maat havo 4 7/6

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

Paragraaf 5.6 en 5.7 bespreken

Vragen  over voorafgaande paragrafen?

Lesdoel

Je kan verschillende ontwikkelingen op de arbeidsmarkt noemen en verklaren.

Je kan verschilleden soorten verzorgingsstaten vergelijken en beargumenteren welk soort jouw voorkeur heeft. 

5.6 Werken nu en in de toekomst.

Waarom werken we?

Arbeidsethos

Arbeidsmarkt/beroepsbevolking/werkgelegenheid/

werkeloosheid

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

1. Automatisering.
2. Flexibilisering.
3. Globalisering 

Paragraaf 5.7

Verzorgingsstaten wereldwijd

Nederland?

landen zonder verzorgingsstaat?

Leerdoel

Aan het einde van deze les kan je de kenmerken van een sociaaldemocratische, liberale en corporatistische verzorgingsstaat onderscheiden.

Introduceer het leerdoel en leg uit waar de les over gaat.

Verzorgingsstaten wereldwijd

De socioloog Esping-Anderson onderscheidde drie modellen verzorgingsstaten:

  

1. de liberale verzorgingsstaat
   
2. de sociaaldemocratische verzorgingsstaat
   
3. de corporatistische verzorgingsstaat

De drie modellen helpen om de globale verschillen tussen verzorgingsstaten te zien.

Wat weet je al over sociaaldemocratische, liberale en corporatistische verzorgingsstaten?

Opdracht

• Welk type verzorgingsstaat past het beste bij Nederland?
• Welke elementen herken je?
• Waarom? 
• Overleggen mag
• Schrijf je antwoord op

Nederland

• Tot 1960 paste Nederland binnen het corporatistisch model.
  
• Eind jaren 70 kwamen er steeds meer sociale voorzieningen, ontwikkeling richting sociaaldemocratische verzorgingsstaat.
  
• Door hoge kosten komt verzorgingsstaat onder druk te staan en vanaf jaren 90 inkrimping voorzieningen.
  
• De overheid legt steeds meer verantwoordelijkheid bij de burgers zelf.
  
• Participatiesamenleving

Drie typen verzorgingsstaat

Sociaaldemocratisch model:  Hoge belastingen. Overheid investeert veel geld in onderwijs en sociale zekerheid. (bijv. Zweden, Denemarken) 

Liberale verzorgingsstaat: Lage belastingen. Weinig sociale zekerheid. (bijv. Engeland, VS)

Corporatistische model: Overheid, werkgevers en vakbonden werken samen om voor sociale zekerheid te zorgen. (bijv. Nederland, Duitsland)

Sociaaldemocratisch model

Scandinavische landen

Gelijkheid als uitgangspunt

Actieve rol van de overheid

Flexibele arbeidsmarkt en sterke sociale zekerheid

Hoge uitkeringen

Uitgebreide verlofregelingen voor ouders

Hoge collectieve lasten

Liberale verzorgingsstaat

Kenmerkend voor Angelsaksische landen.

Beperkte sociale zekerheid en beperkte rol van de overheid.

Een goed ondernemingsklimaat:

loonvorming bepaald door de markt en een flexibele arbeidsmarkt.

Lage collectieve lasten.

Meer eigen verantwoordelijkheid voor zorg en onderwijs.

Corporatistische verzorgingsstaat

Mengeling van de twee voorgaande modellen.

Sterk ontwikkelde collectieve sector.

Goede samenwerking tussen werknemers, werkgevers en de overheid.

Sociale zekerheid is belangrijk.

Werknemers worden goed beschermd.

Gezinnen worden goed beschermd.

Wat vind jij?

huiswerk