§3 Gelijktijdigheid

• nask
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 6

D3. Gelijktijdigheid

• Wat betekent gelijktijdigheid?
• Hoe herken je dit in een ruimte-tijd diagram?
• Hoe maak je in een diagram de assenstelsels voor twee verschillende waarnemers?
• Gelijktijdigheid gezien vanuit twee verschillende waarnemers
• voorbeeld blz. 16 en 17

Wat is gelijktijdigheid?

• Gelijktijdigheid bepalen we door de tijd-coördinaten af te lezen van gebeurtenissen. Dezelfde tijd-coördinaat betekent gelijktijdig. 
• De tijd-coördinaat van een gebeurtenis bepaal je door vanaf de gebeurtenis, evenwijdig aan de x-as, naar de tijd-as te gaan. 
• Dit is precies wat je in een (x,t)-diagram deed en bij wiskunde in een assenstelsel (alleen zijn de assen nu omgedraaid)

blz. 16: Wat is hier aan de hand?

• Voor Tracy bewegen Esmay en Jorn naar rechts.
• Voor Tracy heeft het licht meer tijd nodig om bij Jorn te komen, 'om Jorn in te halen'.
• De lichtsnelheid is nog steeds altijd gelijk voor alle waarnemers, maar voor Tracy moet het licht meer afstand afleggen om Jorn te bereiken.
• Resultaat: Gelijktijdigheid is niet voor alle waarnemers hetzelfde.

stilstaande en bewegende waarnemers in een diagram

• Waarom ligt ct'-as op de wereldlijn van Esmee?
• Waarom loopt x'-as evenwijdig aan DB-lijn?

t

t=0 Victor bij sensor 2

t (Victor sensor 1)=t (Anton sensor 2)

Nog een keer: Ruimtetijd-diagrammen

• Goed kunnen omgaan met ruimtetijd-diagrammen is essentieel
• Ook voor het bepalen van gelijktijdigheid 
• Oefen met het tekenen van wereldlijnen van waarnemers met verschillende snelheden en posities (opgave 11)

Tijd-coördinaten aflezen

• Gelijktijdigheid bepalen we door de tijd-coördinaat af te lezen van beide gebeurtenissen. Dezelfde tijd-coördinaat betekent gelijktijdig.
• Een tijd-coördinaat van een gebeurtenis bepaal je door vanaf de gebeurtenis horizontaal naar de tijd-as te gaan.
• Dit is precies wat je in een (x,t)-diagram deed en bij wiskunde in een assenstelsel.