Herhaling hoofdstuk 4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Herhaling hoofdstuk 4

H4  Kies je voor zekerheid?

CAO's

• Veel sectoren hebben een CAO
  
  
  
  
  
• En er zijn vakbonden die met bedrijven onderhandelen

Deeltijd / Voltijd

Deeltijd: Als je minder dan 36 uur per week werkt.

Voltijd: Als je 36 tot 40 uur per week werkt. 

Beloningsverschillen mannen en vrouwen

mannen hebben vaker beter betaalde banen

discriminatie door werkgevers

Discriminatie op grond van afkomst en geslacht is verboden! 

Vrouwen werken minder (deeltijd), vrouwen hebben minder snel een topfunctie. Vrouwen werken voornamelijk in slechtbetaalde sectoren. 

Soorten werk 

Zwart:

Is betaald werk dat niet geregistreerd is en waarover je geen belasting of sociale premies betaalt. Zwartwerken is strafbaar. Wanneer je zwart werkt ben je niet verzekerd. Het is overigens ook niet eerlijk tegenover mensen die 'wit' werken. 

Loondienst

Zelfstandige

• Voordeel?

Procentberekeningen

Procentuele daling of stijging berekenen:

Ondernemingsvormen

Als je zelfstandig ondernemer 

bent, moet je een 

ondernemingsvorm kiezen.

Veel voorkomende ondernemingsvormen zijn:

• Eenmanszaak
  
• Vof (vennootschap onder firma)
  
• BV (= besloten vennootschap)
  
• NV (= naamloze vennootschap)
  

Eenmanszaak & VOF

Eenmanszaak

1 eigenaar die zelf de leiding heeft

Kan personeel hebben

Schulden betalen met privégeld

Inkomstenbelasting

Vof (Vennootschap onder firma)

2 of meer eigenaren (vennoten)

Kan personeel hebben

Schulden betalen met privégeld 

Inkomstenbelasting

Stichting

Winst behalen mag geen doel zijn.

Eventuele winst is voor de stichting zelf (en het doel van de stichting). 

Inkomsten:

• subsidie, donaties
  
• eigen inkomsten zoals: entreegeld, sponsorgeld
  

Productiesectoren

Productiesectoren   

De ondernemingen waarbij je kunt werken, zijn verdeeld in vier productiesectoren.

De primaire sector: hier horen bedrijven bij die grondstoffen maken zoals boeren, vissers, de houtkap en mijnbedrijven.

De secundaire sector: hier horen bedrijven bij die de grondstoffen van de primaire sector nemen en verwerken tot iets anders. Fabrieken, bouwbedrijven, pottenbakkers en soortgelijke bedrijven.

De tertiaire sector: hierin vind je alle bedrijven die een dienst leveren (en dus niet een goed maken!) en deze met winst proberen te verkopen. Alle winkels horen hierbij, maar ook de bank, de NS, de kapper en klusbedrijven,

De quartaire sector: hier vallen alle bedrijven onder die een dienst leveren en deze niet met winst proberen te verkopen. De diensten die in de quartaire sector worden geleverd zijn grotendeels openbaar. Hieronder vallen de politie, brandweer en het onderwijs.

Vraag en aanbod van arbeid

Krappe en ruime arbeidsmarkt

Krappe arbeidsmarkt: aanbod van arbeidskrachten is kleiner dan de vraag naar arbeidskrachten

 Ruime arbeidsmarkt: aanbod van arbeidskrachten is groter

     dan de vraag naar arbeidskrachten.

Krappe arbeidsmarkt

Ruime arbeidsmarkt

Consumentenvertrouwen

• Hoog consumentenvertrouwen -> veel geld in de economie door de consument
  
• Laag consumentenvertrouwen -> minder uitgeven / sparen

Structurele werkloosheid 

• Blijvend

Conjuncturele werkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

Frictiewerkloosheid

Solliciteren, tijdelijk werkloos

Seizoenswerkloosheid

Regionale werkloosheid

Rest van de les 

Maken herhalingsopgaven paragraaf 1 t/m 4