Par. 5.3 Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H5 De wereld na 1945

Par. 5.3 Nederland na 1945

Verzorgingsstaat

• Socialist Willem Drees begon met verzorgingsstaat: ​
  
• Burgers die niet kunnen werken of geen werk hebben krijgen een uitkering.​
  

• Werkenden betalen voor werklozen d.m.v. premies.​​

Met welke wet zorgde Willem Drees dat mensen in 1947 de eerste uitkering kregen?

1. AOW
2. WBZ
3. WW
4. WAO

Twee uitspraken:
1. Een gevolg van de Bijstandwet was veel meer echtscheidingen.

2. De WW-wet (1949), de AOW (1956), de WAO (1967) en de Bijstandwet (1965) zijn allemaal voorbeelden van SOCIALE WETTEN.

1. Alleen uitspraak 1 is juist
2. Alleen uitspraak 2 is juist
3. Beide uitspraken zijn juist
4. Beide uitspraken zijn onjuist

Wie betalen de WW- en de WAO-uitkeringen?

1. De staat.
2. Alleen de werknemers.
3. Alleen de werkgevers.
4. De werknemers en de werkgevers.

Wie had sinds 1967 recht op een WAO- uitkering?

1. De bouwvakker die bij een val verlamd raakte.
2. De oudere profvoetballer die het tempo niet meer kon bijbenen en zijn basisplaats kwijtraakte.
3. De schilder die hoogtevrees kreeg en de ladder niet meer op durfde.
4. De leraar die geen orde kon houden en daardoor 's nachts niet meer in slaap komen.

Jaren '70

• Langdurige economische crisis.​
  
• Enorme werkloosheid: veel uitkeringen.​
  
• Minder inkomsten uit belastingen en premies.​
  
• Er moest iets gebeuren.​
  
• Overheid, werkgevers en werknemers maakten afspraken over de economie.​
  
• Deze samenwerking heet: poldermodel.​

Vanaf 1945

Vanaf 1947

Jaren 50

Jaren 60

Jaren 70

Jaren 80

economische crisis

begin wederopbouw

poldermodel

opbouw verzorgingsstaat

consumptiemaatschappij

Marshallplan

Welke twee overeenkomsten zijn er tussen de periode van wederopbouw en de tijd van het poldermodel?

1. Beide periodes zijn bloeiperiodes
2. In beide periodes bleven de lonen laag
3. In beide periodes waren er economische problemen
4. In beide periodes werd er veel gebouwd in het land

In welke twee periodes was er economische bloei in Nederland?

1. In de jaren 50 & 60
2. In de jaren 50 & 70
3. In de jaren 80 & 50
4. In de jaren 90 & 60

Veranderingen in de jaren '60​

• Na de oorlog waren de Amerikanen erg populair: Europa bevrijd.​
  
• Brachten Amerikaanse producten mee, zoals Coca-Cola, T-shirts en spijkerbroeken, films en muziek.​
  
• Zo ontstond in Nederland Amerikanisering: overnemen van de Amerikaanse manier van leven.​

Wat was een oorzaak van amerikanisering?

1. De consumptiemaatschappij
2. De jongerencultuur
3. De wederopbouw
4. Het Marshallplan

Veranderingen in de jaren '60​

• Na oorlog veel kinderen geboren: babyboom.​
  
• Profiteerden in de jaren 60 van de welvaart:​
  
• gingen langer naar school,​
  
• en hadden meer geld.​
  
• Er kwam een eigen jongerencultuur.​
  

Nozems​

• Eind jaren 50.​
  
• Werkende jongeren.​
  
• Brommers, leren jasje, vetkuif.​
  
• Jurken met petticoats, suikerspinkapsel.​
  
• Gaven al hun geld uit aan kleding, muziek en brommers.​
  
• Geen idealen of dromen.​
• Lol hebben.

