signaalwoorden en tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Welkom allemaal! Fijn dat jullie er zijn!

Hier:

• is het rustig en gaan we met respect met elkaar om.
• staat de telefoon op stil en zit hij in je tas of zak.
• heb je geen kauwbare dingen in je mond.
• is iedereen nuttig bezig (nee, spelletjes spelen en praten zijn geen nuttige bezigheden).

Waar gaan we het over hebben vandaag?

tekstverbanden in een tekst

signaalwoorden in een tekst

Doel van de les

- Je kunt tekstverbanden en signaalwoorden herkennen in een tekst. 

Wat is een tekstverband?

Met tekstverbanden bedoelen we de relaties tussen verschillende delen van een tekst (alinea’s of zinnen). 

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat zin 1 een oorzaak vertelt (bv. Het heeft al maanden niet meer geregend) en zin 2 een gevolg (bv. Daardoor is de oogst van de boeren mislukt). 

Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, ook, bovendien, en, vervolgens.

Vergelijking: De alinea’s maken een vergelijking tussen verschillende dingen.

Signaalwoorden: zo, in vergelijking met, evenals.

Tegenstelling: De alinea’s vertellen twee tegenovergestelde dingen zien.

Signaalwoorden: maar, toch, hoewel, echter, daarentegen.

Wat is een signaalwoord?

• Een signaalwoord is een verbindingswoord. Het verbindt zinnen, delen van een zin of alinea's met elkaar.

Vb. Eerst lazen we de uitleg, daarna maakten we de opdrachten en vervolgens sloten we het hoofdstuk af met een toets.

Aan de woorden "eerst, daarna en vervolgens" zie je dat je met een opsomming bezig bent.

Waarom oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden?

In bijna iedere tekst vind je tekstverbanden met bijbehorende signaalwoorden. 

Als je snapt wat de tekstverbanden zijn en je weet welke signaalwoorden hierbij horen, zul je merken dat je teksten beter gaat begrijpen. 

Welke tekstverbanden zijn er?

Verband 1: Volgorde van tijd

Signaalwoorden:

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger.

Verband 2: Opsomming

Signaalwoorden:
En, ook, ten eerste, ten tweede, vervolgens

Verband 3: Vergelijking

Signaalwoorden:

Zo, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e),
net zo (vaak/groot/leuk)...als

Verband 4:
Tegenstelling

Signaalwoorden:

maar, in tegenstelling tot, toch, echter, daar staat tegenover, hoewel

Welk verband staat in deze zin?
Zijn vriendin is daarentegen wel heel erg aardig.

1. Opsomming
2. Volgorde van tijd
3. Vergelijking
4. Tegenstelling

Uitleg juiste antwoord

Aan het woord "daarentegen" kun je zien dat het een tegenstelling is.
Zijn vriendin is daarentegen wel heel erg aardig.

Welk verband staat in deze zin?
In de winkel haal ik brood, kaas en melk.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Vergelijking

Uitleg juiste antwoord

Aan het woord "en" kun je zien dat het een opsomming is.
In de winkel haal ik brood, kaas en melk.

Welk verband staat in deze zin?
Mijn schoenen zijn net zo vies geworden als die van jou.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Vergelijking

Uitleg juiste antwoord

Aan de woorden "net zo (vies) als..." kun je zien dat het een vergelijking is.
Mijn schoenen zijn net zo vies geworden als die van jou.

Welk signaalwoord herken je in de zin:
Hij is een stuk kleiner dan zijn broertje?

Welk signaalwoord herken je in de zin:
Mijn mobiel is fijn, maar ik wil graag een nieuwe.