Zintuigen les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3,4

ZINTUIGEN

Hoofdstuk 10

Wat gaan we doen?

• Aanwezigheidscheck
• Materiaal
• Examenopgaven bespreken (boek)
• Introductie nieuw thema 'zintuigen'
• Zelf aan de slag

Leerdoelen vandaag

1. Je leert je kennis over thema regeling toe te passen op examenopgaven

2. Je leert de werking van zintuigen te beschrijven

Examenopgaven regeling

Inloggen lessonUp

Tijdens het koken raakt Anne per ongeluk een hete pan. Als reactie trekt ze onbewust haar hand terug.


1. Welke drie samenwerkende orgaanstelsels worden bedoeld?

Vraag 2

Leg uit op welke manier deze drie orgaanstelsels samenwerken.

Zintuigenstelsel vangt de prikkel op waarna deze een signaal (impuls) stuurt naar het zenuwstelsel. 

Het zenuwstelsel stuurt een nieuw signaal naar het spierstelsel, waarna er een beweging tot stand komt.

3. De hypofyse produceert hormonen. Waar bevindt de hypofyse zich?

1. in de borstholte
2. in de buikholte
3. in de hals
4. in het hoofd

4. Welk van deze hormonen, adrenaline, glucagon of groeihormoon wordt wel door de hypofyse geproduceerd?

5. In afbeelding 2 zie je enkele hormoonklieren in het lichaam van een man. Welke letter geeft een hormoonklier aan die adrenaline maakt?

1. P
2. Q
3. R
4. S

6. Welk orgaan geeft als reactie op adrenaline glucose aan het bloed af?

1. De alvleesklier
2. De lever
3. De maag
4. De nier

7. waarom is het nodig dat er meer glucose in het bloed komt als iemand schrikt.

Je schrikt                  Je hersenen registeren angst en stuurt een signaal naar de bijnier                   adrenaline komt vrij.

Adrenaline verhoogt de stofwisseling (verbranding)                  de hartslag en ademhaling gaan sneller                   voor een snellere verbranding is meer glucose nodig om te verbranden. 

Glucose wordt vrijgemaakt uit de spier- en levercellen door __________________

8. De gehoorzenuw geleidt impulsen naar het zenuwstelsel. Door welke uitlopers gaan deze impulsen?

1. bewegingszenuwcellen
2. gevoelszenuwcellen
3. schakelcellen

Vraag 12

Grafiek

14. Welke letter geeft in afbeelding 4 een bewegingszenuwcel aan?

1. P
2. Q
3. R

16. Welke letter in afbeelding 5 geeft aan waar in het centrale zenuwstelsel je bewust van het geluid wordt?

1. Letter Q
2. Letter R
3. Letter S
4. Letter T

De samenvattingspagina

Thema 10

Elke les gebruik je een nieuw blad.

Vandaag

onderwerp: Zintuigen

Datum: 14-10-2024

Maak korte notities... schrijf niet letterlijk alles over!

4 dia's 

Je kunt de werking van de zintuigen beschrijven

Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving.

Prikkels worden door een zintuig omgezet in impulsen (elektrische signalen). 

De impulsen gaan naar de grote hersenen. Daar word je je bewust van de prikkel: je neemt waar. 

Dia 1 van 4

Drempelwaarde

Een prikkel moet een drempelwaarde halen om waargenomen te worden

Bitter heeft de laagste drempelwaarde. Zoet de hoogste.

De kleinste prikkel die een impuls veroorzaakt = de drempelwaarde

Dia 2 van 4

Adequate prikkels 

Zintuigencellen hebben een specifieke (adequate) prikkel waarop ze reageren.

oor --> adequate prikkel = geluid

oog --> adequate prikkel = licht

Ze kunnen ook niet adequate prikkels waarnemen maar de drempelwaarde is dan hoger.

sterretjes zien bij een harde klap

Dia 3 van 4

Gewenning en motivatie

- Gewenning

Wanneer een zintuigcel langere tijd dezelfde prikkels ontvangt, worden er minder impulsen afgegeven.

- Motivatie

Met aandacht waarnemen

Dia 4 van 4

Maakwerk KB

werkboek

wat weet je al blz. 176

opdracht 1 t/m 3

vanaf blz. 179

opdracht 1 & 2 + 5

(maak 5 in je map)

Maakwerk BB

werkboek

wat weet je al blz. 176

opdracht 1 t/m 3

vanaf blz. 179

opdracht 1 & 2

Zintuigen

Zenuwstelsel bestaat uit:

- Zenuwen

- Hersenen & hersenstam

- Ruggenmerg

Centraal zenuwstelsel

- Hersenen & hersenstam

- Ruggenmerg

Het zenuwstelsel verwerkt alles wat er om je heen gebeurd en zorgt er voor dat je kunt reageren door spieren en klieren aan te sturen.

