Temperatuur

• Woordenschat
• Begrijpend lezen
• +4
• Basisschool
• Groep 7,8

Introduction

Sommige materialen geleiden warmte goed. Andere materialen isoleren warmte juist. Wat betekent geleiden en isoleren precies? En wat hebben we aan die kennis? We kunnen ons huis er bijvoorbeeld door verwarmen. En onze drankjes lekker warm of koud houden!

Temperatuur

Temperatuur

Vragenmuur 

Wat zou je willen weten over temperatuur?  Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik dat warmte afkomstig is van bronnen.
• weet ik dat temperatuur uitgedrukt wordt in Celcius.
• weet ik dat alle materialen stollen, smelten, verdampen en condenseren.
• weet ik dat sommige materialen warmte goed geleiden en andere juist goed isoleren.

Dit ga je leren

Woordenschat

Na deze les: 

• begrijp ik de belangrijke woorden uit de tekst.

Taal

Na deze les:

• kan ik een instructieve tekst schrijven na het bekijken van een proefje over het maken van een luchtballon.   

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Nog even opfrissen! 

warmtebronnen

Een warmtebron is iets dat warmte afgeeft. Je hebt natuurlijke warmtebronnen, bijvoorbeeld een vuurtje of de zon. Er zijn ook kunstmatige warmtebronnen, zoals een kachel of fornuis. 

Graden Celsius (°C)

Temperatuur wordt in Nederland uitgedrukt in graden Celsius (°C). Als water bevriest dan is het 0 °C. Als water kook dan is het 100 °C. Door de Zweedse astronoom Anders Celsius meten we temperatuur in graden Celsius. Andere veel gebruikte maten om temperatuur te meten zijn Fahrenheit en Kelvin. 

stollen - smelten

Materialen kunnen stollen en smelten bij een hoge of lage temperatuur. Wanneer een materiaal stolt, wordt het hard. En wanneer iets smelt, wordt het zacht. Denk bijvoorbeeld aan een kaars. Het kaarsvet smelt als de kaars brandt en stolt als je de kaars dooft. 

verdampen - condenseren

Wanneer een vloeistof verdampt verandert het in waterdamp. Wanneer iets condenseert verandert de damp weer in vloeistof. Denk bijvoorbeeld aan de wolkjes die je ziet als je bij koud weer uitademt, dan spreek je van verdampen. Of de waterdruppeltjes die ontstaan als je tegen glas uitademt, dan spreek je van condenseren. 

_{Verdiepende tekst}

Arceer de woorden die je nog niet goed begrijpt. Arceer in ieder geval: 

• geleiden
• isoleren
• moleculen
• stroming
• straling
• absorberen
• vacuüm
• oppervlak
• teruggekaatst
• thermoskan

_Woordenschat

Hulpkaart

geleiden

Het doorlaten of doorgeven van onder andere warmte en elektriciteit. 

Aluminium en koper zijn materialen die goed geleiden.

isoleren

Bedekken met iets dat geen warmte, kou, geluid of elektriciteit geleidt.

Het is belangrijk je huis te isoleren om energie te besparen.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Ga met behulp van de hulpkaart op zoek naar de betekenis van de woorden die jij hebt gearceerd. 

Wist je de betekenis nog niet? Schrijf de betekenis voor jezelf op. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Hulpkaart

woordparaplu

woordtrap

woordkast

Woordenschat

Bespreek de belangrijke woorden met uw leerlingen. De hulpkaart kan helpen om achter de betekenis van de woorden te komen. In hun logboek noteren de leerlingen de betekenis van de woorden die ze nog niet kenden.

Wat hoort waar?

Klaar? Slepen maar!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Geleiders

Isolatoren

koper

hout

zilver

goud

plastic

lucht

glas

piepschuim

.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Hoe noem je het opvangen van warmte door moleculen?

.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welk voorwerp zorgt voor isolatie door middel van vacuüm, geen geleiding en geen straling?

_Video

Kijk hier naar de video over het isoleren van een huis. Hoe gaat dat eigenlijk? En wat is daar voor nodig. Maak aantekeningen tijdens het kijken.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Leg in eigen woorden uit waarom het theeglas koud aanvoelt als je het vastpakt? 

Antwoord: Er zit een ruimte met stilstaande lucht tussen het binnen- en buitenglas waardoor de geleiding van de warmte stopt. Hierdoor blijft het buitenste glas koel en kun je het daarom vastpakken.

