6.4 Klimaatverandering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

6.4 Klimaatverandering

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• welke kenmerken de klimaatverandering heeft in Europa
  
• welke twee belangrijke gevolgen de klimaatverandering heeft
  
• dat klimaatveranderingen altijd voorkomen, met als belangrijkste voorbeeld de ijstijden
  
• wat de gevolgen van klimaatverandering zijn in koude gebieden
  
• wat de gevolgen van klimaatverandering zijn in droge gebieden

Het klimaat verandert

Als je perioden van dertig jaar met elkaar vergelijkt, zie je verschillen in het klimaat, klimaatverandering

De Bilt (Utrecht): warmer en natter
Neerslag = onvoorspelbaarder en heftiger

Broeikaseffect

CO₂  is een broeikasgas. Dit komt terecht in de dampkring. Broeikasgassen houden warmte vast.
Zonder uitstoot van mensen  = broeikaseffect = het vasthouden van zonnewarmte door de dampkring -> broeikasgassen als CO₂

Zonder het natuurlijk broeikaseffect: te koud om op aarde te leven. 

Versterkt Broeikaseffect

Hoe meer CO2 , hoe meer warmte er wordt vastgehouden = versterkte broeikaseffect. 

 -> klimaatverandering

De uitstoot van CO₂ komt vooral door de verbranding van: fossiele brandstoffen 
(aardgas/aardolie/steenkool)

BV. Verkeer / Fabrieken

weinig regen, grote verdamping.- verdamping: als het warmer / zonniger / winderiger is  meer water verandert in waterdamp.- Nederland: gemiddeld meer neerslag dan verdamping = neerslagoverschot  voorjaar en zomer: neerslagtekort waterbalans = verschil neerslag en verdamping

Leer deze afbeelding!!

B119 Gletsjers

Een gletjser begint in een firnbekken: een verzamelplek voor sneeuw hoog in de bergen -> firn = korrelige sneeuw

Bij een vol firnbekken glijdt een ijstong met lage snelheid richting een dal -> firnbekken + ijstong = gletsjer

Gletsjer is voortdurend in beweging, maar lijkt stil te liggen. Geltsjer smelt in het dal -> gletsjerriver

Effecten in koude gebieden

Voordelen en nadelen van klimaatverandering (smeltend landijs) vanuit dimensies:

1. Zeespiegelstijging
   - Smelten landijs = meer water. 
    - Warm water zet uit
   
   
2. Meer landoppervlak voor landbouw
   

Aan de slag:

Wat?	§6.4 Opdrachten 1 t/m 4
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Effecten in koude gebieden

Voordelen en nadelen van klimaatverandering (smeltend landijs) vanuit dimensies:

1. Zeespiegelstijging
   - Smelten landijs = meer water. 
    - Warm water zet uit
   
   
2. Meer landoppervlak voor landbouw
   

Dimensies in aardrijkskunde

Verschillende manieren om naar een situatie te kijken:

• Economische dimensie:
  Gaat om: geld, werk en grondstoffen
• Sociaal-culturele dimensie:
  Gaat om: hoe mensen leven (taal, eten, tradities)
• Politieke dimensie:
  Gaat om: verdeling van macht
• Fysische dimensie:
  Gaat om: belangen van de natuur
  
  

Effecten in koude gebieden

• Poolstreken + hooggebergten: landijs smelt en periode jaarlijkse sneeuwbedekking korter
• Minder neerslag als sneeuw -> Gletsjers worden steeds kleiner
• Arctic greening: meer vegetatie in de koude gebieden

Effecten in droge gebieden

Middellandse Zeegebied wordt nog droger. meer verdamping +  watertekorten

Verandering vegetatie:
- steppe -> woestijn?

- gevolgen landbouw met afname irrigatiewater

Geen landbouw meer door verwoestijning in Zuid-Europa.

Aan de slag:

Wat?	§6.4 Opdrachten 5 t/m 8
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof