4.1 Berlijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

4.1 Berlijn

Leerdoelen van 4.1

1.  Je weet hoe Berlijn is opgebouwd.
2.  Je weet welke gevolgen de Muur had voor Berlijn.
   
3.  Je weet hoe Berlijn weer één stad is geworden.
   
4. Je kunt uitleggen wat gentrificatie is en wat de gevolgen hiervan zijn voor Berlijn
5.  Je weet welke rol suburbanisatie en re-urbanisatie spelen in Berlijn.

De Berlijnse muur

Wanneer gebouwd en wanneer gevallen?

1961 gebouwd

1989 gevallen

(28 jaar heeft de muur de stad in tweeën gesplitst)

Door wie gebouwd en waarom?

Door de Sovjet-Unie, die na WO2 de macht had in Oost-Duitsland, en dus ook in Oost-Berlijn. Mensen probeerden Oost-Duitsland te ontvluchten, ze werden onderdrukt door het communistische regiem. De Sovjet-Unie wilde dat stoppen, daarom bouwden ze een muur. 

Was deze muur alleen in Berlijn?

Ja, de muur alleen in Berlijn. Er liep wel een hek door heel Europa heen. Dit werd ook het IJzeren Gordijn genoemd. Het was een scheidingslijn tussen het communistische 'Oostblok' en het kapitalistische 'Westen'. 

Was er een verschil tussen west en oost?

Ja,
Oost = armer, meer strenge leefregels, verplicht werken, politie bespioneerde je, geweld

West = rijker, moderne nieuwe dingen uit de VS, zoals Coca Cola. 

Waarom viel de muur?

Het regiem van de Sovjet-Unie was wankel in die tijd. Er waren veel protesten in de gehele Sovjet-Unie. Een politicus zei in 1989 dat de muur wat hem betreft weg mocht. De mensen van Berlijn reageerden hier direct op en bestormden de muur. 

Maak mindmap op het bord

Europa, door de helft

communistisch

Alles is van de overheid en de overheid bepaald alles

kapitalistisch

Bedrijven zijn niet van de overheid

Invloedssferen

Kapitalisme

Communisme

Europese ongelijkheid

Berlijn, ook door de helft

Maak mindmap op het bord

Berlijnse muur

Regionale ongelijkheid

Oost-Duitsland                               West-Duitsland                                    

- Communistisch                           - Kapitalistisch

- Arm                                                    - Rijk

Gevolg?

Regionale ongelijkheid

De Muur

Door de muur lag het oude stadscentrum in Oost-Berlijn. 

-> Daarom bouw nieuw stadscentrum bij de Kurfürstendamm.  (roze gebied van figuur 3 in je leerboek)

• Sloop van veel gebouwen langs de Muur.

-> ‘niemandsland’ (paarse gebied van figuur 3 in je leerboek)

Berlijn, niemandsland

De stad Berlijn is veranderd

Voor de muur	Tijdens de muur	Na de muur
- historische binnenstad - groei door arbeidsmigranten	- scheiding - ongelijkheid - twee stadscentra, eentje in Oost-Berlijn en eentje in West-Berlijn	- weer 1 stad - nieuwe inrichting gebied om de muur - CBD gebouwd - arme wijken verbeteren - 1) suburbanisatie - 2) re-urbanisatie door jongeren

Herenigd Berlijn

• 9 november 1989: val van de Muur.  
• Berlijn: weer één stad, Duitsland: weer één land. 
• Er kwam een nieuw cbd in Berlijn.   (Paarse gebied in figuur 3)
• Dit is een voorbeeld van Cityvorming. 

Verdringing van de woonfunctie in een gebied door kantoren en winkels.

 Stadsmodel en Berlijn

Verschil: Het stadsmodel heeft 1 stadscentrum, Berlijn heeft er 2.

Waarom: Er was geen centrum in West-Berlijn door de muur, dus werd een nieuw centrum gebouwd.

Na de van van de muur:

- Oost-Berlijn / Oost-Duitsland liep leeg;                   

Suburbanisatie

- Later werd dit gebied opgeknapt;   

Stedelijke vernieuwing & Gentrificatie

- Gebied wordt nu weer aantrekkelijk gemaakt.     

Re-urbanisatie

Urbanisatie (ruraal-urbane migratie) = Verhuizen van platteland naar stad

Suburbanisatie = verhuizen van de stad naar het (omringende) platteland)

Re-urbanisatie = terug verhuizen naar de stad na een periode van suburbanisatie

Werk, studie, familie, voorzieningen

Rust, ruimte, milieu, groen, kindvriendelijker,mogelijk door auto

Verhuizen tussen stad en platteland

Westerse landen: 19e eeuw urbanisatie, daarna suburbanisatie en re-urbanisatie
Niet-westerse landen: nu urbanisatie

Re-urbanisatie

edpuzzle.com

In Berlijn zijn relatief weinig historische gebouwen, hoe komt dat?

1. Zijn gesloopt voor nieuwbouw
2. Zijn verwoest tijdens de oorlog
3. Berlijners houden niet van geschiedenis
4. Moesten plaats maken voor de Muur

Wat vind je veelal in het CBD?

1. Zwembaden
2. Kantoren
3. Sportscholen
4. Universiteiten

Wat was het gevolg van re-urbanisatie voor de stad Berlijn?

Welk begrip past het beste bij de foto?

1. Oude stadscentrum
2. Nieuwe woonwijk
3. Cityvorming
4. Gentrificatie

Suburbanisatie is

1. de trek naar de stad
2. verhuizen naar het platteland in de buurt van de stad
3. het verhuizen naar de periferie
4. verhuizen naar de grootste stad

Een vestigingsoverschot betekent

1. dat er meer mensen komen wonen dan er weggaan
2. dat er meer mensen komen wonen dan er worden geboren
3. dat er meer bedrijven komen

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Maak opdracht 3, 5, 6, 7, 8, 10 van paragraaf 4.1

www.exberliner.com