Module 11 - Bloedsomloop 2

• Biologie
• Middelbare school

Welkom!

Telefoons in de zak

jassen uit

tassen van tafel

Terugblik naar gisteren

Bloedsomlopen

namen van bloedvaten

Vandaag:

Theorie

Bloedsomlopen oefenen

Toets bespreken

uitzonderingen bloedvaten

Holle ader: Transporteert bloed naar je rechterharthelft

Aorta: de slagader die bloed van je hart naar de andere slagaders vervoert

Halsader/slagader: Vervoert bloed vanaf de aorta, en naar de holle ader

Poortader: vervoert bloed van de dunne darm naar de lever (voedingstoffen)

• Lymfestelsel vervoert de lymfe
• Lymfeknopen zuiveren lymfe
• Borstbuis/lymfestam brengen lymfe terug naar holle ader

Lymfestelsel

Volumestroom & stroomsnelheid

Volumestroom: Q

Doorsnede haarvat: A

gemiddelde stroomsnelheid: Vgem

Q = A x Vgem

Vgem = Q/A

Transport door cellen

Porie-eiwit:  Passief transport = kost geen energie

Transporter-eiwit: Actief transport = kost energie

Opdrachten

43, 46, (48 ah), 51

Oefenen met bloedsomlopen

Aantekeningen B4

Transport door het lichaam

mensen (gewervelde dieren) hebben een gesloten bloedsomloop met drie soorten bloedvaten:

 - slagaders vervoeren bloed van het hart naar de organen (hoge druk, stevige wand)

- aders vervoeren bloed van de organen naar het hart (lage druk, slappe wand, kleppen)

- haarvaten vervoeren bloed rond de organen (hele lage druk, wand is 1 cel dik)

in de haarvaten kunnen water, witte bloedcellen, voedingsstoffen en zuurstof de bloedsomloop uit. Koolstofdioxide en afvalstoffen worden weer opgenomen.

amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren hebben een dubbele bloedsomloop:

kleine bloedsomloop: hart => longen => hart

grote bloedsomloop: hart => organen => hart

In de longen vindt gaswisseling plaats. Koolstofdioxide wordt afgegeven en zuurstof wordt opgenomen in de bloedsomloop.