11.3 + 11.4 Ademhaling (klassikaal)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H11 Regeling intern milieu

Les 2 - Ademhaling

• Nabespreking 11.3 en 11.4 Ademhaling
• Introductie 11.5 De nieren

Huiswerk: zelfstandig verwerken 11.3 en 11.4 + voorbereiden 11.5

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Sleep de namen naar het juiste onderdeel van het adem-

halingsstelsel.

Let op:

1 woord kan je niet gebruiken en 1 legenda item kan je niet invullen

Luchtpijp

Hoofd-bronchiën

Luchtpijptakje

Longblaasje

Rechterlong

Linkerlong

Anatomie van de longen

Wat is gezonder?

1. Ademhalen door de mond
2. Ademhalen door de neus

Waarom is ademen door je neus 'gezonder' dan ademen door je mond?

1. De lucht wordt verwarmd
2. De lucht wordt gefilterd
3. De lucht wordt vochtig gemaakt
4. Alle antwoorden zijn goed

Trilharen op het epitheel

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Welke spieren trekken samen bij een normale uitademing?

1. Tussenribspieren
2. Middenrif
3. Tussenribspieren en middenrif
4. Geen

Hoe beweegt het middenrif bij een inademing?

1. Richting buik; wordt korter en platter
2. Richting buik; wordt langer en boller
3. Richting borst; wordt langer en platter
4. Richting borst; wordt korter en boller

Welke spieren trekken extra (hard) samen bij hard uitademen / schreeuwen?

1. Middenrif
2. Tussenribspieren
3. Buikspieren
4. Tussenribspieren en buikspieren

De ademhaling start met de beweging van de borstkas

Interpleurale ruimte

Waardoor volgen de longen de bewegingen van de borstkas?

Luchtdruk

Wanneer de longen vergroten in volume, daalt de luchtdruk in de longen tot onder de luchtdruk buiten

Wat is daarvan het gevolg?

Een patiënt met ademhalingsmoeilijkheden kan in een ijzeren long geplaats worden. Dit is een cilinder waarin de luchtdruk varieert tussen lager en hoger dan de buitenluchtdruk. De cilinder is luchtdicht afgesloten bij de hals, alleen het hoofd van de patient bevindt zich buiten de cilinder.

De ijzeren long vervult dus de functie van:

1. De longen
2. De luchtpijp en zijtakken
3. Het borstvlies en longvlies
4. De tussenribspieren en het middenrif

Verklaar dat gaswisseling in de longen niet tot stand kan komen indien de interpleurale ruimte niet gevuld is met lymfe-achtige vloeistof maar in contact staan met de buitenlucht.

Respirogram (longvolumes)

Hoe bereken je het adem-minuut-volume?

Wat is de dode ruimte?

1. Longblaasjes die stuk zijn
2. De lucht in je bronchiolen
3. De oude lucht in luchtpijp en hoofdbronchiën
4. De pauze tussen in- en uitademen

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Regeling ademhaling

Hyperventilatie verlaagd de pCO2 waardoor het langer duurt voordat er een ademprikkel komt

Als gevolg daarvan kan de pO2 in het bloed te veel afnemen waardoor de de hersenen te weinig O2 krijgen en er kans is op bewusteloosheid

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Gaswisseling

De diffusie van gassen in de longen heeft een hoge snelheid door: 

• De grote hoeveelheid longblaasjes (groot diffusieoppervlakte)
• De dunne wanden van het longblaasje en het bloedvat (kleine diffusieafstand)
• Het grote concentratieverschil

Diffusiesnelheid

Het aantal deeltjes dat per seconde de wand van een longblaasje en het haarvat passeert

De diffusiesnelheid is afhankelijk van een aantal factoren die benoemd zijn in de wet van Fick 

De wet van Fick

n=D*A*(Δc/Δx)

diffusiesnelheid

diffusieoppervlakte

afhankelijk van de aard van de stof, de viscositeit van het medium, temperatuur

concentratieverschil

Wat je moet kunnen met de wet van Fick!

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Ontstekingen aan de luchtwegen

Astma

Verhoogde slijmproductie en samentrekking van de gladde spieren rondom de bronchiolen

-> Welke factor uit de wet van Fick? Leg uit!

COPD

Chronische bronchitis is vergelijkbaar met astma

Bij longemfyseem zijn de longblaasjes beschadigd

-> Welke factor uit de wet van Fick?

11.3 + 11.4 Ademhaling

1. Anatomie van de longen (11.3)
2. Ademhaling en longvolumes (11.4)
3. Regeling van de ademhaling (11.4)
4. Gaswisseling in de longen (11.3)
5. Problemen aan de luchtwegen (11.3)

Zet de gebeurtenissen bij de ademhaling en bloedsomloop van vissen in de juiste volgorde

1

Zuurstofrijk water stroomt langs de kieuwen

2

3

4

5

Zuurstof lost op in het bloed en CO₂ lost op in het water

Zuurstofrijk bloed stroomt naar de weefsels

Het hart pompt het zuurstofarme bloed naar de kieuwen

Zuurstofarm bloed stroomt naar het hart

Huiswerk

Weinig lestijd, dus veel zelfstandigheid!

• Opdr. 4 t/m 10 van 11.3 
• Opdr 4 t/m 6 van 11.4 
• Voorbereiden 11.5 via LessonUp

Wie wil meedoen met de BiologieOlympiade?!

De nieren - waar gaat het over?

Anatomie van de nieren

De werking van de nieren

Functie: uit het lichaam (bloed) verwijderen van afvalstoffen (zoals ureum), overtollige zouten, overtollig water en lichaamsvreemde stoffen (afbraakproducten van medicijnen)

De werking van de nieren

Dat gebeurd door: 

1. Ultrafiltratie -> vocht door hoge druk uit bloedvat naar nieren (van bloedplasma naar voorurine)
2. Terugresorptie -> terughalen van nuttige stoffen naar het bloedplasma (van voorurine naar urine)