BS6: stofwisseling bij dieren VWO

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Ademhaling & Verbranding

Basisstof 1: Stofwisseling

Basisstof 2: Verbranding

Basisstof 3: Het ademhalingsstelsel 

Basisstof 4: Ademhalen

Basisstof 5: Gezonde luchtwegen

Basisstof 6: Ademhaling bij dieren 

Lesplan 

• Terugblik vorige les 
• Uitleg basisstof 6: Stofwisseling bij dieren 
• Aan de slag
• Afsluiting 

Terugblik basisstof 5

• Wat is smog?
• Noem twee voorbeelden hoe je, je longen 

       gezond kan houden?

• Wat is het effect van roken op je longen?

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• Hoe de gaswisseling loopt bij eencellige, insecten, vissen en vogels. 

Hoe doen zoogdieren aan gaswisseling?

Eencellige

• Amoeben = eencellige organismen
• Ademhaling gaat via het celmembraan. 
• De oppervlakte van het celmembraan is groot genoeg voor de gaswisseling.

wat voor stof hebben amoebe nodig voor gaswisseling?

Insecten

Tracheeën = vertakte ademhalingsbuisjes door het hele lichaam van een insect. 

Stigma = opening van de tracheeën (staat in contact met omgeving)

Ademhaling door het achterlijf op en neer te laten gaan.

Adembewegingen

Tracheeën

Vissen

• Ademhaling via de kieuwen = Orgaan waarmee vissen O2 opnemen en CO2 afgeven
• Kieuw --> kiewboog --> veel kieuwplaatjes. 
• In de kieuwplaatjes zitten bloedvaten waar de gaswisseling plaatsvindt. 

Vissen

• Kieuwholte = Plek achter de kop waar de kieuwen in zitten 
• De kieuwen bestaan uit: Kieuwboog + kieuwplaten + kieuwlamellen. Er omheen zit een kieuwdeksel 
• Kieuwlamellen = zitten de bloedvaten in waar stofwisseling plaatsvindt. 
• Tegenstroomprincipe = Bloedvaten stromen de andere kant op dan het water. (snelle stofw)

Ademhaling vogels

Vogels hebben luchtzakken bij hun longen.

De lucht gaat ..

1. naar de achterste luchtzakken,
2. dan naar de longen,
3. naar de voorste luchtzakken,
4. en weer naar buiten.

Schematisch voorbeeld

Aan de slag

• Wat? Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 + 6 van basisstof 6
• Hoe? Eerste 5 min zelfstandig, daarna in max tweetallen
• Hulp? Na 5 min (steek je vinger op)
• Tijd? 5 minuten voor het einde van de les
• Klaar? Ga verder met opdracht 7 en 8 

Huiswerk volgende les = Opdracht 1 t/m 6

Opdracht 4

• Gaswisseling eencellige: 

• Gaswisseling insecten: 

• Gaswisseling vissen:  

Antwoord opdracht 4

• Eencelligen: geen ademhalingsorganen, gaswisseling via het celmembraan

• Insecten: gaswisseling in de tracheeën, dunne vertakte buizen in het lichaam, de openingen heten stigma’s

• Vissen: gaswisseling in de kieuwplaatjes, kieuwen worden bedekt door kieuwdeksels