinea 5 de hoofdzaken uit de tekst te halen?

Tekstverbanden en signaalwoorden

• Signaalwoorden helpen de hoofdzaak te vinden.
  

• De 5 w+h (wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe) vragen helpen de hoofdzaak kort te omschrijven.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

dus...

Zet hoofdzaken in een schema

• Schrijf de hoofdzaak in steekwoorden.
• Maak een schema van de hoofdzaken in een tekst.

Opdrachten maken

opdracht 1, 2 en 3.

Kijken thema A

Aantekeningen maken

Informatie onthouden

Actief luisteren

Belangrijke informatie opschrijven

Oefenen aantekeningen maken

Noteer de 5 W+H vragen onder elkaar.

Noteer de hoofdzaken uit dit fragment 

apps.noordhoff.nl

nakijken

• Hoofdzaken:
• 4 Gevaren van een mui - niet tegen de stroom in zwemmen!
  
• Gevaren v.d. zee: aflandige wind
  
•                    oost, waait de zee inwaarts                                

                          drijfmiddel is risicovol, snel ver van kust: je  

                         komt niet meer goed terug.

             

• Reddingsbrigade surveilleert: lijn denkbeeldig
  

voorbij gaan = niet gevaarlijk, maar wel grens veiligzwemgebied.voorkomt steeds dieper gaan.Voordat je water in gaat: 1. veilige plek? 2. toezicht? 3. vlaggen?

    rood = niet water in   geel = oppassen

    oranje = geen drijfmiddelen

samenvatten

• Als je een tekst moet onthouden, kun je de belangrijkste informatie in een samenvatting zetten.
• Een samenvatting maak je door de belangrijkste zinnen van de alinea's onder elkaar te zetten.
• Je kunt de samenvatting beginnen of eindigen met de hoofdgedachte van de tekst

Lees de tekst

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. supermodel Doutzen Kroes
2. optredens van bekende artiesten
3. actie van Dance4Life
4. inzameling van 350 duizend euro

Je weet nu...

1. het verschil tussen hoof- en bijzaken in een tekst
2. hoe je hoofdzaken uit een tekst kunt halen

Lesopbouw

Eerste blokuur: 

1. Lezen 20 minuten

2. Beter spellen

3. Bespreken hoofd -en bijzaken.

Tweede blokuur:

1. Opdrachten maken hoofdstuk 2 Lezen: hoofd -en bijzaken. 

We starten met opdracht 1.

2.Klaar? Doe opdracht 2.

3. Klaar? In stilte boek lezen of huiswerk maken.

Hoofdstuk 2: Lezen: blz. 38 t/m 43

Start met opdracht 1 en 2. Klaar? Haal het antwoordblad op bij mij. 

Aan de slag!

Aan de slag?

Aan de slag.

Lesdoel

1. Ik weet het verschil tussen hoofd- en bijzaken in een tekst.

2. Ik weet hoe je hoofdzaken uit een tekst kunt halen.