Van reacties naar reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De laatste twee weken

1. Les over reactievergelijkingen opstellen (deze les)
2. Les over rekenen: molrekenen en concentratie
3. Les met alle theorie punten bij langs
4. Soort oefentoets

Chemische reacties 

Reactievergelijkingen opstellen

Deze les

• Uitleg over reactievergelijkingen opstellen
• Oefenopgaven maken
• Oefenopgaven bespreken 

Wat is een ontledingsreactie?

Wat is nodig voor een verbrandingsreactie?

Soorten  reacties

Grofweg bestaan er 3 soorten reacties:

1. Ontledingsreactie:
   één beginstof-> meer eindproducten  
2. Verbrandingsreactie:
    beginstof+zuurstof-> eindproduct(en) 
3. Overige vormingsreacties:
   twee of meer beginstoffen-> reactieproduct(en)
   

Ontledingsreactie

1. Geef de reactievergelijking van de ontleding van waterstofperoxide (H2O2) in water en zuurstof.
2. Geef de reactievergelijking voor de ontleding van aluminiumoxide (Al2O3).

Elektrolyse, fotolyse en thermolyse zijn soorten ontledingsreacties. 

Verbrandingsreactie 

1. Bij de onvolledige verbranding van koolstof ontstaat koolstofmono-oxide. Geef hiervan de reactievergelijking.
2. Geef de reactievergelijking voor de volledige verbranding van methaan. 

Bij de volledige verbranding van een koolwaterstof ontstaan altijd water en koolstofdioxide.  

Overige vormingsreacties

Brandbommen kun je maken door ijzeroxide (Fe2O3) en aluminium met elkaar te mengen. Na het mengsel te ontsteken reageren de twee stoffen onder grote warmte ontwikkeling tot aluminiumoxide en ijzer. De temperatuur kan zo hoog oplopen dat het gevormde ijzer vloeibaar wordt. 

Overige vormingsreacties

In een buis wordt roest (ijzeroxide = Fe2O3) samen met koolstof sterk verhit. Bij deze reactie ontstaat ijzer en koolstofdioxide. 

Reactie kloppend maken

Altijd als je een reactie moet opstellen, ook kloppend maken!

• Voor en na de pijl: van elke atoomsoort evenveel atomen 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (index)
  
• Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
• de coëfficiënten moeten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

Zelf oefenen met de link 

Aan de slag

• Ga naar MagisterMe bij 'voeding en verzorging' naar 'afsluiting' en 'versterk jezelf'. 
• Maak de opgaven over reactievergelijkingen opstellen.
• Klaar of heb je het al onder de knie? Ga dan bij MagisterMe de opgaven over molrekenen alvast maken en kijk in hoeverre je dit nog beheerst. 

Opgaven bespreken

• Ik ga nu drie opgaven bespreken die je ook op de toets zou kunnen verwachten. 
• Geen behoefte aan? ga in stilte doorwerken met de opgaven over molrekenen.

Opdracht 1 

Noteer de volledige verbranding van het gas butaan (C4H10).

Opdracht 2

In een katalysator van een auto wordt het milieuonvriendelijke gas ammoniak ontleed in waterstof en zuurstof. 

Opdracht 3

Hoe maak je van Spa blauw, Spa rood? Dus hoe maak je van water, bruisend water? Dit wordt gedaan door koolstofdioxide op te lossen in water. Zo ontstaat er koolzuur, en daarom wordt Spa rood dus ook wel koolzuurhoudend water genoemd. Koolzuur wordt in chemische termen (di)waterstofcarbonaat genoemd en heeft de volgende molecuulformule: H2CO3. 

Einde van de les

• Je kunt nu een reactievergelijking herkennen uit een tekst en daarbij opstellen. 
• Lukt dit nog niet? Vraag dan om extra oefenmateriaal/ uitleg filmpjes.