Formuleren ON

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4

Theorie: Formuleren

De volgende formuleerfouten moet je kennen:

verwijzen

als/dan

dubbele ontkenning

congruentiefout
losstaand zinsgedeelte

Als Franca en Eric nog langer willen blijven moeten... dat zelf weten, maar ik ga nu toch echt naar huis.

1. hun
2. zij

Een roze koek vind ik lekker, maar deze/dit is bedorven

1. deze
2. dit

Jimmy's scooter, die/dat was gestolen, werd teruggevonden door de politie.

1. die
2. dat

• De-woorden 
• Verwijs met deze of die.
• De deur.
• Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

• Het-woorden
• Verwijs met dit of dat.
• Het paard.
• Het paard dat wild is, wordt naar de wei gebracht.

Een meisje die/dat bij mij in de klas zit, is verliefd op Luc.

1. die
2. dat

• Zinnen
• Verwijs met dat of wat.
• 
  
• Koen heeft mij uitgenodigd voor zijn verjaardag. Dat vind ik leuk.

• Koen heeft mij uitgenodigd voor zijn verjaardag.
• Wat ik leuk vind.

Het nieuwsbericht over de grote brand, die/dat op NU.nl stond, veroorzaakte veel onrust.

1. die
2. dat

• Verwijzen naar een persoon.
• wie in combinatie met een voorzetsel:
• 
  
• Dat is het meisje met wie ik bevriend ben.

• Naar een dier of ding verwijs je met waarmee, waarvoor, waartegen enz.
• Dat is het paard waarvoor ik bang ben. Dat is de deur waartegen ik gebotst ben.

Het grote klaslokaal is bezet, maar deze/dit hier is leeg.

1. deze
2. dit

Vul een passend verwijswoord in:
Morgen kiest het verenigingsbestuur ___ nieuwe voorzitter.

Vul een passend verwijswoord in:
Deze mensen moeten aan de kant, want ____ staan in de weg.

Vul een passend verwijswoord in:
De ouders gaven ___ mening over de lessen van de docent.

Vul een passend verwijswoord in:
In de studiewijzer staat de stof ___ jullie moeten leren voor het volgende proefwerk.

Vul een passend verwijswoord in:
Een roze koek vind ik lekker, maar ____ is bedorven.

Het grote lokaal is bezet, maar ____ is leeg.

1. deze
2. dit

Een meisje____ bij mij in de klas zit is verliefd op Luc.

1. die
2. dat

Als Rik boos is, dan schreeuwt hij de longen uit ____ lijf.

1. zijn
2. haar

Jimmy's scooter, ____ gestolen was, werd teruggevonden door de politie.

1. die
2. dat

Onze auto is echt niet kleiner..... de wagen van de buurman.

1. als
2. dan

Dubbele ontkenning 

Een tweede ontkenning toevoegen in zinnen waarin al een ontkennend woord staat.

Allissa ontkent dat zij geen spiekbriefje heeft.

bedenk zelf een dubbele ontkenning

Heeft deze zin een dubbele ontkenning:

Ik wil voorkomen dat ik morgen niet op tijd kom.

1. wel dubbele ontkenning
2. geen dubbele ontkenning

Heeft deze zin een dubbele ontkenning:
Ik ga morgen niet naar school.

1. Geen dubbele ontkenning
2. Wel dubbele ontkenning

Heeft deze zin een dubbele ontkenning:
Met deze grote paraplu voorkom je dat je niet nat wordt.

1. Geen dubbele ontkenning
2. Wel dubbele ontkenning

Congruentiefout 1 

Als het onderwerp meervoudig is, maar de persoonsvorm enkelvoudig en andersom

Voorbeeld:  Deze president vindt dat de media heel vaak leugens over hem verspreidt.

De jeugd in de grote steden als Amsterdam en Rotterdam hebben een schrijnend gebrek aan speelplaatsen.

Congruentiefout 2 

Als de persoonsvorm en het onderwerp te ver uit elkaar staan

- Eneco verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende jaren alleen maar verder zullen toenemen.

Congruentiefout 3 

Als een meewerkend voorwerp ten onrechte voor onderwerp wordt gezien. 

- Mensen die belangstelling hebben voor de functie (mv) worden vriendelijk verzocht hun sollicitaties te richten aan het dagelijks bestuur 

Startvraag: Sleep het woord naar het vak waar je denkt dat het bij hoort.

enkelvoud

meervoud

media

aantal

iedereen

overheid

rijst

hersenen

soortgenoten

medium	media
aantal	aantallen
iedereen	x
overheid	overheden
rijst	x
x	hersenen
soortgenoot	soortgenoten

enkelvoud

meervoud

Is deze zin correct?
In Nederland wordt softdrugs al heel lang gedoogd.

1. Goed
2. Fout

Leg uit wat er fout is.

In Nederland wordt softdrugs al heel lang gedoogd

Een paar echte designerschoenen van een bekende ontwerper .......... op een veiling duizenden euro's op.

1. brengt
2. brengen

Ik las in de krant dat de Verenigde Staten het klimaatverdrag niet langer ...... steunen.

1. wil
2. willen

Losstaand zinsgedeelte 1 

Een bijzin staat los van de hoofdzin, dat mag niet.

Zet een komma of herformuleer de zin.

Voorbeeld: 

Ik ga naar buiten. Omdat de zon schijnt.

Ik ga naar buiten, omdat de zon schijnt.

Omdat de zon schijnt, ga ik naar buiten.

Losstaand zinsgedeelte 2 

Hoofdzinnen samenvoegen zonder voegwoord

 Veel studenten zijn niet blij met de verengelsing van de opleiding, ze zijn denken dat de kwaliteit van de colleges eronder lijdt, volgens hen beheersen de docenten het Engels onvoldoende, daardoor vinden die het niet prettig om in het Engels te leren.

Zinnen aan elkaar plakken

Zinnen mogen alleen aan elkaar worden geplakt als er een verbindingswoord is, zoals omdat en maar. Als een verbindingswoord ontbreekt moet er een punt staan na de eerste zin.

Tegenwoordig lijkt de aarde steeds meer op te warmen, daardoor smelten de ijskappen.

1. Juist
2. Onjuist

De supermarkt is erg ver weg. Daarom moeten we een heel stuk lopen, dat vind ik best wel vervelend.

1. Juist
2. Onjuist

Op de camping deden de jongens elke dag de boodschappen. Waarna de meisjes een eenvoudige doch voedzame maaltijd bereidden.

1. Losstaand zinsgedeelte
2. Zinnen aan elkaar plakken
3. Goede zin

In de zomervakantie wordt Terschelling overspoeld door toeristen, veel jongeren onder hen kamperen op campings als Cnossen en Appelhof.

1. Losstaand zinsgedeelte
2. Zinnen aan elkaar plakken
3. Goede zin

Hij praat heel veel, maar liegt ook vaak.

1. Losstaand zinsgedeelte
2. Zinnen aan elkaar plakken
3. Goede zin