2.1 Ademhaling

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

2.2  Je ademt

Leerstof 1: Het ademhalingsstelsel

Sleep de afbeelding naar het juiste orgaanstelsel

Ademhalings-

stelsel

Spier

stelsel

botten

stelsel

bloedvaten

stelsel

Welke stoffen zijn nodig voor verbranding?

1. Water & koolstofdioxide
2. Glucose & zuurstof
3. Glucose en water
4. Zuurstof en koolstofdioxide

Welke stoffen ontstaan er na de verbranding?

1. Water & koolstofdioxide
2. Glucose & zuurstof
3. Glucose en water
4. Zuurstof en koolstofdioxide

Leerdoelen paragraaf 2.1 leerstof 1

Aan het einde van de paragraaf kan jij:

- Je kunt de verschillende onderdelen van het ademhalingsstelsel benoemen, en de route beschrijven die lucht aflegt bij ademhalen

- Je kunt aangeven hoe de hoeveelheid zuurstof en koolstofdioxide verandert in het bloed tijdens ademhaling 

- Je kunt het verband uitleggen tussen ademhaling en verbranding in cellen 

De route van het zuurstof

mond/neusholte -> Keelholte -> Strottenhoofd -> Luchtpijp -> Bronchiën -> Longen 

Het ademhalingsstelsel

Wat is de functie van het ademhalingsstelsel? 

Hoe ziet het ademhalingsstelsel eruit?

Verschillende onderdelen:

1. Neusholte

2. Mondholte 

3. Keelholte

4. Het strottenhoofd 

5. De luchtpijp

6. De longen

7. Bronchiën 

8. Middenrif  

Inademen 

Via de neus of mond, Welke is beter?

Ademen door de neus

Is beter want:

• je ruikt giftige stoffen
• Houd stofdeeltjes tegen
• maakt lucht vochtig en warm
  

neushaar

Vangen grote stofdeeltjes op 

Neusslijmvlies

Bedekt de hele neusholte. 

In het slijm zitten slijm producerende cellen.

 

Warmt de lucht op

maakt de lucht vochtig 

ziekteverwekkers plakken vast 

Trilhaarcellen

Maken trilhaartjes. 

De trilhaartjes vegen stofdeeltjes en ziekteverwekkers de keelholte in. 

Waarom zou dit zijn?

Ademhalen uitleg

Als je inademt via je neus komt het zuurstof eerst langs je neushaar. Neushaar vangt grote stofdeeltjes op en veegt ze je neus uit. Vervolgens komt het zuurstof in de neusholte. Hier zit het neusslijmvlies, dit zijn slijm producerende cellen. Dit slijm (snot) vangt ziekteverwekkers en stofdeeltjes op doordat het blijft plakken. Verder verwarmd het slijm de zuurstof op en maakt het slijm de zuurstof vochtig. Achter in de keelholte zitten trilhaarcellen met trilharen. Dit zijn haartjes die de laatste stofdeeltjes en ziekteverwekkers vangen en ze naar de slokdarm vegen. Hierna komen de deeltjes in de maag en gaan ze dood door het maagzuur. Als de stofdeeltjes en ziekteverwekkers in je luchtpijp komen, gaan ze je longen in. Hierdoor krijg je bijvoorbeeld een verhoudheid. 

Van je neus naar de luchtpijp

De Huig dekt de neusholte af. 

Het strottenklepje dekt de slokdarm af.

Dit voorkomt dat wij ons verslikken.

Tijdens het ademen staan de huig en het strottenklepje open

Hier afbeelding blz 37 plaatsen

Van neus naar de luchtpijp uitleg

Heb gebeurd wel eens dat als je eet het stukje eten in je luchtpijp terechtkomt. Dit noemen wij verslikken. 

Je lichaam voorkomt dat jij je verslikt door de neusholte en de luchtpijp af te sluiten. 

Op het moment dat jij je eten doorslikt sluit de huig de neusholte af. De huig voorkomt dat er eten in de neusholte komt. 

de luchtpijp wordt afgesloten door het strottenklepje. Deze voorkomt dat er eten in de luchtpijp komt. 

Zie de vorige dia om de huig en het strottenklepje op een afbeelding te zien.

Het strottenhoofd 

De afsplitsing tussen de keelholte, luchtpijp en slokdarm

In het strottenhoofd zitten de stembanden

Naar de longen

Onder het strottenhoofd zit de luchtpijp met daaromheen kraakbeenringen

De luchtpijp vertakt in 2 bronchiën. ( 1 voor elke long)

De bronchiën vertakken in kleine buisjes genaamd luchtpijptakjes.

De luchtpijptakjes komen uit bij kleine trosjes. Deze noemen wij de longblaasjes. 

luchtpijptakjes in de long 

Van de longen naar het bloed 

In de longblaasjes vind gaswisseling plaats. 

Wat is gaswisseling?

 

hoe werkt gaswisseling?

Longblaasjes zijn maar een paar cellen dik.  

Om de longblaasjes liggen veel bloedvaten. 

