1.5 \voorvoegsels en achtervoegsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Doel deze les

Aan het eind van deze les:

1. Weet je wat achtervoegsels zijn
2. Weet je de betekenis van veelvoorkomende achtervoegsels
3. Kun je zelf woorden maken met achtervoegsels
4. En kan je de betekenis van een onbekend woord achterhalen door een achtervoegsel te herkennen.

Vul in een korte zin in wat je net gelezen hebt.

Voor- en achtervoegsels

Voorbeelden van achtervoegsels:

-ig	groenig
-achtig	lila-achtig
-loos	radeloos
-baar	draagbaar
-dom	christendom
-lijk	makkelijk

achtervoegsels

Het achtervoegsel -achtig betekent: een beetje als.

Het achtervoegsel -baar betekent: kan.

Het achtervoegsel -loos betekent: zonder.

Het achtervoegsel -vol betekent: met veel.

Het achtervoegsel -arm betekent: met weinig.

Het achtervoegsel -rijk betekent: met veel.

VOOR- of ACHTERVOEGSEL

- kijk of het woord bestaat uit een woord met een voorvoegsel en / of een achtervoegsel:

je misdragen = je slecht gedragen

hersenloos = zonder hersens = dom

Achtervoegsel

Bij sommige woorden kun je een stukje achter het woord toevoegen.

De betekenis van het woord verandert door dit achtervoegsel:

waarde

waarde + loos (= achtervoegsel) = waardeloos (betekenis: zonder waarde)

voorvoegsel

achtervoegsel

hergebruiken

internationaal

wanorde

jaarlijks

zinloos

bruikbaar

Sleep de betekenissen van voor- of achtervoegsels naar de de juiste plek.

-arm

- rijk / - vol

met veel 

met weinig

Woorden met voorvoegsel

Woorden met achtervoegsel

waardevol

eindeloos

herexamen

herinneren

onnodig

Sleep de juiste betekenis naar het voor/achtervoegsel.

vol

on

loos

her

met veel

niet

zonder

nog een keer

Sleep de juiste betekenis naar het voor/achtervoegsel.

mis

on

wan

her

slecht / verkeerd

niet

geen/slecht

nog een keer

Samenstelling

Voorvoegsel

Achtervoegsel

Woord + woord

Woord + stukje

Stukje + woord

Hopeloos

Onbedoeld

Schooltas

Hondenbelasting

Samengesteld woord

Achtervoegsel

Voorvoegsel

Onherkenbaar

Vriendloos

Hertentamen

Samenstelling

Voor/ achtervoegsel

Emotieloos

antivries

diskwalificatie

donkergroen

kennismaken

ledlamp

adembenemend

rugzak

Voorvoegsel

Achtervoegsel

oneerlijk

smaakloos

herkauwen

stijlvol

Woord met achtervoegsel

Woord zonder achtervoegsel

bruikbaar

tafelkleed

waardeloos

pindasaus

smaakvol

kritisch

moedig

wangedrag

Wat is het achtervoegsel
Handelaar

1. Handel
2. aar
3. Ha
4. de

Wat is GEEN achtervoegsel?

1. -teit
2. -heid
3. -inter
4. -baar

Wat zijn allemaal achtervoegsels?

1. -heid, -erd, -isch, -rik
2. ont-, be-, ge-, ver-
3. -baar, ver-, on-, -lijk
4. -aard, -baard, -aar, -oor

B: dit zijn allemaal voorvoegsels

C: dit zijn voor- en achtervoegsels

D: -baard en -oor zijn geen voor- of achtervoegsels. Het zijn wèl woorden waarmee je samenstelling kunt maken Bijvoorbeeld: Blauwbaard, hangoor.

Wat is een achtervoegsel?

1. Heksenhuis
2. Smaakvol
3. Onbestelbaar

Voor- en achtervoegsel zijn:

1. aparte woorden
2. woorddelen met een betekenis
3. betekenisloze woorddelen
4. een paar losse letters

Wat is een woord met een achtervoegsel?

1. fietstocht
2. smaakvol

Welke van deze is een achtervoegsel?

1. Aardig
2. Ondiep

Wat is het achtervoegsel in 'onderdeel'?

1. el
2. eel
3. deel
4. er is geen achtervoegsel

Wat is een achtervoegsel?

1. een werkwoord
2. een voornaamwoord
3. een toevoeging, die steeds dezelfde betekenis heeft
4. een lidwoord

achtervoegsels zijn

1. loos-wan-lijk
2. loos-lijk-heid
3. wan-heid-teit

Opdracht

Maak van 1.5 opdr. 14 en 15