Platentektoniek

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Tsunami´s ontstaan uitsluitend als gevolg van subductie

1. juist
2. onjuist

Het vulkanisme bij Japan is het gevolg van...

1. transforme plaatbeweging
2. divergente plaatbeweging
3. convergente plaatbeweging van continentale korsten
4. convergente plaatbeweging met subductie

IJsland vormt de top van een...

1. subductiezone
2. mid-oceanische rug
3. convergente plaatgrens
4. horst

Waar zal in de toekomst een nieuwe vulkaan ontstaan in de Hawaii-keten?

1. ten noordwesten van Hawaii
2. ten zuidwesten van Hawaii
3. ten noordoosten van Hawaii
4. ten zuidoosten van Hawaii

In het centrale deel van de Alpen bevinden zich...

1. stollingsgesteenten als graniet
2. sedimentgesteenten als zandsteen en kalksteen
3. losse sedimenten als zand en klei
4. metamorfe gesteenten als marmer en kwartsiet

De San Andreasbreuk in California is..

1. een transforme breuk
2. een hotspottrack
3. een trog
4. een subductiezone

De oceaanbodem....

1. is dieper als de oceaanbodem ouder is
2. is maximaal 240 miljoen jaar oud
3. wordt continu gerecycled
4. ligt vrijwel overal op dezelfde diepte

continental drift wordt niet aangedreven door...

1. ridge push
2. convectiestromen
3. transforme bewegingen
4. slab pull

Bij Hawii is sprake van ...

1. een schildvulkaan met een effusief eruptietype
2. een stratovulkaan met een explosief eruptietype
3. een schildvulkaan met een explosief eruptietype
4. een stratovulkaan met een effusief eruptietype

Het magma dat opborrelt bij vulkanen in een subductiezone

1. bevat weinig gas en is weinig viskeus
2. bevat veel gas en is weinig viskeus
3. bevat veel gas en is er viskeus
4. bevat weinig gas en is erg viskeus

IJsland ligt...

1. op de grens van twee platen
2. boven een hotspot
3. op de top van een mid-oceanische rug
4. op zowel een plaatgrens, een hotspot als de mid-oceanische rug

de snelle beweging van de Nazcaplaat (ten westen van Zuid-Amerika) is vooral het gevolg van

1. ridge push
2. convectiestromen
3. slab pull
4. hotspotvulkanisme

In welk gebergte vind je veel vulkanen?

1. de Himalaya
2. de Alpen
3. de Andes
4. de Rocky Mountains

Plaattektonische situaties

• Divergentie --> Rifting / Seafloor spreading
• Transform/Transversaal --> Platen bewegen langs elkaar
• Convergentie --> subductie: oceanische plaat onder oceanische plaat
• Convergentie --> subductie: oceanische plaat onder continentale plaat
• Convergentie --> continentale plaat tegen continentale plaat
• Hotspot --> mantelpluim onder de aardkorst

Rifting

• Door druk van magma 'bolt' een continent op
• Er onstaan breuken
• Er zakken delen weg: slenken
• Er blijven delen hoog uitsteken: horstschouders/riftschouders

Seafloor spreading

• Divergentie
• Er worden steeds nieuwe stroken oceanische korst gevormd
• verder van de mid-oceanische rug 'zakt' de oceanische korst in.

Convergentie

• twee platen bewegen naar elkaar toe
• de oceanische ('zwaardere') plaat duikt onder
• trog - aardbevingen - stratovulkanen

Convergentie

• een oceanische plaat schuift onder een continentale plaat
• trog- aardbevingen - vulkanen én een gebergte langs de kust
• voorbeeld: Andes, Cascade Range

hmxearthscience.com

Convergentie

• Twee continentale korsten bewegen naar elkaar toe
• De sedimentlagen die op de bodem van de oceaan tusen de continenten lagen worden geplooid tot een gebergte

Transform

• Twee platen schuiven langs elkaar heen
• Transforme breuken staan vaak dwars op mid-oceanische ruggen

Hotspot

• Een mantelpluim voert heel heet magma richitng het aardoppervlak
• Een tektonische plaat schuift daaroverheen
• Er onstaat vulkanisme (met een spoor - hotspot track)

Oefenopdracht Alpen

1. Welke (micro)platen zijn betrokken bij de vorming van de Alpen?
2. In welke geologische tijdvakken vond de vorming plaats?
3. Op welke wijze is het kalksteen gevormd dat in veel delen van de Alpen hoog in de bergen aan de oppervlakte ligt?
4. Op welke wijze is het graniet en gneis gevormd dat zich in enkele delen van de centrale Alpen aan de oppervlakte bevindt?
5. Waar wordt het afbraakmateriaal van de Alpen neergelegd?

Oefenopdracht Hawaii

Gebruik de atlas
1. Bepaal de huidige richting van de Pacifische plaat
2. In welke richting bewoog deze plaat voorheen?
3. Op welke wijze zijn de vulkanen ontstaan?
4. Geef twee oorzaken voor het verschil in hoogte tussen oude en nieuwe eilanden in de Hawaii-keten.
5. In welke richting zal het vulkanisme zich verplaatsen?

www.kennislink.nl

Evaluatie

1. Beschrijf het reliëf van de Indische Oceaan en geef aan hoe dit reliëf is ontstaan.
2. Teken een tektonische dwarsdoorsnede van het gebied dat loopt ten zuiden van Java, dwars door Java, de Javazee en Kalimantan.
3. Teken een tektonische dwarsdoorsnede door Oost-Afrika met in het midden het Victoriameer.

Evaluatie

• welke dingen die je had aangemerkt als 'dat wil ik graag weten aan het einde van dit onderdeel' heb je geleerd?
• welke andere dingen heb je geleerd?
• welk doel had de docent met deze les denk je? is dat doel bereikt? en waarom wel of niet?

www.kennislink.nl