ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Thema 6 Ecologie

Wat betekent ecologie?

 De ecologie bestudeert zowel de wisselwerking tussen organismen onderling en hun omgeving. Verder wordt er ook gekeken naar de biotische factoren en de abiotische factoren die van invloed zijn op organismen 

Invloeden uit de leefomgeving

biotische factoren: invloeden uit de levende natuur.

abiotische factoren: invloeden uit de levenloze natuur

voedselketen/web

Een voedselweb zijn

meerdere voedsel-

ketens die met el-

kaar samenhangen.

Voedselrelaties zichtbaar maken in een ecosysteem

voedselketen

voedselweb: alle voedselrelaties in een ecosysteem

voedselketen: slechts 1 keten uit het voedsel web

------>

Voedselketen:

• Begint ALTIJD met een Producent -> Plant of algen/ plantaardig plankton

• Daarna komen consumenten 

• Tussen de voedselketens staan altijd een pijltje.
• Elke soort is een schakel in de voedselketen

plant -> planteneter -> vleeseter/alleseter

Voedselketen

Voedselketen

Elk organisme in een voedselketen noemen we een schakel

verschillende lagen

• Producenten: Zijn alle organismen die van anorganische stoffen organische stoffen kunnen maken.  Staan onderaan de keten, waar het web begint.
• Consumenten: dieren die leven van organische stoffen die andere organisme hebben gemaakt. 
• Reducenten: Dat zijn de organisme die organische stoffen uit dode planten en dieren afbreken tot anorganische stoffen.

Basisstof 2 Piramiden

• Piramide van aantallen hoeft niet een piramide vorm te hebben.
• Piramide van biomassa heeft altijd een piramide vorm!

Piramide van aantallen:

Heeft niet altijd een echte  piramide vorm

Piramide van biomassa: 

Heeft een echte piramide vorm

Piramide van biomassa

Biomassa: totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organismen

Piramide van biomassa: In een piramide van biomassa kijk je naar de hoeveelheid biomassa die elke schakel heeft

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa

• Deze piramide heeft ALTIJD een piramidevorm

• In een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel kleiner

H2.3 koolstofkringloop

Kringloop

reducenten nemen de stoffen op van dode organismen . Dit wordt bij de verbranding omgezet in anorganische stoffen.

klik op de hotspot voor de informatie +

Koolstofkringloop

plant gebruikt een deel van de glucose  om andere energierijke stoffen te maken. Ander deel voor de verbranding. Met de koolstof uit de glucose wordt een beetje co2 gevormd ( lucht )

Koolstofkringloop

Stikstofkringloop

Planteneters nemen plantaardige eiwitten op via het voedsel. dierlijke eiwitten bevatten stikstof

rottings bacterien gebruiken die eiwitten als brandstof. Bij de verbranding ontstaat ammoniak. 

Opgelost, ammoium. Speciale bacterien zetten het om in nitraat.

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun omgeving en leefwijze.

Je kunt denken aan ademhaling, beweging, voeding, verdediging en voortplanting.

Bijvoorbeeld: Vissen zijn aangepast aan water (kieuwen)

Vogels om te vliegen (vleugels)

aanpassingen bij vogels

bij vogels kijken we naar 2 onderdelen die aangepast zijn aan leefomgeving en levensstijl:

• snavel
• poten

de poten van vogels

de poot van een vogel is aangepast op waar je de vogel vind. zo hebben vogels die veel zwemmen, zwemvliezen.

de snavels

1. een snavel voor zaden/nootjes
2. een snavel voor insecten
3. een snavel voor vlees
4. een snavel voor bodemdieren
5. een snavel voor waterbeestjes

zoals je ziet is er veel aangepast aan de snavel

deze poten zijn van een?

1. steltloper
2. loopvogel
3. roofvogel
4. watervogel

Voortbewegen

• zoolgangers
  
• teengangers
• topgangers (hoefgangers)

Dit zijn aanpassing op de ondergrond.

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool 

(van hielbeen tot en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over een groot oppervlak en zakt niet snel diep weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen

                     hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij minder snel

Topganger (hoefganger)

Loopt op het puntje van zijn tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef)

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk de bodem in

Waterdieren

• leven in het water
• hebben vinnen om te sturen, lichaamsvorm
  
• lichaam is  gestroomlijnd: kop, lijf & staart lopen in elkaar over daardoor glijden ze snel door het water

Verdediging bij dieren

       Tegen vijanden:

• stekels of gifstekels
• schutkleur -> onzichtbaar
• schild 
  Tegen de omgeving:
• vacht tegen kou
  

Aanpassing bij planten

Verdediging bij planten

• Stekels
• Brandharen
• Maken van gifstof
  

Genoeg water?

• Aanpassingen tegen uitdroging
• kleine dikke / grote dunne bladeren
• veel / weinig wortels 
• Grote bladeren veel fotosynthese

Veel water 

Weinig water