Les 2 Koningstijd, republiek, keizertijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 2

§4.2: Koningstijd, republiek, keizertijd 

Onderdeel	Tijd
Lezen	10 minuten
Samenvatting maken	Overige tijd
Cijfers tijdschrift en feedback krijgen

Les 1

Mare Nostrum = ''onze zee''.

Romeinse follis (=munt). 

Wat zie je? Waarom zou de munt er zo uitzien?

Leerdoel

1. Hoe werd het Romeinse Rijk van een 

koninkrijk een republiek en daarna keizerrijk? 

2. Wie had de macht?

Lezen

Pagina 73 t/m 75

De tekst: In het Amfitheater hoeft niet!

Klaar? Bedenk alvast hoe je je samenvatting wilt gaan maken 

Morgen

Tekstboek en werkboek mee!

Romeinse koninkrijk

Rome werd bestuurd door 7 koningen, die veel macht hadden en geadviseerd werden door een groep oude wijze mannen: 

de Senaat.

''NOOIT MEER EEN KONING!!''

Waarom? 

Machtsmisbruik.

Romeinse Republiek

In 509 v.Chr. een republiek met 

2 gekozen consuls en een Senaat. 

ALLEEN Romeinse mannen mochten stemmen; vrouwen hadden geen stemrecht.

Senaat had invloed ondanks adviesrol. 

Plebejers en volkstribunen

Senaat = Mannen uit de elite.

- Oorzaak: Bevolking in Rome neemt toe -> plebejers (GEEN elite).

- Gebeurtenis: De plebejers dreigen met opstand. 

                               

- Gevolg: Romeinse burgers ieder jaar 10 volkstribunen kiezen. Zij mogen 

                    beslissingen tegenhouden van consuls en de Senaat (=vetorecht). 

                   

Proletariërs

Proletariërs zijn armen zonder bezittingen of inkomsten, die tijdelijk werk deden.

Hoe moet je die mensen tevreden houden?

Brood en spelen

Onderdeel	Tijd
Terugblik	10 minuten
Werkboekopdrachten	Overige tijd

Les 2

Samenvatting maken

Koningstijd

Keizerrijk

Wie had de macht?

• Normaal gesproken
• Dictator

Waarom/hoe?

Republiek

Waarom/hoe?

Wie had de macht?

Hoe gekozen?

Hoe werkt het?

Wie had de macht?

Hoe gekozen?

Werkboekopdrachten

2 - 3AB - 4 - 7 -8 - 10 -11

Gebruik de begrippen en leg in je eigen woorden uit

• Republiek
• Vetorecht
• Consul
• Senaat 
• Dictator
• Burgeroorlog

Julius Caesar

Werd dictator na een burgeroorlog⚔️, kreeg enorme macht en werd uiteindelijk 'dictator voor het leven', MAAR werd vermoord door senatoren die vreesden voor zijn heerschappij.😨

Vermoordt op de Idus van maart 44 v.Chr.

Met Augustus begint de keizertijd...

Keizertijd

Na Augustus' dood bleef het keizerschap bestaan, vaak erfelijk, met een machtsstrijd. 

Goede keizers waren bekwaam, terwijl slechte vaak om het leven werden gebracht.

Leerdoel: ik kan uitleggen hoe het Romeinse rijk van een monarchie een republiek en uiteindelijk een keizerrijk werd.

Koningstijd 755 v. Chr-509 v. Chr.

• Tarquinius Superbus verjaagd, laatste koning Rome=> hij was volgens de romeinen wreed en arrogant.
• Geen monarchie meer.
• Nooit mocht 1 persoon meer zoveel macht krijgen en niet meer erfelijke macht overgeven aan zoon.
• Rome werd een Republiek (staatsvorm zonder koning en burger bestuur) met
• aristocratie (bestuur met rijke mensen, meestal edelen).

Republiek 509 v. Chr- 30 v. Chr.

• Bestuur Republiek:

1. 2 Consuls: hoogste bestuurders, legeraanvoerders Rome.
2. Senaat: Senatoren geven advies aan de consuls. Meeste macht in het  bestuur.
3. Volkstribunen: beschermers van het volk. Met vetorecht alle beslissingen van de Senaat en consuls tegenhouden.

• Stemmen in volksvergadering van de rijken telden meer dan van de gewone burgers.

• In de 1e eeuw v. Chr. waren de legercommandanten machtiger geworden dan de senaat. Senaat en consuls wilden niet meewerken om hun zo meer macht te geven.
• Gevolg: ze probeerden wetten via de volksvergaderingen in te voeren, zoals over gratis graan en verdeling van grond. De volkstribunen moesten die indienen, zo kreeg het volk meer macht. 
  

Burgeroorlogen 1e eeuw v. Chr. 

• Burgeroorlog: oorlog binnen een land/rijk tussen burgers onderling.
• Generaals met elkaar in oorlog om de macht=> Julius Caesar won in 45. v. chr en riep zichzelf uit tot dictator voor het leven. Hij ging nu alleen Rome besturen. => werd in 44 . v. chr vermoord door Senatoren.
• Senatoren wilden de Republiek terug.

Keizertijd 30 v. Chr.-476 na Chr. Romeinse Rijk werd weer een monarchie.

• Na moord op Caesar burgeroorlogen tussen aanhangers van Caesar en de moordenaars van hem. Later tussen Octavianus en Marcus Antonius onderling.
• Octavianus wint 31. v. Chr. => Gevolg: 

Hij zegt tegen de Senaat dat hij de Republiek hersteld heeft en dat de Senaat weer de macht heeft. Krijgt van de Senaat de titel Augustus= verhevene=> 1e keizer Romeinse rijk Caesar Augustus.

Augustus krijgt alle macht van de Senaat:

1. opperbevelhebber leger
2. consul onbepaalde tijd
3. hoogste priester
4. beheerder schatkist
5. volkstribuun met vetorecht

• Krijgt als privé bezit Egypte zodat hij altijd graan kan uitdelen.
  
• Rome weer een monarchie.
• Augustus alle macht=>zorgt voor rust, welvaart en vrede in Romeinse Rijk (Pax Romana: Romeinse vrede)