Les 2.2.2 Oogklachten en empathie tonen

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage DA2BOL

Les 2.2.2 2023-2024

Oogklachten

Empathie tonen

Sanne Breden & Viola Holtrust

Deze les:

- Terugblik vorige les:

Oorklachten

Regie houden

Deze week:

- Oogklachten

- Empathie tonen

Vorige les

Vertel eens...

• Wat is een OMA?
• Wat is een OME?
• Wat is een otitis externa?
• Wanneer heb je een ingetrokken trommelvlies? 
• Noem een paar risicogroepen voor oorklachten(minimaal 2)
• Wanneer is er sprake van een U2 urgentie? 

OMA =Otitis media acuta: acute pijn. behandeling pijnstilling. Als het te lang duurt AB kuur ( vaak start het na een keelpijn/verkoudheid )

Otitis media met effusie (slijmoor), je ziet vocht achter het trommelvlies, soms restant van doorgemaakte middenoorontsteking (OMA) of verkoudheid

Een OME gaat vaak vanzelf over binnen 3 maanden, niet-> buisjes plaatsen. Kinderen zijn vaak doof. 

Ingetrokken trommelvlies bij verkoudheid, dit geeft als klacht druk op /in het oor - klaren/ploppen en/of Xylometazoline neusspray

Risicogroepen:  baby's < 6 maanden

Syndroom van down

2 zijdige oorpijn < dan 2 jr 

patiënten met een palatoschisis (gespleten gehemelte)

U2 urgentie bij ernstig zieke indruk 

Oogklachten

Wie heeft er wel eens oogklachten gehad?

Wie heeft hier op stage al mee te maken gehad?

Welke oogklachten ken je? 

Wat heb je in je triagewijzer en op thuisarts.nl gelezen?

Wat voor vragen heb je opgeschreven?

Conjunctivitis

Lasogen

Glaucoom

Blefaritis

Hordeolum/chalazion

SOA (geel/groen pus)

Iridocyclitis

Netvliesloslating

Subconjunctivaal hematoom

Vaatafsluiting

Wanneer pak je deze kaart?

Bij welke klachten ga je je triagegesprek voeren aan de hand van deze kaart?

Welke andere kaart zou je overwegen?

Bij oogklachten pak je deze kaart.

OOK wanneer deze worden veroorzaakt door een trauma (geen aparte kaart) 

Bij bijkomende neurologische klachten switch je naar neurologische uitval

Veel voorkomende klacht

Het is belangrijk dat je weet wat het is, dat je de alarmsymptomen herkent en welke adviezen je kunt geven. 

Welke emotie komt hier vaak bij kijken denk je?

Er wordt in de praktijk veel gebeld met oogklachten. Van onschuldig tot ernstig. 

Meestal zijn mensen ongerust/angstig.

"het zijn toch je ogen" 

Door goed uit te vragen kun je bepalen of iemand gezien moet worden en binnen hoeveel tijd. 

Zorg dat je van de veelvoorkomende oogklachten de adviezen weet. (thuisarts.nl)

Geef altijd een goed en concreet vangnet mee (denk ook aan verwachtingspatroon) 

Oogontsteking 

- Andere naam?

- Oorzaak?

- Ernstig?

- Klachten?

- Zelfzorgadvies?

- Verwachting?

- Vangnet?

- Urgentie U3/U4/U5 verschillen kennen en kunnen toepassen

Bindvlies ontsteking oog - conjunctivitis

Oorzaken:

virus

bacterie

allergie

droge ogen

SOA (chlamydia/gonorroe)

herpes

Ernstig?

Door virus/bacterie meestal niet ernstig - wel besmettelijk!!

Klachten:

oogwit is rood

oogleden rood (en gezwollen)

traanogen

slijm/pus - plakt aan elkaar

branderig gevoel

gevoel dat er iets in zit

jeuk

1 zijdig of 2 zijdig

Adviezen:

zie thuisarts.nl 

https://www.thuisarts.nl/rood-oog/ik-heb-oogontsteking#wat-kunt-u-zelf-doen-bij-een-oogontsteking

Hordeolum/strontje & chalazion

Wat is dit?

Wat zijn de klachten?

Wat doe je?

Verschillen tussen hordeolum en chalazion

Hordeolum:

Ontsteking van een van de kliertjes in het ooglid. In eerste instantie is het ooglid ontstoken (rood, gezwollen, pijnlijk). In latere instantie ontstaat vaak een abcesje. Warme kompressen kunnen het doorbreken van die abcesjes versnellen. Een abces kan ook worden geopend met een kleine incisie.

Rood bultje op het boven of onderooglid

het doet pijn!

soms een geel puskopje

afblijven!!

Warme doek ertegen 10-15 minuten , meerdere keren per dag (4x) - dan breekt het makkelijker open

niet masseren i.v.m. verergering van ontsteking

geen make-up geen lenzen in 

Chalazion:

Ook wel gerstekorrel genoemd.

Ontstoken talgkliertje - meestal in bovenooglid

NIET PIJNLIJK!!

Warme kompressen

daarna masseren 2 minuten

Lenzen kunnen inblijven

Hordeolum

Chalazion

Blefaritis

Wat is dit?

Wat merkt de patiënt?

Wat kan de patiënt doen?

- Hoe?

- Hoe lang?

Ooglidontsteking

Meestal door bacteriën of niet goed werkende talgkliertjes 

Jeuk

Branderig

Rood

Gezwollen

Schilfers/korstjes tussen wimpers

Warm vochtig washandje 2 minuten op oog - afwisselen met ander washandje 

gedurende 10 minuten

Masseren met vingertoppen of wattenstaafje - 2 minuten 

Daarna wimperrand poetsen met water (evt. met babyshampoo) heen en weer

Daarna spoelen met lauw water

2x per dag gedurende 1 week 

Geen verbetering - afspraak HA (dan AB gel) 

Subconjunctivaal hematoom

Veelvoorkomende klacht!

