Les 2 Aniseikonie

• OB
• MBO
• Studiejaar 3

 Aniseikonie

Betekend ongelijke beeldgrootte van het rechter en het linker oog.

 Aniseikonie ?

De afstand van het linker oog naar de pen is groter dus de retinale afbeelding is kleiner. Hier valt het object binnen de Panumse gebied en de disparatie in beeldgrootte kan door de sensorische fusie overbrugd worden. 

Echte Aniseikonie

Als een object bij een parallel stand van de ogen of bij een symmetrische convergentie een maculair beeldgrootteverschil geeft. Wanneer de sensorische fusie niet in staat is dit beeldgrootteverschil te compenseren kunnen er subjectieve symptomen ontstaan in de vorm van asthenopie.

• Meer klachten als de gecorrigeerde visus gelijk is.

Oorzaken aniseikonie

1) Wordt meestal veroorzaakt door anisometropie

- optische oorzaken, sterkte verschil, cornea kromming

- prismatische werking van de glazen door dikte verschil

- pseudofakie (cataract extractie) 

2)Verschil in de verdeling van de netvlies componenten

-door de verdeling van de lichtgevoelige netvlieselementen en hun fysiologische en neurologische connecties met de visuele cortex.

Zelf emmetropen kunnen aniseikonie ervaren door een verschil in de opbouw van de retina, vooral as –lengte (zeer zeldzaam)   

Ongecorigeerde aniseikonie 

- supressie

- onscherpte

Symptomen geasocieerd met aniseikonie

• Hp
  
• Asthenope klachten
  
• Leesproblemen
  
• Fotofobie
  
• Misselijkheid
  
• Duizeligheid
  
• Algemene vermoeidheid  

Ruimtelijke waarneming

1) Symmetrisch

a) Beeld is in alle meridianen groter of 

kleiner (verschil in sferische sterkte)

OD S-6,00   OS S-1,00

b) Beeld is in een meridiaan groter of 

kleiner (astigmatisme) OD  S -3,0 

                                                 OS  S -6,0=C+3 as 180

Ruimtelijke waarneming

2) Asymmetrisch

c) Sterke prismacorrectie veroorzaken een progressieve vergroting in een meridiaan.

Parameters die invloed hebben op de mate van anisiekonie

Aniseikonisch glas

Dit is een glas met een extra middendikte waardoor er een extra vergroting optreedt. Dit glas wordt voorgeschreven voor het oog met de laagste dioptrie waarde als correctie (of het kleinste netvliesbeeld).

Bij een beeldgrootteverschil van 0,5 % kan een verandering van de ruimtelijke waarneming optreden.

Een beeldgrootte verschil van 6% is nog net aanvaardbaar.

De aniseikonie hoeft niet geheel gecompenseerd te worden – denk aan sensorische fusie.

Meestal voldoet het aniseikonische glas als hij de helft van het beeldgrootteverschil compenseert.

Formules voor de berekening van de netvliesbeeldvergroting

1) N= a x T'

N= a x T’

Deze formule is een benadering van het beeldgrootte verschil, meestal bij negatieve en zwak positieve glazen

a= ha +1,5 mm ( in centimetres )

T’= brilsterkte in dpt

Voorbeeld 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S +4,50       L: S+7,00 op ha =14 mm

a)Bereken het netvliesbeeldvergroting van beide glazen bij benadering.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

N= a x T’    a= ha +1,5 = 14+1,5= 15,5 mm= 1,55 cm

Nr= 1,55 x 4,5 = 6,98 %

Nl= 1,55 x 7 = 10,85 %

B) nee geen last Verschil tussen R en L = 3,875 % lager dan 6%

Voorbeeld zelf maken 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S - 1,25 L: S - 6,00 op ha =12,5 mm

a)Bereken het netvliesbeeldvergroting van beide glazen bij benadering.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

Formules voor de berekening van de netvliesbeeldvergroting

2) Deze formule gebruik je als de exacte 

netvliesbeeldvergroting wil weten.

a= ha +1,5 = in meters 

T'= brilcorrectie deze moet wel met plus of min

Voorbeeld 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S +4,50

L: S+7,00 op ha =14 mm

a)Bereken de exacte netvliesbeeldvergroting van beide glazen.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

N= 1/(1-axT') 

a= ha +1,5= 14 +1,5= 15,5 mm =0,0155m

Nr= 1/((1 -(0,0155x4,50))

