5H 11.2 Transportvaten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

5H 11.2 Transportvaten 

Deze les:

- Nog 1x oefenen Bouw Hart

- 11.2 Transportvaten (t/m blz. 97)
- Maken opdr. 11.2

- Mini D-toets 2.1 en 2.5 Cellen

- Herhalen 3.3 Osmose/Diffusie

Oefenen Bouw Hart

Ken je alle onderdelen al uit je hoofd?

Test nu je kennis via:

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Hart/hartonderdelen.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Hartvoorkant/hartvoorzijde.htm

Belangrijk voor het examen!

11.2 Leerdoelen en begrippen

Je leert de werking van het transportstelsel in mensen:

1. Je kan de grote- en kleine bloedsomloop beschrijven

2. Je kan eigenschappen van slagaders, aders en haarvaten noemen

Begrippen:

Gaswisseling, Kleine bloedsomloop, Grote bloedsomloop, Hormonen, Afvalstoffen, Dubbele bloedsomloop, Slagaders, Dekweefsel, Glad spierweefsel, Bindweefsel, Haarvaten, Aders, Kleppen. 

Functie bloedvatenstelsel

Transport:

• Zuurstof (O₂) van longen naar alle lichaamscellen
• CO₂ van alle lichaamscellen naar de longen
• Voedingsstoffen van darmen naar alle lichaamscellen
• Afvalstoffen van alle lichaamscellen naar uitscheidende organen
• Regulerende stoffen (bijv. hormonen) naar het doelorgaan

Bescherming:

Bloed bevat gespecialiseerde cellen die infecties onschadelijk kunnen maken 

(H21 Afweer, 6 vwo)

Bloedvaten (BINAS 84A)

Naamgeving bloedvaten:

Naam van het orgaan waar het bloedvat naartoe stroomt (+ slagader) of vanaf stroomt ( + ader).

Behalve: Aorta, onderste en bovenste holle ader, poortader, krans(slag)ader, hals(slag)ader

Bloedvaten

Zuurstofrijk/ zuurstofarm

Voedingsstoffenrijk/ -arm

In de organen zitten haarvaten - daar alleen vindt de stoffenuitwisseling plaats.

Dubbele gesloten bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

zuurstof halen/ CO2 brengen

Hart - longen - hart

Grote bloedsomloop:

zuurstof brengen/ CO2 halen

Hart - organen - hart

Bloedsomloop

Bestudeer BINAS 84A + bron 5

Maak nu de oefening op:

https://biologiepagina.nl/2en3/Bloedsomloop/Matchoefeningen/bloedvaten/bloedvaten.htm

Hoeveel aanvoerende bloedvaten heeft de lever en hoeveel afvoerende?

1. 1 aanvoerend, 1 afvoerend
2. 1 aanvoerend, 2 afvoerend
3. 2 aanvoerend, 1 afvoerend
4. 2 aanvoerend, 2 afvoerend

In tweetallen

Een suikermolecuul komt in je darmen in het bloed en wordt in je nieren verbruikt. Noem alle bloedvaten en onderdelen van het hart die het molecuul passeert. Schrijf op in een lijst onder elkaar, maak gebruik van BINAS tabel 84A.

Bij nakijken: Maximaal 3p, -1p voor elke fout. 

Antwoord

(haarvaten in de darmen) - poortader - haarvaten in de lever - leverader - onderste holle ader - rechterboezem - rechterkamer - longslagader - haarvaten in de longen - longader - linkerboezem - linkerkamer - aorta - nierslagader - (nierhaarvaten).

Bloedvaten

1. Maak een tabel in je schrift met drie kolommen: 

- Slagaders

- Aders

- Haarvaten

2. Bekijk het filmpje over de bloedvaten in de volgende slide

3. Schrijf de kenmerken in de juiste kolom

4. Lees blz. 95 - 97 "Bouw bloedvaten" en bestudeer bron 5 en BINAS 84C2

5. Vul de tabel aan. 

biologiepagina.nl

Opdrachten

- Maken 11.2 opdr. 1 t/m 7

Klaar? Kijk jezelf na, welke opdr. bespreken?

Maken mini D-toets 2.1 en 2.5 Cellen

forms.gle

Examensyllabus Cellen (2.1 + 2.5)

Vier rijken - celkenmerken

Autotroof: maakt eigen voedingsstoffen

Heterotroof: voedingsstoffen uit andere organismen

Vier rijken - celkenmerken

Prokaryoot: zonder celkern

Eukaryoot: met celkern

biologiepagina.nl

Huiswerk

- Af 11.2 opdr. 1 t/m 7

- Herhalen 3.3 Celtransport, Osmose en Diffusie