De geografie van het kerstfeest

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De geografie
van het
kerstfeest

Waaraan denk jij bij het woord 'kerst'? Noteer één woord per gedachte.

De 'kerstboom'

Grote kans dat je aan deze jongen dacht bij het kerstfeest. In Nederland is het inmiddels traditie om, nadat de zwartepietendiscussie op 5 december weer tot rust is gekomen, een kerstboom in huis te nemen.

De kerstboomtraditie komt oorspronkelijk uit...

1. Nederland
2. Frankrijk
3. De Verenigde Staten
4. Duitsland

Weetje

Hoewel de kerstboom in Nederland gemeengoed is, staan vooral de Amerikanen en de Engelsen bekend om hun enorme liefde voor kerst met alles wat daar bij komt kijken. Toch is het fenomeen “kerstboom” van oorsprong een Duitse traditie. Hier bestond zelfs ver voor Christus namelijk al een heidense gewoonte om pijnboomtakken (die altijd groen bleven) te versieren. Door toedoen van de evangelisten is deze traditie overgegaan in de samenkomst rondom een versierde boom, als symbool van saamhorigheid en vriendelijkheid. Pas in de 19e eeuw, toen de Engelse koningin Victoria trouwde met de Duitse prins Albert, heeft het Engelse koningshuis de Duitse traditie overgenomen. Vervolgens waaide deze traditie, zoals zoveel Europese tradities, over naar Amerika. Aldaar worden tegenwoordig jaarlijks 34,5 miljoen kerstbomen verkocht, wat zorgt voor een jaarlijkse omzet van ruimt 1,2 miljard dollar en liefst 135.000 mensen aan het werk zet. De kerstboom is dus niet langer een gezellige en kneuterige traditie, maar big business.

In het voorgaande fragment wordt gezongen over een dennenboom. Dat klopt niet, de meeste Nederlanders hebben namelijk een...

1. Spar
2. Eik
3. Pijnboom
4. Cypres

Welk type spar plaatst men in Nederland het liefst?

1. De fijnspar
2. De grove spar
3. De Nordmann
4. De Blauwspar

Weetje

 Hoewel de Nordmann oorspronkelijk uit Georgië afkomstig is, wordt dit type boom vooral in Scandinavië gekweekt en worden er miljoenen exemplaren per jaar van geëxporteerd. De paradox is echter dat, terwijl wij onze bomen grootschalig uit Scandinavië importeren, er massaal in Nederland gekweekte bomen worden geëxporteerd naar Scandinavische landen. Daar plaatsen ze tijdens de kerst liever een ander type boom in de huiskamer, zoals de Fijnspar of Blauwspar. Hoewel veel consumenten kiezen voor het gemak van een geïmporteerde kweekboom, bestaat er voor de echte fanatiekeling een alternatief dicht bij huis. In Park de Hoge Veluwe wordt namelijk jaarlijks het ‘Zaag je eigen kerstboom’ evenement gehouden, waarbij je zelf (gratis) je eigen boom uit het bos kan halen.

Kunstkerstbomen worden nog wel eens gezien als duurzaam alternatief voor een natuurlijke boom. Hoe lang moet je hem dan echter in huis houden?

1. Minimaal 5 jaar
2. Minimaal 10 jaar
3. Minimaal 20 jaar
4. Minimaal 40 jaar

Waar komen de meeste kunstkerstbomen vandaan?

1. China
2. Polen
3. De Verenigde Staten
4. India

Culturele tradities rondom kerst

In de gedachtenwolk aan het begin van deze les kwamen ook vast een aantal culturele aspecten aan bod. Zo wordt - natuurlijk - de geboorte van Jezus gevierd én geven we elkaar massaal cadeaus. Hoe doen ze dat in andere landen?

Welke tradities kende je al?

Onderverdeling van de klas in groepen

Onderzoek de traditie

1. 'Happy Holidays' in plaats van 'Merry Christmas' (VS)

2. Krampus (AU, HU, CZ, CRO, SLO, IT)

3. Kleuren van de onderbroek (MEX, ook in SP, PT)

4. Joelmannen in IJsland (IJS)

5. Geiten van stro (FIN)

6. De 'kakker' (SP)

Fijne feestdagen!