Dia 1 van 5

Planning komende 

3 weken

Bijles planten (schrift)

Woensdag 1 november 13.15 uur (6)

Woensdag 8 november 13.15 uur (6)

Leren voor het PTA 

hoofdstuk Planten (8 KB) (7 BB)

Basisstof 1 t/m 6

Blauwe woorden kennen!

30/10	Zintuigen Basisstof 1/2
31/10	examenopgaven regeling af hebben! Zie som! Zintuigen basisstof 2
1/11	Zintuigen basisstof 3/4
6/11	Zintuigen basisstof 4/5
7/11	Zintuigen basisstof 5/6
8/11	Zintuigen afsluitende opdracht
13/11	planten herhaling
14/11	planten herhaling
15/11	Toetsweek

Leerdoelen van deze les

BB/KB

1. Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

2. Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

3. Je kunt aangeven waar het gehoorzintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

4. Je kunt aangeven waar het evenwichtszintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

KB

1. Je kunt uitleggen wat adequate prikkels zijn van de gezichtszintuigen, gehoorzintuigen en evenwichtszintuigen.

2.Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

Je kunt de werking van de zintuigen beschrijven

Wat gebeurt er met een prikkel?

Elk zintuig heeft zintuigcellen

In zintuigcellen ontstaan impulsen

De impulsen  ('seintjes') gaan naar de hersenen

Drempelwaarde

In de zintuigcellen ontstaan alleen impulsen als de prikkel sterk genoeg is.

De kleinste prikkel die een impuls veroorzaakt  = de drempelwaarde

Adequate prikkels

Adequate prikkels 

Zintuigencellen hebben dus een specifieke (adequate) prikkel waarop ze reageren.

Ze kunnen ook niet adequate prikkels waarnemen maar de drempelwaarde is dan hoger.

sterretjes zien bij een harde klap

Gewenning en motivatie

- Gewenning

Wanneer een zintuigcel langere tijd dezelfde prikkels ontvangt, worden er minder impulsen afgegeven.

- Motivatie

Met aandacht waarnemen

Basisstof 2

10 zintuigen van de mens

Leerdoelen van deze les

BB/KB

1. Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

2. Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

3. Je kunt aangeven waar het gehoorzintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

4. Je kunt aangeven waar het evenwichtszintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.

KB

1. Je kunt uitleggen wat adequate prikkels zijn van de gezichtszintuigen, gehoorzintuigen en evenwichtszintuigen.

2.Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

Maakwerk KB

werkboek

blz. 180

opdracht 2

In je schrift maken

blz. 181

opdracht 4 - 5 en 6a

Maakwerk BB

werkboek

vanaf blz. 193

opdracht 1 t/m 3 + 6a

Gezichtszintuig

In je oog ligt het gezichtszintuig

Licht valt op het netvlies, hier liggen de zintuigcellen

zintuigencellen zetten de prikkels om in impulsen.

Gehoorzintuig

In je oor ligt het gehoorzintuig

Geluid zijn trillingen die worden opgevangen door het trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis (gehoorzenuw)

Gehoorzenuw zet de prikkels om in impulsen

Zintuigen in je huid

Warmtezintuigen reageren als je huid iets aanraakt dat warmer is dan je huid.

Koudezintuigen reageren als je huid iets aanraakt dat kouder is dan je huid.

Drukzintuigen reageren als er op je huid wordt gedrukt.

Tastzintuigen reageren op een lichte aanraking van je huid.

Pijnpunten nemen pijn waar

Met je tastzintuigen kun je waarnemen hoe voorwerpen aanvoelen, bijvoorbeeld glad, ruw, hard of zacht. De tastzintuigen liggen in tastknopjes.

Huid

Drukzintuigen - Lager in de huid.

Tastzintuigen - Soms veel, soms weinig.

Het reukzintuig

Bedekt met neusslijmvlies

Boven in de neusholte de reukzintuigcellen met reukharen

Geur is de prikkel

Smaakzintuigen

Vijf smaakzintuigen

Zoet

Zout

Bitter 

Zuur

Umami (hartig)

Smaakzintuig

over je tong lopen fijne                 In de groefjes liggen                  smaakknopjes

groefjes                                              smaakknopjes                   bevatten smaakzintuigcellen