AFP 2.4.5

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 5

Periode 4

Leerjaar 2

Vorige les

• Welk onderdeel van de hersenen is verantwoordelijk voor de ademhaling, de hartslag en de bloeddruk?
• In welke vier kwabben kun je de hersenen opdelen?
• Wat doet de thalamus?
• Welk onderdeel van de hersenen zorgt voor een soepele beweging en voor jouw reflexen?
• Hoeveel hersenzenuwen zijn er vanuit de hersenstam? 

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. bespreken van opdracht Hersenen.  
5. Uitleg hersenaandoeningen 

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Benoemen welke anatomische structuren de hersenen kennen inclusief bijbehorende functies.
  
• Uitleggen wat de belangrijkste pathologische aandoeningen zijn aan de hersenen inclusief symptomen, gevolgen en behandeling.

Korte herhaling indeling van de hersenen.

TIA

Transient Ischaemic Attack (TIA): Voorbode van een CVA! Mini beroerte 

• Tijdelijke aanval van zuurstoftekort in de hersenen (30 min tot max 24 uur)
• Door embolie uit het hart of vernauwing van halsslagaders
• Verdwijnt zonder restverschijnselen
• eenmaal een TIA gehad grote kans op herhaling en dan CVA 

Klachten en behandeling 

Klachten: (niet altijd duidelijk)

• Hangende mondhoek
• verward praten
• tinteling 
• Bij twijfel: hand omhoog of laten praten. 

Behandeling: Levensstijl aanpassen (stress, voeding, roken en bewegen) en evt. medicatie

CVA 

Cerebrovasculair Accident (CVA):  

• "ongeluk in de bloedvaten van de  hersenen" 
• Deel van de hersenen valt uit doordat er te weinig bloed naar de hersenen gaat. 

Kenmerkende symptomen:

• Hemiparese: Halfzijdige verlamming
• Afasie: Spraakstoornissen
• Hemianopsie: Halfzijdige uitval van gezichtsveld
• Bewustzijnsverlies, duizeligheid, geheugenproblemen etc.

Onderzoek + Behandeling

Onderzoek CVA:

• In de acute fase wordt er een CT-scan gemaakt voor onderscheid tussen bloeding en infarct

Behandeling: Tijdverlies = hersenverlies!

• Trombolyse (stolsel oplossend middel): Binnen 4.5 uur na infarct
• Revalidatie: Afhankelijk van uitval
• Medicijnen: Cholesterol- en bloeddrukverlagers, antistolling

Beroerte-alarm

Think FAST

TIA vs. CVA

Klachten zijn meestal naar 24 uur verdwenen  (TIA)

TIA> geen schade 

Jij weet aan de telefoon niet of TIA of CVA is altijd meteen laten komen. 

Hersentrauma 

Hersentrauma: (niet aangeboren hersenletsel)Beschadiging van hersenweefsel door klap van buitenaf ( auto-ongeluk, valpartij, geweld) 

Wat gebeurd er bij  hersenletsel:

• (gedeeltelijke) Bewusteloosheid
• Epileptisch insult na trauma
• Uitvalsverschijnselen
• Schedelfractuur (breuk van de schedel) 
• HET: Hoog Energetisch Trauma ( Hoge snelheid ergens tegen gebotst, hersenletsel is vaak ernstig)
• Amnesie (geheugen verlies) Retrograad (geheugenverlies voor ongeluk  of Anterograad geheugen (verlies na ongeluk, je slaat niets meer op.)

Hersentrauma's

Trauma Capitis	Lichte hersenschudding	Geen bewustzijnsverlies Hoofdpijn Misselijk of braken Geen amnesie
Commotio Cerebri	Hersenschudding of licht hersenletsel	Max. 15 min. buiten bewustzijn Max. 1 uur amnesie
Contusio Cerebri	Hersenkneuzing	Vrijwel zeker hersenbeschadiging

Behandeling

1. Overleg met ziekenhuis bij 3 of meer risicofactoren
   - Ziekenhuisopname
   - Drain inbrengen bij subdurale of epidurale bloeding
   - IC opname bij bedreigde ademhaling/bloeddruk/hartslag
2. Wekadvies voor 24 uur
3. Functioneren op geleide van de klachten
   - Eventueel pijnstilling

Hersenontsteking: Encefalitis

• Meestal door virus, soms door schimmel/parasiet of bacterie
• Koorts, hoofdpijn, slaperigheid, braken, lichte nekstijfheid
• Behandeling en gevolgen afhankelijk van oorzaak

Hersenvliesontsteking: Meningitis

• Meestal door virus of bacterie
• Ernstige hoofdpijn, flinke nekstijfheid, koorts, misselijkheid, braken, puntbloedinkjes, verminderd bewustzijn (bacterie)
• Complicaties: Sepsis, psychische verandering, doofheid

Hersenvliesontsteking door een virus is milder van vorm en gaat vaak met een week weer over. Meest kenmerkend is dan de gevoeligheid voor licht.

Voorbeelden

Parkinson

• hersenaandoening waarbij een kleine groep cellen in de hersenen beschadigt en afsterft.
• Cellen kunnen geen dopamine meer aanmaken  > dit heb je nodig om te soepel te bewegen

Symptomen 

• Hypokinesie: Te weinig beweging
  
• Bradykinesie: Trage beweging
  
• Tremoren: Trillingen
  
•  Rigiditeit: Stijfheid van spieren

Behandeling: Geen kans op genezing.  medicatie voor stijve benen/armen en trillen. Levensstijl aanpassen. 

Epilepsie 

•  beginnen hersencellen heel snel allerlei seintjes af te geven.  
• Alle seintjes vliegen door elkaar heen, waardoor je hersenen niet meer normaal kunnen werken. 

Symptomen: Lichamelijk (herkenbaar): hele lichaam schokt Mentaal (moeizaam te herkennen): warrig, bewustzijn verliezen, agressief

Behandeling: medicatie (na 2e aanval) soms een operatie 

Huiswerk

• Maken: Expert College Parkinson (P)
  
• Maken: Expert College hersenontsteking/hersenvliesontsteking (P)