AFP 2.4.5

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 5

Periode 4

Leerjaar 2

Vorige les

• Uit welke drie onderdelen bestaat het centrale zenuwstelsel?
  
• Welk onderdeel van de hersenen is verantwoordelijk voor de ademhaling, de hartslag en de bloeddruk?
• In welke vier kwabben kun je de hersenen opdelen?
• Wat doet de thalamus?
• Welk onderdeel van de hersenen zorgt voor een soepele beweging en voor jouw reflexen?

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Pathologie van de hersenen (15 min.)
   
   
5. Zelf aan de opdracht (30 min.)
   
   
6. Vervolg pathologie van de hersenen (30 min.)

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Beschrijven uit welke onderdelen het centraal zenuwstelsel bestaat
• Benoemen welke anatomische structuren de hersenen kennen inclusief bijbehorende functies.
• Uitleggen wat de belangrijkste pathologische aandoeningen zijn aan de hersenen inclusief symptomen, gevolgen en behandeling.

Korte herhaling indeling van de hersenen.

Pathologie Hersenen

Cerebrovasculair Accident (CVA): 

• Bloeding (20%), embolie en/of trombose (80%)
• Deel van de hersenen valt uit

Kenmerkende symptomen:

• Hemiparese: Halfzijdige verlamming
• Afasie: Spraakstoornissen
• Hemianopsie: Halfzijdige uitval van gezichtsveld
• Bewustzijnsverlies, duizeligheid, geheugenproblemen etc.

Onderzoek + Behandeling

Onderzoek CVA:

• In de acute fase wordt er een CT-scan gemaakt voor onderscheid tussen bloeding en infarct

Behandeling: Tijdverlies = hersenverlies!

• Trombolyse: Binnen 4.5 uur na infarct
• Revalidatie: Afhankelijk van uitval
• Medicijnen: Cholesterol- en bloeddrukverlagers, antistolling

Een bloeding

Een infarct

Beroerte-alarm

Think FAST

Pathologie Hersenen (2)

Transient Ischaemic Attack (TIA): Voorbode van een CVA!

• Tijdelijke aanval van zuurstoftekort in de hersenen
• Door embolie uit het hart of vernauwing van halsslagaders
• Verdwijnt zonder restverschijnselen

Vergelijk het maar met Angina Pectoris vs. Hartinfarct...

TIA vs. CVA

Pathologie Hersenen (3)

Hersentrauma: Beschadiging van hersenweefsel door klap van buitenaf

Risicofactoren hersenletsel:

• (gedeeltelijke) Bewusteloosheid
• Epileptisch insult na trauma
• Uitvalsverschijnselen
• Schedelfractuur
• HET: Hoog Energetisch Trauma
• Amnesie langer dan 30 min. (Retrograad of Anterograad)

• Blijvend/terugkerend braken
• Alcohol- en drugsgebruik
• > 60 jaar
• Ernstige hoofdpijn
• Gebruik van antistolling

Hersentrauma's

Trauma Capitis	Lichte hersenschudding	Geen bewustzijnsverlies Hoofdpijn Misselijk of braken Geen amnesie
Commotio Cerebri	Hersenschudding of licht hersenletsel	Max. 15 min. buiten bewustzijn Max. 1 uur amnesie
Contusio Cerebri	Hersenkneuzing	Vrijwel zeker hersenbeschadiging

Behandeling

1. Overleg met ziekenhuis bij 3 of meer risicofactoren
   - Ziekenhuisopname
   - Drain inbrengen bij subdurale of epidurale bloeding
   - IC opname bij bedreigde ademhaling/bloeddruk/hartslag
2. Wekadvies voor 24 uur
3. Functioneren op geleide van de klachten
   - Eventueel pijnstilling

Pathologie Hersenen (4)

Hersentumor: Zeldzaam!

• Subtiele veranderingen in denken/gedrag/geheugen
• Abnormale elektrische activiteit: Epileptische aanvallen
• Verlammingsverschijnselen/evenwichtsproblemen
• Braken en hoofdpijn (bij toenemende druk)

Prognose is heel verschillend en afhankelijk van de soort tumor, de groeisnelheid en de mogelijkheden voor behandeling (locatie)

Hersenontsteking: Encefalitis

• Meestal door virus, soms door schimmel/parasiet of bacterie
• Koorts, hoofdpijn, slaperigheid, braken, lichte nekstijfheid
• Behandeling en gevolgen afhankelijk van oorzaak

Hersenvliesontsteking: Meningitis

• Meestal door virus of bacterie
• Ernstige hoofdpijn, flinke nekstijfheid, koorts, misselijkheid, braken, puntbloedinkjes, verminderd bewustzijn (bacterie)
• Complicaties: Sepsis, psychische verandering, doofheid

Pathologie Hersenen (5)

Hersenvliesontsteking door een virus is milder van vorm en gaat vaak met een week weer over. Meest kenmerkend is dan de gevoeligheid voor licht.

Voorbeelden

Huiswerk

• Maken: Expert College Epilepsie (P)
  
• Maken: Expert College Hersenbloeding (P)
  
• Afmaken opdracht 'Epilepsie en Parkinson'