1HV Lezen H1-H4: Herhalen (2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen H1-H4

Doel

In deze LessonUp komt de theorie van Lezen H1-H4 aan de orde. 

Deze theorie moet je kennen én kunnen toepassen tijdens de repetitie die je binnenkort gaat maken.

Je krijgt zowel vragen als uitleg. 

Heel veel succes!

Lezen H1: blz. 12

Het onderwerp van een tekst

Elke tekst gaat ergens over: onderwerp

Oriënterend lezen

- Je leest een tekst oriënterend om te bepalen wat het 

   onderwerp is.

- Oriënterend lezen en het onderwerp bepalen:

   > Bekijk de tekst (titel, illustraties, tussenkopjes, anders 

       gedrukte woorden)

   > Lees de eerste alinea

   > Beantwoord de vraag: waarover gaat deze tekst?

Lezen H2, blz. 42-43:

Alinea, deelonderwerp en tussenkopje,

globaal en zoekend lezen

Een tekst is meestal in stukjes verdeeld. Zo'n stukje noem je een ...

De verschillende aspecten (delen) van het onderwerp die in de kern van de tekst worden behandeld, noem je ... .

De titeljes die soms boven een alinea of groepje alinea's staan, noem je ...

Deelonderwerpen

En tekst is vaak verdeeld in drie delen:

1. Inleiding

2. Middenstuk (kern)

3. Slot

In het middenstuk worden meestal verschillende aspecten (kanten, delen) van het onderwerp besproken. Dit noemen we deelonderwerpen.

Deelonderwerpen

Soms bestaat een deelonderwerp uit één alinea, soms vormen enkele alinea's samen een deelonderwerp. Dan staat er vaak een tussenkopje boven het tekstgedeelte.

Globaal en zoekend lezen

Om deelonderwerpen te vinden, kun je globaal lezen. Je leest dan vooral de eerste en laatste zinnen van alle alinea's.

Als je alleen iets wilt opzoeken in een tekst, kun je zoekend lezen. Je kijkt dan naar tussenkopjes, anders gedrukte woorden (vet, schuin, onderstreept, gekleurd) en opvallende tekens (bolletjes, nummers, sterretjes, %, €).

Lezen H3, blz. 72

Inleiding, slot en hoofdgedachte,

precies lezen

,

De inleiding

- Dit is het eerste deel van een tekst

- Hier vind je het onderwerp

- Vaak wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt (voorbeeld, 

   anekdote)

- Soms is de inleiding maar één alinea, maar soms ook meer

- Let op wanneer introductie eindigt (vraag, mening, 

   aankondiging)

Het slot

- Dit is het laatste deel van een tekst (één of meer alinea's)

- Hier vind je een conclusie of een korte samenvatting

   Soms wordt er ook naar de toekomst gekeken

- Doel: tekst blijft hangen bij de lezer

- Nieuwsberichten hebben meestal geen slot

- Informatieve teksten (schoolboek, wikipedia) hebben vaak 

   geen inleiding en geen slot

De hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is één volledige zin die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt.

Zo vind je de hoofdgedachte:

1. Bepaal wat het onderwerp is

2. Lees de tekst precies 

3. Vaak staat de hoofdgedachte in de inleiding of in het slot,

     maar soms moet je hem zelf formuleren.

Lezen H4, blz. 102

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een goede tekst hebben woorden, zinnen en alinea's iets met elkaar te maken. Die samenhang heet het verband in een tekst.

Door te letten op verbanden in de tekst, kun je de tekst beter begrijpen. 

Je kunt de verbanden herkennen aan signaalwoorden.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Deze vier verbanden moet je (her)kennen:

1. chronologisch verband (eerst, dan, daarna, vervolgens, ...)

2. opsommend verband (ten eerste, bovendien, ook, en, ...)

3. tegenstellend verband (maar, toch, echter, daarentegen, ...)

4. toelichtend verband (bijvoorbeeld, zoals, neem nou, ...)

Aan de slag!

Ga naar Nieuw Nederlands Online.

Maak H1 > Extra Opdrachten > Lezen

Maak H2 > Extra Opdrachten > Lezen

Maak H3 > Extra Opdrachten > Lezen

Maak H4 > Extra Opdrachten > Lezen