Hoofdzin en bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdzin en bijzin

Leerdoelen

Ik herken hoofdzinnen en bijzinnen in een samengestelde zin.

Concept

Samengestelde zin 

= een zin die uit meerdere zinnen bestaat. Je hebt soms een voegwoord.

Voegwoord 

= een woord wat twee zinnen samenvoegt.

en, ook, omdat, daarom......

Een hoofdzin

De persoonsvorm is het eerste of tweede deel van de zin.

Een bijzin

De persoonsvorm staat achteraan in de zin.

De bijzin zegt iets over de hoofdzin.

Je kan ook twee hoofdzinnen hebben!

Dave zet de fiets op slot en gaat de winkel binnen.

Hoofdzin + hoofdzin

Hoofdzin - voegwoord - Hoofdzin

Hoofdzin - en, of, maar, want, dus - Hoofdzin

Uitleg alle vormen van samenstellingen:

Hoofdzin + hoofdzin

1. Ik ben ziek, dus ik blijf thuis.

Hoofdzin + bijzin 

3. Ik ga naar school, hoewel ik me niet fit voel.

Bijzin + hoofdzin

4. Als ik goed leer voor mijn toets, krijg ik zeker een hoog cijfer.

Nog meer voorbeelden

Hoofdzin + hoofdzin:

Neem je rugzak mee of pak je handtas.

Hoofdzin + bijzin:

Ik kan me niet voorstellen, dat Linda nog langer blijft.

Bijzin  + hoofdzin:

Als je nu je spullen niet pakt, dan doe ik het voor je!

Welke combinaties zijn dus mogelijk?

1. Hoofdzin + Hoofdzin

2. Hoofdzin + bijzin

Bijzin + hoofdzin

Even oefenen

Wat is de hoofd- en bijzin in de volgende zinnen?

a. Mijn moeder hielp mij altijd met Engels, omdat ik dat erg moeilijk vond.

b. Ik moet morgen naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

c. De man, met de rode zonnebril, liep snel de winkel uit. 

Hoofdzin of bijzin?
Ik vind het raar dat je ineens ver weg woont.

.....dat je ineens ver weg woont.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

Hoofdzin of bijzin?
We hopen allebei dat je snel een kaartje stuurt.

We hopen allebei....

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

Hoofdzin of bijzin?
Ze hebben een gewoonte waar ik erg aan moet wennen.
.....waar ik erg aan moet wennen.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat naast de persoonsvorm (ga).

Hoofdzin of bijzin?
Ze kijken je heel afkeurend aan als je te lang blijft.

... als je te lang blijft.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

Hoofdzin of bijzin?

Dat doe ik altijd, omdat ik dat nu eenmaal doe.

1. Hoofdzin + bijzin
2. Bijzin + hoofdzin
3. Hoofdzin + hoofdzin
4. Bijzin + bijzin

Het onderwerp (het) staat naast de persoonsvorm (heeft).

Hoofdzin of bijzin?

Ik ben net thuis als plotseling mijn broer de deur opendoet.

1. Hoofdzin + bijzin
2. Bijzin + hoofdzin
3. Hoofdzin + hoofdzin
4. Bijzin + bijzin

Het onderwerp (het) staat naast de persoonsvorm (heeft).