Nederland na de Tweede Wereldoorlog: Wederopbouw, Welvaart en Maatschappelijke Veranderingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Nederland na de Tweede Wereldoorlog: Wederopbouw, Welvaart en Maatschappelijke Veranderingen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen hoe:

• uitleggen hoe Nederland zich herstelde na de Tweede Wereldoorlog. 
• de oorzaken en gevolgen van de economische groei in Nederland in de jaren '50 en '60 beschrijven. 
• de kenmerken van de verzorgingsstaat in Nederland toelichten. 
• de culturele en maatschappelijke veranderingen in Nederland vanaf de jaren '50 benoemen. 
• de ontwikkeling van de multiculturele samenleving in Nederland beschrijven.

Wat weet je al over de wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog?

Wederopbouw van Nederland

Herstel na de Tweede Wereldoorlog. Marshallhulp en het poldermodel.

Het poldermodel

Om te zorgen dat de (loon)kosten en prijzen in deze periode niet te veel stegen, maakten de werknemers (vakbonden), werkgevers en regering afspraken (later het poldermodel).

Europese samenwerking en de EGKS

Samenwerking tussen Europese landen. EGKS: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal.

Als je economisch van elkaar 

afhankelijk bent zal je minder snel

het conflict zoeken. 

Stijging van de welvaart en consumptiemaatschappij vanaf de jaren '60

Snelgroeiende economie. Toename van consumptie en een jongerencultuur.

Amerikanisering

Jongerenculturen

Opbouw van de verzorgingsstaat

Sociale zekerheid met uitkeringen zoals de WW en AOW.

Willem Drees

• Wederopbouw - verzorgingsstaat
• Willem Drees  was premier tijdens de Wederopbouw. 
• Onder zijn leiding - bouw van de verzorgingsstaat.
  
• Drees wilde een eind maken aan de armoede in Nederland. 

Wederopbouw (na oorlog):

Nederland moest opgebouwd worden. 

Regering belangrijk: kabinet Drees. Basis verzorgingsstaat werd gelegd.

- Financiële steun voor wie dat nodig heeft (AOW, WW, etc.).

- Zuinige periode.

Grootste doelen:

Herstellen en voorkomen van meerdere problemen.

Willem Drees + Verzorgingsstaat

Video canonclip

Video verzorgingsstaat

'Vadertje Drees'.

Belangrijk: ontwikkeling AOW en dergelijke.

Jaren '60

Video JORT Welvaart en cultuur (hele goede/handige).

Video jeugdculturen (ook iets over ontwikkeling economie middels Marshallhulp).

De jaren '60:

Vanaf 1955 verandering. Mensen konden meer kopen: bijv. auto en tv. Komst van tv=grote sociaal-culturele verandering.

Jeugd=belangrijk. Voor het eerst rijkdom. Jongeren zetten zich af tegen voorgaande generaties. Denk aan de hippies (seks, drugs en rock 'n roll). Ze demonstreerden ook veel tegen kernwapens. 

2e feministische golf:

Al wel stemrecht, maar nog geen gelijke rechten. Belangrijk: 'Baas in eigen buik'. Ook werd de anticonceptiepil uitgevonden (seksuele vrijheid voor vrouwen).

Veranderingen in mentaliteit en individualisering

Welvaart leidt tot individualisering. Secularisatie en ontzuiling.

Individualisering

= Eigen keuzes willen maken.

Vanaf de jaren 60 keren kinderen zich tegen het gezag. 

Veranderingen jaren '60

• Individualisering: als mensen onafhankelijkheid steeds belangrijker vinden.

Individualisering

Informalisering 

Ontzuiling

Ontzuiling = verminderen of verdwijnen van de zuilen in de Nederlandse samenleving

Tweede Feministische golf 

Multiculturele samenleving

Turkse gastarbeiders krijgen in 1968 bloemen na hun gezinshereniging in Rotterdam.

Emigratie

Overheid moedigt een vertrek zelfs aan!

Men vertrekt naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland

Emigratie

• Na de oorlog was er schaarste en woningnood. 

• Een half miljoen Nederlands vertrok naar naar het buitenland om daar opnieuw te beginnen. (VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland)

Migratie

Na-oorlogse regering bevorderd emigratie naar Canada & Australië 

1948: 

Soevereiniteitsoverdracht Indonesië vluchtelingen naar NL
1958: 

Nederlanders en Indo's niet meer welkom in Indonesië

Blue diamonds - Ramona

Migratiegeschiedenis Nederland

Nederlands-Indie/Molukkers 1949-kolonie

Italianen/Spanjaarden -gastarbeiders

Turken/Marokkanen- gastarbeiders

Suriname onafhankelijk - 1975- kolonie

Inwoners EU-lidstaten - gastarbeiders

Migratiegeschiedenis Nederland

Nederlands-Indie/Molukkers 1949-kolonie

Italianen/Spanjaarden -gastarbeiders

Turken/Marokkanen- gastarbeiders

Suriname onafhankelijk - 1975- kolonie

Inwoners EU-lidstaten - gastarbeiders

Cijfers CBS

https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/dossier-asiel-migratie-en-integratie/hoeveel-mensen-met-een-migratieachtergrond-wonen-in-nederland-

Veranderingen in genderrollen en de tweede feministische golf

Verschuiving van genderrollen. Opkomst van de tweede feministische golf.

Uitbreiding van burgerrechten en sociale grondrechten

Ontwikkeling tot een multiculturele samenleving. Uitbreiding van burgerrechten.

Definitielijst

Marshallhulp: financiële en materiële hulp van de VS voor de wederopbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog. Poldermodel: samenwerkingsvorm waarbij regering, werkgevers en vakbonden overleggen over economisch beleid. EGKS: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, een organisatie gericht op economische samenwerking tussen zes Europese landen. Consumptiemaatschappij: een samenleving waarin veel waarde wordt gehecht aan het consumeren van goederen. Verzorgingsstaat: een staatsvorm waarin de overheid voorziet in sociale zekerheid van haar burgers. Individualisering: het proces waarbij individuen zichzelf als onafhankelijker beschouwen en eigen keuzes belangrijker vinden. Secularisatie: het proces waarbij religie een minder centrale rol speelt in de samenleving. Ontzuiling: het afnemen van de sociale cohesie binnen religieuze en sociale groepen (zuilen). Tweede feministische golf: een periode van feministische acties gericht op het verkrijgen van gelijke rechten voor vrouwen. Multiculturele samenleving: een samenleving bestaande uit mensen van verschillende culturele achtergronden.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.