Les 4 + 5 Basisstof 8 + 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

H6: Voortplanting bij planten

Huiswerk controleren 

 Basisstof 2  opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 8 blz. 173

topklas blz. 188

Na deze les: 

Kun je voorbeelden noemen van mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen bij planten

Meeldraden zijn

1. Mannelijke voortplantingsorganen
2. Mannelijke geslachtscellen
3. Vrouwelijke voortplantingsorganen
4. Vrouwelijke geslachtscellen

Wat is de meeldraad?

1. Het mannelijke geslachtsorgaan (helmdraad+helmknop)
2. Bestaat uit de stempel en de stijl
3. Het vrouwelijke geslachtsorgaan
4. Bestaat uit de helmdraad en de stamper

De stamper is het

1. Mannelijke voortplantingsorgaan
2. Mannelijke geslachtscel
3. Vrouwelijke voortplantingsorgaan
4. Vrouwelijke geslachtscel

Stamper bestaat uit:

1. Stempel, stijl en vruchtbeginsel
2. Stempel, helmknop en eicellen
3. Stijl, helmbladeren en kroonbladeren
4. Helmknop, helmdraad en stuifmeelkorrels

Voorplantingsorganen 

De mannelijke voortplantingsorganen zijn meeldraden. Een meeldraad bestaat uit een meeldraad en helmknop.

De vrouwelijke voortplaningsorganen is de stamper. Een stamper bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel.

Kruisbestuiving en zelfbestuiving 

eenslachtige of tweeslachtige bloemen

Tweeslachtige bloem

Eenslachtige bloem (mannelijk)

Eenslachtige bloem (vrouwelijk)

Eenslachtige bloem (Vrouwelijk)

Eenlsachtige bloem (Mannelijk)

Tweeslachtige bloem 

De wilg

De bloemen van de wilg noemen we

katjes. De vrouwelijke katjes zijn wit 

met zachte haartjes, de mannelijke katjes zijn geel.

Vrouwelijke wilgenbomen zijn

populair omdat mensen graag takken

met vrouwelijke wilgenkatjes in huis 

zetten.

Eenhuizige en tweehuizige soorten

- Tweehuizig = alleen mannelijk of alleen vrouwelijke bloemen

- Eenhuizig = zowel mannelijk als vrouwelijk 

Eenhuizig of tweehuizig

Als een plant of: tweeslachtig is, of zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen heeft is de plant eenhuizig

Als een plant alleen maar mannelijk of alleen maar vrouwelijke bloemen heeft is de plant tweehuizig

Eenhuizig

Tweehuizig

Tweeslachtige bloem

Wat betekent het als een plant tweehuizig is?

1. De plant heeft alleen mannelijke OF vrouwelijke bloemen
2. De plant heeft tweeslachtige bloemen.

Plant Q is

1. Eenhuizig
2. Tweehuizig

Aan de slag 

Maken opdracht 1 + 2 blz. 218 

Topklas blz. 232 

+

Maken opdracht 8 blz. 170 

Topklas blz. 184

Ben je klaar? Werken aan je verslag. 

H6: Voortplanting bij planten en dieren

Huiswerk controleren 

Maken opdracht 1 + 2 blz. 218

Topklas blz. 232

+

Maken opdracht 8 blz. 170

Topklas blz. 184

Na deze les: 

-Kun je beschrijven hoe de bevruchting bij zaadplanten verloopt

-Kun je de veranderlingen in het zaadbeginsel na bevruchting beschrijven. 

Welk geslacht heeft deze bloem?

Leerdoel 9

Je kunt beschrijven hoe de ongeslachtelijke voortplanting en geslachtelijke voortplanting plaatsvinden en je kunt hiervan voorbeelden geven bij planten. 

Leerdoel 9

Je kunt beschrijven hoe de ongeslachtelijke voortplanting en geslachtelijke voortplanting plaatsvinden en je kunt hiervan voorbeelden geven bij planten. 

Leerdoel 10

Je kunt de delen van een bloem noemen met hun kenmerken en functies en je kunt omschrijven wat eenslachtige en tweeslachtige bloemen zijn. 