Wat is het?

Kan het kwaad?

Hoe lang kan dit duren?

Wanneer bellen?

Oogwit kleurt rood door geknapt bloedvaatje

Kan door trauma of persen

Bij gebruik bloedverdunners kan dit er heftig uitzien

Kan geen kwaad

Gaat binnen 3 weken over

Bel de huisarts of huisartsenpost wel bij 1 of meer van deze klachten:

Pijn in uw oog

Slechter zien

Niet tegen licht kunnen

Meer dan de helft van uw oogwit is rood én u slikt bloedverdunners

Trauma ogen (geen aparte kaart)

Penetrerend letsel, wat is dat?

Laat je het zitten, of haal je het er meteen uit?

Welke urgentie heeft het? 

Stomp trauma , wat is dat? 

Wat zouden er voor beschadigingen kunnen zijn?

Wat te doen? 

Wanneer komen? 

Penetrerend letsel Het was altijd een U1, tegenwoordig is het een U2. Doorboord oog. Laten zitten - beide ogen afdekken. Half zitten/niet liggen

Stomp trauma 

Door een klap van bijvoorbeeld een bal of vuist kan uw oog beschadigd raken.

Uw oog kan pijn doen en gaan tranen en rond uw oog kan het dik en blauw zijn.

Koel het oog met een koud washandje.

Contact bij:

Veel pijn

Opeens niet meer tegen licht kunnen (fotofobie)

Het zien is slechter of anders (u ziet bijvoorbeeld wazig, dubbel of vervormd).

Lichtflitsen

Het oog ziet er anders uit dan uw andere oog.

Het ooglid is gescheurd.

Andere/ Ernstigere oorzaken van oogklachten

- Kruit of chemische stof in oog (loog/zuur)  = U2

- (Acuut) glaucoom = U2

- Corpus alienum = U2 of U3

- (Acuut )Dubbelzien = U2 (of via neurologische uitval verder uitvragen)

- Glasvochtbloeding / Netvliesloslating = U2/U3

- Iridocyclitis = U2

- Vaatafsluiting = U2 

- Groen/geel pus oog bij baby's <10 dagen oud = U3

Dit heel snel doorlopen - ziektebeelden leren ze bij AFP 

Alarmsymptomen herkennen!

Acuut glaucoom: hoofdpijn, misselijk, braken, wazig zien, wijde pupil - kan leiden tot blindheid

Corpus alienum in oog- perforatie of doorboord = U2

Corpus alienum op oog + pijn = U3

Dubbelzien - 1 oog of beide? Kan neurologisch zijn - dan andere kaart. Of lens of hoornvliesprobleem

Netvliesloslating/glasvochtbloeding: lichtflitsen/visusdaling 

Iridocyclitis: pijn/lichtschuwheid/visusdaling

Vaataflsuiting: acute visusdaling (geen pijn en/of roodheid) 

Geel/groen pus bij baby <10 dagen oud - kan zijn dat moeder een SOA had bij bevalling. Kindje moet in ziekenhuis worden behandeld anders kan het oog beschadiging oplopen

Pak de kaart er bij.

Snap je de vragen die je stelt en weet je hoe je deze stelt?

Kun je de urgenties duiden?

Waarom laat je een oogontsteking na 3 dgn niet verbeterd komen? Welke urgentie heeft dat? 

Korter dan 3 dagen of > 3 dagen maar wél met verbetering - U5

>3 dagen zonder verbetering - U4

Oogontsteking met verergering van de klachten - U3

Wat geef je voor advies bij een
hordeolum?

1. Goed het oog schoonmaken, met een nat watje vanaf de buiten naar de binnenzijde (neusrug)
2. Een koud nat washandje tegen het oog houden, dat verlicht de pijn
3. Een warm washandje meerdere keren per dag tegen het oog houden
4. Je moet helemaal niets doen, het gaat vanzelf over, niet aankomen want het is besmettelijk

hordeolum

Het advies bij oogontsteking is:
Meestal verbeteren de klachten binnen 3 dagen, maak uw oog schoon met een nat watje vanaf de buitenzijde van het oog naar binnen. Draag geen make-up en contactlenzen. Terugbellen als de klachten niet verbeteren.

1. Waar
2. niet waar

Bij lasogen heb je klachten enige uren na het onbeschermd lassen, de klachten houden ongeveer 12 uur aan

1. Waar
2. Niet waar

Bij blootstelling aan te fel licht

sneeuw/zonnebank/lassen

Waar, je vertelt dit tegen de patiënt en adviseert een zonnebril op te zetten en PCM  te geven. Geen lenzen dragen.  

Om te voorkomen: goede protectie met lasbril/skibril/zonnebankbril

Zorg dat je de adviezen weet!

Lasogen

Oogontsteking

Hordeolum

Chalazion

Blefaritis

Dit moeten de studenten écht weten 

Empathie tonen
- Waarom?
-Hoe wel?
- Hoe niet?

Waarom is empathie tonen belangrijk

Wat doe je wel?

Wat doe je niet?

Hoe doen ze dit op stage?

Huiswerk

Medilect module oogklachten afronden

Voorbereiden Bloedneus + trauma aangezicht

Lezen in je boek en op thuisarts.nl

Schrijf 2 casussen en neem deze mee

casus

triagewijzer

gespreksfasen

SOEPformulier