..
.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Wat zorgt ervoor dat er geen koude lucht via een deur 

of raamkozijn het huis in komt?

1. vochtsticks
2. luchtstrips
3. tochtsticks
4. tochtstrips

_Proefje

De juf of meester doet nu een proefje met een ballon, een lege fles, koud en warm water. Doe dit thuis vooral een keer na! Je juf of meester legt uit wat je nodig hebt en hoe je het proefje uitvoert.

_{Verwerkingsopdracht}

Je gaat straks een instructieve tekst maken bij een proefje. Maar uhh, hoe doe je dat eigenlijk? Geen paniek, ik help je er stap voor stap doorheen!

Verwerkingsopdracht

_{Verwerkingsopdracht}

Voorbeeld

Bekijk een voorbeeld van een instructieve tekst  en bespreek de vragen in het rad.

 

_{Verwerkingsopdracht}

Uitleg

Je hebt geleerd wat warmte precies is en hoe het doorgegeven en tegengehouden wordt. Wordt het je al te heet onder de voeten? Dan gaan we nu aan de slag! 

Schrijf een instructieve tekst waarin je na het bekijken van een video stap voor stap gaat uitleggen hoe je zelf een luchtballon kunt maken en wat je hiervoor nodig hebt. Verduidelijk je tekst door middel van tekeningen. 

Op de volgende slide bekijken we het proefje. Maak aantekeningen tijdens het bekijken van de video!

Mijn tekst is een instructieve tekst. Ik leg (stap voor stap) uit hoe je zelf een luchtballon kunt maken.

Ik beschrijf wat je nodig hebt om het proefje goed uit te kunnen voeren.

Ik heb tekeningen gemaakt die mijn tekst verduidelijken 

   Ik maak gebruik van de juiste                  spelling, hoofdletters en leestekens. 

Wat is een instructieve tekst?

Een instructieve tekst helpt de lezer bij het uitvoeren van een opdracht. Na het lezen van jouw tekst moeten mensen weten hoe zij zelf een luchtballon kunnen maken en wat ze hiervoor (stap voor stap) moeten doen en nodig hebben.

Checklist

_{Verwerkingsopdracht}

Uitvoeren

Mijn tekst is een instructieve tekst. Ik leg (stap voor stap) uit hoe je zelf een luchtballon kunt maken.

Ik beschrijf wat je nodig hebt om het proefje goed uit te kunnen voeren.

Ik heb tekeningen gemaakt die mijn tekst verduidelijken 

   Ik maak gebruik van de juiste                  spelling, hoofdletters en leestekens. 

Checklist

Verwerkingsopdracht

De schrijfkampioen!

Leg jullie instructieve teksten in het midden van je tafelgroepje. Bedenk welke instructieve tekst je het beste vindt. Deze tekst krijgt een punt. Wie verdient de meeste punten in je tafelgroepje en mag zichzelf de schrijfkampioen noemen?

Evalueren

_Reflectie

Draai aan het rad en bespreek de vraag.

Verwerkingsopdracht

Uitproberen

Laat iemand met behulp van jouw instructieve tekst het proefje uitvoeren zonder dat diegene de video heeft gezien. Lukt hem/haar het proefje goed uit te voeren? Dan heb je de instructies in jouw tekst waarschijnlijk heel goed en duidelijk beschreven!

Publiceren

Of hang jouw instructieve tekst

op in de klas of op de gang!

Wereldoriëntatie

• Ik weet dat warmte afkomstig is van bronnen.
  
• Ik weet dat temperatuur uitgedrukt wordt in Celcius.
  
• Ik weet dat alle materialen stollen, smelten, verdampen en condenseren.
  
• Ik weet dat sommige materialen warmte goed geleiden en andere juist goed isoleren.

Terugkoppeling lesdoelen

Woordenschat

• Ik weet wat
  de belangrijke woorden uit de tekst betekenen. 

Taal

•  Ik kan een instructieve tekst schrijven na het bekijken van een proefje over het maken van een luchtballon.   
  

Schrijf in je projectschrift wat jij hebt geleerd!

Terugkoppeling lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen. Hebben zij de lesdoelen behaald?

Vragenmuur & Weetmuur

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen? 
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord? 
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?
  

              Tot de volgende keer!