Leerdoel 10

Je kunt de delen van een bloem noemen met hun kenmerken en functies en je kunt omschrijven wat eenslachtige en tweeslachtige bloemen zijn. 

1. Dit kun je niet zien aan deze afbeedlig
2. éénslachtig (mannelijk)
3. éénslachtig (vrouwelijk)
4. Tweeslachtig.

Waar of niet?
Je ziet hier rechts een eenslachtige bloem.

1. waar
2. niet waar

Kan een tweeslachtige plant tweehuizig zijn?

1. Ja
2. Ja, alleen als de mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant zitten
3. Nee

Aan één hennepplant komen óf alleen mannelijke óf alleen vrouwelijke bloemen voor, maar nooit beiden tegelijk. In de afbeelding hiernaast zijn een takje met bloemen en een blad van een hennepplant weergegeven. Daarnaast staan de vergrote bloempjes P en Q.

Zijn de bloemen van een hennepplant eenslachtig of tweeslachtig? Of is dit niet op te maken uit de informatie?

1. de bloemen zijn eenslachtig
2. de bloemen zijn tweeslachtig
3. dit is niet op te maken uit de informatie

In de afbeelding zie je de bloemen van drie planten. Plant 2 en 3 zijn van dezelfde soort. Met pijlen is het overbrengen van stuifmeel weergegeven. Sleep de nummers van de pijlen naar het juiste type bestuiving. 

R6

Zelfbestuiving

Kruisbestuiving

Geen bestuiving

1

2

3

4

5

Bestuiving en bevruchting

Stap 1 

- er zit een stuifmeelkorrel op de stempel

- uit het stuifmeelkorrel groeit een buisje 

dit heet stuifmeelbuis

- in de stuifmeelbuis zit de kern van de stuifmeelkorrel

-stuifmeelbuis groeit door de stijl naar de eicellen in het vruchtbeginsel

Stuifmeelkorrel

Stuifmeelbuis

zaadbeginsel

Stap 2

- stuifmeel komt bij een eicel

- kern gaat eicel in

- de kern van de stuifmeelkorrel (man) versmelt met de kern van de eicel (vrouw)

Dit heet bevruchting

- Er ontstaat een bevruchte eicel

Pas NA het samensmelten, is de plant bevrucht

Zoom in: de celkern

- In de celkern zitten de chromosomen.

- Op de chromosomen staat de informatie over hoe de plant eruit ziet.

Na de bevruchting

 Uit de bevruchte eicel ontstaat zo een kiem. 

Uit het zaadbeginsel ontstaat een 

zaad.

Elk zaad bevat een kiem. 

Als het zaad kiemt, 

groeit uit de kiem een kiemplantje.

Wat ontstaat er uit de bevruchte eicel bij een plant

1. Een kiem
2. Een vrucht
3. Een zaad
4. Een zaadbeginsel

Wat is de juiste omschrijving van de bevruchting bij planten?

1. Stuifmeel komt neer op de stempel van een bloem van dezelfde soort
2. Het zaadbeginsel groeit uit tot een zaad
3. De celkern van de stuifmeelkorrel smelt samen met de celkern van de eicel
4. De stuifmeelbuis dringt binnen in de stijl

Zaden bestaan uit zaadlobben en een kiem. De kiem bestaat weer uit het kiemworteltje en kiemblaadjes. Hoe komt het zaad aan de energie die nodig is voor de ontkieming? 

1. Kiemblaadjes omdat deze ervoor zorgen dat het plantje aan fotosynthese kan doen.
2. Kiemworteltje omdat deze zorgt voor opname van water dat nodig is voor de fotosynthese.
3. Kiemblaadjes en kiemworteltje omdat deze allebei nodig zijn voor fotosynthese.
4. Zaadlobben omdat hier veel eiwitten, vetten en zetmeel in zitten.

Hieronder staan een aantal fases in het voortplantingsproces van planten.  Sleep ze in de juiste volgorde:

1

1

1

ontstaan 

stuifmeelbuis

bestuiving

bevruchting

Aan de slag 

H6 Voortplanting bij planten 

Basisstof 3

Maken opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 8 (blz. 178)

topklas blz. 194