Nr= 1/0,93025= 1,0749

we moeten nu naar percentage 

(1,0749 x100) -100= 7,49 %

Nl=1/ (1-(0,0155x 7,00))=1,1217

(1,1217 x100) -100=12,17%

Verschil tussen R/L 12,17-7,49= 4,68%

b) geen last verschil lager dan 6%

Voorbeeld 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S +2,50

L: S+6,75 op ha =15 mm

a)Bereken de exacte netvliesbeeldvergroting van beide glazen.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

N= 1/(1-axT') 

  a= 

b) wel last verschil groter dan 6% 

Voorbeeld 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S - 1,25

L: S - 6,00 op ha =12,5 mm

a)Bereken de exacte netvliesbeeldvergroting van beide glazen.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

N= 1/(1-axT') 

a= 12,5+1,5= 14 mm= 0,014 m

Nr=1/((1 - (0,014 x -1,25))= 1/1,0175=0,9828 getal kleiner dan 1 bij een min glas

(0,9828 x 100) -100= -1,72 % verkleining

Nl=1/((1 - (0,014 x -6,00))= 0,9225

( 0,9225 x 100)-100= - 7,749 %

b) wel last verschil tussen 

R/L=6,03 %

Voorbeeld 

Iemand heeft een brilsterkte van

R:S - 2,00

L: S - 5,00 op ha =16 mm

a)Bereken de exacte netvliesbeeldvergroting van beide glazen.

b)Heeft deze persoon last van aniseikonie?

Formules voor de berekening van de netvliesbeeldvergroting

3)Wanneer je te maken hebt met extreem dikke brillenglazen (bijvoorbeeld bij aphakie of bij hoge hypermetropie) zal ook de middendikte (d) en de frontcurve (F1) invloed hebben op de netvliesbeeldvergroting.  

 Let op: alleen bij positieve glazen heb je een grote middendikte. 

d= middendikte

n= brekingsindex

Beeldgrootteverschil meten, 

   Methodes om aniseikonie te bepalen

Hakentest

• makkelijk en snel
• fusiedwang 
• horizontaal en verticaal 
• polarisatie filters nodig

Waarneming klant 

Een beeldgrootteverschil vanaf 1% kan op deze 

manier worden waargenomen. 

Hoewel er individuele toleranties bestaan bij aniseikonie, 

is volgens de meeste onderzoekers een 

beeldgrootteverschil van ca. 6% nog 

net aanvaardbaar

Ha 13mm  Ik wil een brilgrootte verschil van 10% om aniseikonie te ervaren 

N=a x T'

a= ha +1,5= 14,5 mm= 1,45 cm

N= 10% = 10 

Methodes om aniseikonie te bepalen. Deze worden in Nederland niet gebruikt 

• Standaard-eikonometer

• Ruimte–eikonometer volgens Ogle en Ames
• Synoptofoor

Een vergrotingsverschil met behulp van een bril kun je verkrijgen door het wijzigen van de volgende aspecten:

• dikte van de glazen;
  
• basiskromming van de glazen;
  
• brekingsindex;
  
• h.a. (De Wit, z.j.).

Andere mogelijkheden:

• laseren
• lensimplant 
• contactlenzen 
•  een combinatie van een bril samen met contactlenzen. 
•  iseikonische glazen. 

Iseikonische glazen

•  zijn glazen met een verhoogde middendikte (d) en een aangepaste frontradius (F1) zodat daardoor een extra vergroting optreedt. Let op: alleen een vergroting is hiermee mogelijk.
  
• Normaal gesproken worden deze glazen in plano (T’ = 0) uitgevoerd, maar afhankelijk van de graad van ametropie kunnen er ook optische sterkten in geslepen worden. O.L.V.S. Den Haag verkoopt deze glazen.
  
• Op het glas met de laagste dpt-waarde (op de thermometer) moet je de extra vergroting aanbrengen. Dit glas maak je iseikonisch. 

Samenvatting

• Aniseikonie wordt als regel veroorzaakt door de brilcorrectie bij anisometropie.

• Positieve brilcorrecties geven een vergroting van het netvliesbeeld.

• Negatieve brilcorrecties geven een verkleining van het netvliesbeeld.

• De middendikte van een correctieglas veroorzaakt ook een geringe vergroting.

• Aniseikonie kan met een iseikonisch glas, voor het oog met het kleinste netvliesbeeld, geheel of gedeeltelijk worden gecompenseerd.