10.6 Planteneters, vleeseters en alleseters

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

10.6 Planteneters, vleeseters en alleseters

Thema 10 voeding en vertering

Wat weten we al?

Leerdoelen 10.5

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies.
• Je kent de functies van speeksel en maagsap.

Begrippen 10.5

• Anus
• Dikke darm
• Dunne darm
• Endeldarm
• Gal
• Galblaas
• Keelholte
• Kiezen

• Maag
• Maagzuur
• Mondholte
• Slokdarm
• Speeksel
• Tanden
• Tong
• Twaalfvingerige darm 

Leerdoelen 10.6

• Je kunt de delen van een tand of kies noemen.
• Je kunt omschrijven wat tandplak en tanderosie zijn.
• Je kunt uitleggen waarom planteneters een langere darm hebben dan vleeseters.
• Je kunt uitleggen wat de functie is van plooikiezen, knipkiezen en knobbelkiezen.

Tanden en kiezen

• Het gebit van een mens bestaat uit kiezen, snijtanden en hoektanden.
• Met tanden bijt je het voedsel af, met kiezen kauw je het fijn.
• Het deel van de tand dat in de kaak zit, heet wortel. Wat erboven zit de kroon. 
• De kroon is bedekt met glazuur. Glazuur is een harde laag die de tand of kies beschermt. 
• Onder het glazuur zit het tandbeen, hierin liggen bloedvaten en zenuwen.
• Het tandbeen van de wortels is bedekt met cement. Hiermee zit de tand of kies in de kaak vast. De kaak is bedekt met tandvlees.
• De kaak is bedekt met tandvlees

Verzorging van het gebit

• Niet alle bacteriën worden gedood door speeksel. 
• Bij niet goed poetsen, kan er een laagje tandplak op je tanden ontstaan.
• De aantasting van het gebit heet tandbederf. 
• Tandpasta bevat fluoride, dit maakt het glazuur steviger. 
• Kinderen krijgen vaak een fluoridebehandeling om het glazuur te versterken.
• Door te veel suiker, kan er tanderosie ontstaan. Het zuur uit de voeding tast het glazuur aan. 

Planteneters

• Dieren die alleen planten eten, noem je planteneters.
• Planten zijn moeilijk te verteren. Om plantencellen zitten celwanden die uit voedingsvezels bestaan.
• Planteneters hebben plooikiezen. 
• Met plooikiezen kan voedsel heel fijn gemaald worden, waardoor de celwanden kapot gaan.
• Planteneters hebben geen hoektanden.
• Een planteneter kauwt van voren naar achteren, of van links naar rechts.

Vleeseters

• Dieren, die bijna alleen vlees eten, noem je vleeseters.
• Vleeseters hebben knipkiezen, daarmee kunnen ze vlees vak een prooi in stukken 'knippen'.
• Vlees is gemakkelijk te verteren, daarom hoeft vlees niet goed te worden gekauwd.
• Vleeseters hebben grote hoektanden, hiermee kunnen ze hun prooi vastpakken of doden.
• Vleeseters hebben een kort verteringskanaal. Het lichaam van een hond is hierdoor slanker dan het lichaam van een koe. 

Alleseters

• Alleseters eten zowel planten als vlees. Mensen zijn alleseters.
• Alles hebben knobbelkiezen, dat zijn kiezen met een knobbelig oppervlak, zodat voedsel kan worden gekauwd en fijngemalen.
• Alleseters hebben hoektanden, deze verschillen per dier in grootte.
• Het verteringskanaal is korten dan van planteneters, maar langer dan van vleeseters

Begrippen 10.6

• Alleseters
• Cement
• Fluoriode
• Fluoridebehandeling
• Glazuur
• Knipkiezen
• Knobbelkiezen
• Planteneters

• Plooikiezen
• Tandbederf
• Tandbeen
• Tanderosie
• Tandplak
• Vleeseters
• Wortel

Ik kan nu

• Je kunt de delen van een tand of kies noemen.
• Je kunt omschrijven wat tandplak en tanderosie zijn.
• Je kunt uitleggen waarom planteneters een langere darm hebben dan vleeseters.
• Je kunt uitleggen wat de functie is van plooikiezen, knipkiezen en knobbelkiezen.

Aan het werk!

Maken opdrachten 10.6: 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 10.6

Veel goed? -> Maken Samenhang H10