H2 politiek

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3,4

Nederland is een rechtsstaat. Wat betekent dat?

Na deze les kan ik 

• kenmerken noemen van een rechtsstaat 
• kenmerken noemen van een parlementaire democratie 
• kenmerken noemen van een dictatuur  

Nederland is een rechtstaat

Een rechtsstaat is een land waar rechten en plichten van burgers en van de overheid zijn afgesproken 

uitleg

Noem twee grondrechten die mensen in Nederland hebben

Iedereen heeft grondrechten 

Die staan in de grondwet zoals

• gelijke behandeling 
• vrijheid van meningsuiting 
• recht op privacy 
•  vrijheid van geloof 
• persvrijheid 
• recht om eigen partij/vereniging te beginnen 
• etc.

uitleg

Kenmerken rechtsstaat

1. Alle burgers hebben grondrechten die staan in de grondwet 
2. Rechtsbescherming burgers worden beschermd tegen te grote overheidsmacht (de overheid moet zich ook aan de wet houden) 
3. Er is een onafhankelijke rechter 
4. Er is democratie 

uitleg

Parlementaire democratie 

• Kiesrecht 
• Vrije en geheime verkiezingen 
• Iedereen heeft grondrechten die staan in de grondwet
• Besluiten worden genomen met meerderheid van stemmen 
• De politieke macht ligt bij het gekozen parlement en niet bij de regering  
• De politieke macht is gescheiden (trias politica)

uitleg

uitleg

Trias Politica 

De politieke macht is in 3 delen gescheiden 

	wetgevende macht	uitvoerende macht	rechterlijke macht
wie	ministers en parlement	ministers en ambtenaren	rechters
wat	stellen vast aan welke wetten burgers en overheid zich moeten houden	zorgen dat wetten goed worden uitgevoerd	beoordelen of burgers en overheid zich aan de wet houden en oordeelt in conflicten

uitleg

een dictatuur

In een dictatuur heeft één persoon of een kleine groep mensen de macht. 

Een dictatuur heeft altijd de volgende kenmerken 

• één persoon of partij heeft alle macht 
• er is geen democratie en geen rechtsstaat
• de bevolking heeft geen grondrechten 
• er bestaat geen vrije pers 
• De politie en het leger spelen een grote rol 

uitleg

verschillende soorten dictaturen

• van vader op zoon 
• na vrijheidsoorlogen 
• communistische dictaturen
• islamitische dictaturen 

uitleg

uitleg

De politieke macht is in Nederland verdeeld.
Welke macht heeft een politieagent?

1. wetgevende macht
2. uitvoerende macht
3. rechterlijke macht

Leg uit wat rechtsbescherming is en waarom dit niet in een dictatuur is.