Provo

• Midden jaren 60.​
  
• Hoger opgeleide jongeren.​
  
• Wilden samenleving veranderen:​
  
• Protesteren tegen woningnood, milieuvervuiling​
  
• Kritiek op overheid en andere gezagsdragers, vaak grappige acties​
  
• Witte spijkerkleding ,meiden: korte rokjes​
  
• Vaak acties in A’dam; rellen tegen politie. ​

www.schooltv.nl

Hippies

• Eind jaren zestig.​
  
• Tegen consumptiemaatschappij.​
  
• Vrije relaties.​
  
• Drugs, en vrije seks.​
  
• Het leven moest mooier. ​
  
• Love, peace and flowerpower.​
  
• Sandalen, losse kleding, lang haar, kralen en vredestekens.​

Tweede Feministische Golf

• Opleving feminisme in de jaren 60, waarbij vrouwen strijden voor gelijke kansen op werk, onderwijs en gelijke salarissen.​

• Tijdens 1e feministische golf succesvol gestreden voor kiesrecht.​
  

​

Tweede Feministische Golf

Feministes treden voor: ​

• Gelijke salarissen ​
• Gelijke opleidingskansen​
• Kinderopvang ​
• Deeltijdwerk ​
• Pil in het ziekenfonds en recht op abortus.​
• Eerlijke verdeling betaald en onbetaald werk.​​

In de jaren 60 ontstond een jongerencultuur.
Noem een voorbeeld van die jongerencultuur, met een kenmerk.

Tweede Feministische Golf

• Jaren 60 opnieuw succes voor feministen:​
  
• In 1968 kregen meisjes door de Mammoetwet gelijke opleidingskansen.​
  
• Vrouwen kregen recht op gelijk loon bij gelijke arbeid.​
• Actiegroepen: Dolle Mina’s & MVM ​(man vrouw maatschappij)​

Welke twee groepen Nederlanders profiteerden het meest van de welvaart eind jaren 60?

1. De jongeren
2. De meisjes en vrouwen
3. De mensen die AOW kregen
4. De veertigers die het land hadden opgebouwd

Bekijk de bron.
Welke belangrijke oorzaak van de tweede feministische golf zie je hier?

1. De meeste meisjes wilden trouwen
2. Er waren te weinig arbeidskrachten
3. Jongens en meisjes werden niet gelijk behandeld
4. Meisjes hoefden niet te werken

• Nederlandse samenleving veranderde ook op andere gebieden snel in de jaren 60: ​
  
• Minder mensen gingen naar de kerk: secularisatie (ontkerkelijking).

• Er kwam ontzuiling: verdwijnen van verschillende zuilen en hun organisaties. ​
  
• Daarvoor in de plaats kwam individualisering: mensen leefden vooral als individu (persoon) en minder als groep.​

Geef een voorbeeld van een groep die uit een vroegere kolonie van Nederland kwam.

Uit welk land kwamen de vluchtelingen in de jaren 90?

• Nederland werd zo een multiculturele samenleving: samenleving die bestaat uit mensen met verschillende culturen.​
  

​

• Er was dus sprake van een toenemende pluriformiteit: veelvuldigheid/diversiteit in bijv. de samenleving.​

• In het begin stonden Nederlanders tolerant tegenover de nieuwkomers.​
  
• Maar door aanslagen van moslim terroristen in Europa en Amerika (Nine Eleven: 9 september 2001) werd de tolerantie tegenover islamitische nieuwkomers kleiner.​

• Pim Fortuyn werd een populaire politicus.​
  
• Hij waarschuwde de Nederlandse bevolking voor een aantal gebruiken en gewoonten van de islam.​
• Vermoord op 06-05-2002

• Sommige Nederlanders waren bang dat de Nederlandse cultuur en identiteit zouden verdwijnen.​
  
• Deze anti-islamitische gevoelens werden versterkt door de moord op Theo van Gogh.​
  
• Hij werd in 2004 vermoord door een fanatieke moslim.​

feminisme

individualisering

ontzuiling

secularisatie

mensen leven vooral als persoon

gelijke kansen voor jongens en meisjes

mensen gaan niet meer naar de kerk

protestantse en katholieke partijen gaan samen