K/M2: 4.3 - Crisis in de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom in de geschiedenisles!

De Eerste Wereldoorlog

4,3 - Crisis in de wereld

Wat gaan we doen vandaag?(1)

-Lesdoelen

-Herhaling

-Crisis in de wereld

-Opdrachten

-Afsluiting  

Wat gaan we doen vandaag?(2)

-Lesdoelen

-Herhaling

-Crisis in de wereld

-Opdrachten

-Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen wat het Verdrag van Versailles was en welke gevolgen deze had voor Duitsland
  

• Uitleggen welke oorzaken de economische crisis van 1929 had.

• Uitleggen welke gevolgen de economische crisis van 1929 had.

• Het Dawes plan in eigen woorden uitleggen.

Noem twee indirecte oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog

Indirecte oorzaken

• Nationalisme

• Militarisme

• Bondgenootschappen

• Wapenwedloop

• Eenwording van Duitsland

• Kolonialisme

Beschrijf in het kort hoe het vechten eraan toe ging in de Eerste Wereldoorlog.

Noem drie afspraken uit de vrede van Versailles (1919)

Verdrag van Versailles (1919) (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man en weinig wapens.

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben.

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee.

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• De vrede met de Russen had er niet voor gezorgd dat de Duitsers de oorlog het Westfront konden winnen.
• Uiteindelijk zorgt het mee vechten van de Amerikanen voor de doorslag: na vier jaar is het voorbij voor Duitsland

Verdrag van Versailles (1919) (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man en weinig wapens.

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben.

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee.

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Noem drie afspraken uit de vrede van Versailles (1919)

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles.

Vrede?

• Foch had kritiek op de voorwaarden van het Verdrag van Versailles, hoewel hij als militair zich niet met politieke standpunten moest bemoeien.

• Hij zei: "Dit is geen vrede, het is een bestand voor twintig jaar"

Gevolgen

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles.

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoolog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietigingen en daarin ook slaagt.
  
  
• Lange of korte termijn?

• Duitsland kon de herstelbetalingen niet betalen...

Blz. 67

Beurskrach

'Black tuesday' 1929

• Aandelen

• De oorzaak voor de economische crisis noemen we de 'beurkrach'
  
  
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf.

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

• Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.

• Landen die veel met de VS handelen, worden de crisis mee in gesleept...
  

Welke is niet een oorzaak voor de economische crisis van 1929?

1. Men kon veel kopen op afbetaling.
2. Het vertrouwen in de aandelenmarkt stort in elkaar.
3. de fabrieken produceerde teveel producten.
4. Minister Dawes had geen rekening gehouden met inflatie.

Crisis in Nederland

• Nederland (en Duitsland) worden zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000. 

Een werkloze bakker uit het Gelderse Twello 'verkoopt' zichzelf op een marktplein in Deventer (Overijssel).

Video

-
De crisis

02:59

Leg kort uit waardoor de crisis in Amerika in 1929 ontstond. Met andere woorden, waarom daalde de waarde van aandelen opeens zo snel?

03:44

Wat was het directe gevolg van deze waardedaling voor mensen met aandelen? Wat was het gevolg van deze waardedaling op wat langere termijn voor bedrijven en winkels?

05:55

Hoe kan het dat de crisis in Amerika ook veel invloed heeft op Nederland?

08:25

Waarom moeten werklozen op verschillende tijden stempelen.

09:49

Hoe zorgt de overheid dat sommige werklozen toch werk hebben en wat geld verdienen?

12:53

Waarom gaan de steunuitkeringen naar beneden?

Controle

Paragraaf 4,1 - Een land om trots op te zijn
Opdrachten: 2, 3, 4, 5, 6(!), 7,
LB blz. 62 en 63
WB blz. 88 t/m 90

Paragraaf 4,2 - De Grote Oorlog
Opdrachten: 1, 2, 3, 4, 6, 7
LB blz. 64 en 65
WB blz. 91 t/m 93

Opdrachten

Paragraaf 4,3 - Crisis in de wereld
Opdrachten: 1a, 2(!), 3(!), 6(!), 8, 9
LB blz. 66 en 67
WB blz. 70 en 71

Schrijf deze opdrachten in je planner!

Aandelenspel

''Zwarte donderdag''

• Groepjes van vier/vijf.
  

• Tien euro per groepje.

• 8 rondes
  

Doel: zo veel mogelijk geld verdienen en geen aandelen meer hebben voor de laatste ronde

Aandelenspel

''Zwarte donderdag''

• Ronde 1
• Ronde 2
  
• Ronde 3
  
• Ronde 4
  
• Ronde 5
  
• Ronde 6
  
• Ronde 7
• Ronde 8
  

Nabespreken

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen wat het Verdrag van Versailles was en welke gevolgen deze had voor Duitsland
  

• Uitleggen welke oorzaken de economische crisis van 1929 had.

• Uitleggen welke gevolgen de economische crisis van 1929 had.

• Het Dawes plan in eigen woorden uitleggen.

Fijne dag!

Opdracht 3

a De tekenaar laat zien hoe hij denkt over het Verdrag van Versailles. 

Hij vindt dit vredesverdrag slecht voor Duitsland, want Duitsland wordt ‘uitgeperst als een citroen’: er mag niets meer in blijven zitten. Duitsland wordt dus ‘leeggehaald’.

b De tekenaar zal uit Duitsland komen, want de Duitsers vonden dat Frankrijk hen helemaal leeg kneep.