Spreekwoorden en gezegden

1 / 16
suivant
Slide 1: Diapositive
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

Cette leçon contient 16 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Éléments de cette leçon

Slide 1 - Diapositive

Aan het einde van de les..

- Ken je het verschil tussen spreekwoorden en gezegden

- Heb je geoefend met spreekwoorden & gezegden

- Ken je nieuwe spreekwoorden & gezegden


Slide 2 - Diapositive

Slide 3 - Diapositive

Spreekwoord
  • onveranderlijke zin
  • levenswijsheid
  • figuurlijke betekenis

Slide 4 - Diapositive

Slide 5 - Diapositive

Gezegden
- vaste reeks woorden met een vaste betekenis.
- geen werkwoord

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Diapositive

Voorbeelden
Is dit een spreekwoord of een gezegde?

Slide 8 - Diapositive

Slide 9 - Diapositive

Slide 10 - Diapositive

een open deur

Slide 11 - Diapositive

Flink feest vieren

Slide 12 - Diapositive

Slide 13 - Diapositive

Teken een spreekwoord

en zoek de betekenis van jouw spreekwoord op.



Straks gaan we met de klas raden

welk spreekwoord jij getekend hebt.

Slide 14 - Diapositive

Klaar met de opdracht?
Je pakt het stencil met de tekeningetjes en zoekt heel veel spreekwoorden.

Slide 15 - Diapositive

Spreekwoord

Kenmerkend voor een spreekwoord is de onveranderlijkheid van de formulering en de woordkeus. Een spreekwoord heeft altijd de vorm van een mededelingszin (het is bijvoorbeeld geen vraag) met de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is). Het is een uitspraak met een algemene levenswijsheid, een bevestiging van de orde der dingen: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: 'Na regen komt zonneschijn', 'Boontje komt om zijn loontje' en 'Oost west, thuis best.'

Gezegde

Een gezegde is een vaste verbinding van woorden met een figuurlijke betekenis, die geen werkwoord bevat en dus op zichzelf nooit een zin vormt. Bijvoorbeeld: met hart en ziel, een open deur, een vrolijke frans.

Zegswijze

Er bestaat ook nog een derde categorie: de zegswijzen. Deze kunnen wel een zin vormen (in tegenstelling tot gezegden), en het onderwerp en de werkwoordstijd kunnen aangepast worden (dit in tegenstelling tot spreekwoorden). Een zegswijze is bijvoorbeeld 'Het loopt de spuigaten uit', of in 'aangepaste' vorm: 'Het lawaai liep de spuigaten uit.'

Uitdrukking

Ten slotte wordt ook uitdrukking veel gebruikt. Volgens de grote Van Dale is dat een "vaste, idiomatische verbinding van woorden, met een figuurlijke of metonymische betekenis, bijvoorbeeld iemand van haver tot gort kennen". In de praktijk wordt uitdrukking als een soort algemeen, overkoepelend begrip gebruikt voor alle vaste verbindingen met een figuurlijke betekenis.

Slide 16 - Diapositive