Maar hoe werkt het?

1. Bloed dat naar de longblaasjes gaat heeft weinig O_{2 en veel Co}2.

2. Het bloed geeft Co_{2 af aan de lucht in de longblaasjes} 

_{3. Het bloed neemt O}2 op uit de lucht in het longblaasje 

4. Bloed dat van de longblaasjes af gaat bevat veel O_{2 en weinig Co}2

Longblaasjes uitleg 

Longblaasjes zijn heel klein en zitten vast aan een trosje. Denk bijvoorbeeld aan een trosje druiven. In de longblaasjes vind gaswisseling plaats. 

Gaswisseling houd in dat zuurstof vanuit de longblaasjes de bloedvaten in gaat, en koolstofdioxide gaat van het bloed de longblaasjes in. 
vervolgens adem je het koolstofdioxide weer uit. 

Leerdoelen paragraaf 2.1 leerstof 1

Aan het einde van de paragraaf kan jij:

- Je kunt de verschillende onderdelen van het ademhalingsstelsel benoemen, en de route beschrijven die lucht aflegt bij ademhalen

- Je kunt aangeven hoe de hoeveelheid zuurstof en koolstofdioxide verandert in het bloed tijdens ademhaling 

- Je kunt het verband uitleggen tussen ademhaling en verbranding in cellen 

Wat is gaswisseling?

Welk klepje dekt de luchtpijp af als je wat gaat eten?

1. De huig
2. Het strottenhoofd
3. Het strottenklepje

Wat is de route die zuurstof aflegt als je inademt via de neus? Leg uit tot aan de longblaasjes

Waarom zitten er om de luchtpijp kraakbeenringen?

Waarom is het beter om via de neus te ademen en niet via de mond?

2.2  Je ademt

Leerstof 2: Manieren van ademhaling

Leerdoelen paragraaf 2.1 leerstof 2

Aan het einde van de paragraaf kan jij:

- Je kunt omschrijven hoe je op verschillende manieren kunt ademhalen 

je kunt ademhalen op twee manieren 

2 ademhalingsmanieren:

* borstademhaling= tussenribademhaling

*buikademhaling =  middenrifademhaling

Borstademhaling

Borstademhaling

Borstademhaling:
Inademen:
- tussenribspieren spannen aan
- borstkas en ribben gaan omhoog

- longen worden groter

- zuurstof gaat de longen in

Uitademen:
- tussenribspieren ontspannen
- borstkas en ribben gaan omlaag

- longen worden kleiner

- koolstofdioxide uit de longen

Buikademhaling

Buikademhaling

Borstademhaling:
Inademen:
- Middenrif spant aan
- Middenrif gaat omlaag en duwt de organen in de buik omlaag

- longen worden groter

- zuurstof gaat de longen in

Uitademen:
- Middenrif ontspant
- Middenrif gaat omhoog

- longen worden kleiner

- koolstofdioxide uit de longen

Aantekening

Borst- en buikademhaling

Borstademhaling:

Inademen:

- tussenrib spieren spannen aan

- borst en ribben omhoog

- longen worden groter

Uitademen:

- tussenribspieren ontspannen

- borst en ribben omlaag

- longen worden kleiner

Buikademhaling:

Inademen:

-middenrif spieren spannen aan 

- middenrif omlaag

- longen worden groter

Uitademen:

- middenrif spieren ontspannen

- middenrif omhoog

- longen worden kleiner

Leerdoelen paragraaf 2.1 leerstof 2

Aan het einde van de paragraaf kan jij:

- Je kunt omschrijven hoe je op verschillende manieren kunt ademhalen 

Bij borstademhaling bewegen

1. middenrif
2. ribben en borstbeen

Bij buikademhaling bewegen

1. ribben en borstbeen
2. het middenrif

Bij borstademhaling bewegen

1. middenrif
2. ribben en borstbeen

Bij buikademhaling bewegen

1. ribben en borstbeen
2. het middenrif

luchtpijp

longen

longblaasjes

longen

Bronchiën

longtakje

Luchtpijp n

Zuurstof uit                                wordt

koolstofdioxide uit                             wordt

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats

de lucht

het bloed

opgenomen in het bloed

afgegeven aan de lucht

Samenstelling lucht       

koolstofdioxide 

waterdamp

zuurstof

ingeademde lucht

uitgeademde lucht

weinig

weinig

weinig

veel

veel

veel

De route van het ademen

Als je inademt krijg je zuurstof binnen. Zuurstof komt binnen via de neus of mondholte. Vervolgens komt de zuurstof in je keelholte. Vanuit je keelholte gaat het zuurstof naar het strottenhoofd en dan de luchtpijp in. De luchtpijp komt uit in de longen. Voordat het zuurstof de long in gaat gaat het zuurstof door de bronchiën. Dit zijn de vertakkingen van de luchtpijp naar de twee longen.

Dan krijg je de volgende rout:

mond/neusholte -> Keelholte -> Strottenhoofd -> Luchtpijp -> Bronchiën -> Longen