TW1 - Les 2: Het maken van geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Nectar H2, H4 & H5

Samenhang: wat maakt wie we zijn?

• Cellen delen en maken eiwitten
• Het maken van geslachtscellen
• Genetische variatie
• Erfelijkheidsvraagstukken

Vorming geslachtscellen

Chromosomen in een gewone

lichaamscel van een man:

Van een vrouw zou er hetzelfde

uit kunnen zien maar dan met 

2 keer een X chromosoom

Vorming geslachtscellen

Deze cellen noem je diploïd (2n).

Van elk type chromosoom is een 

paar aanwezig.

Beide chromosomen van een

paar noem je homoloog.

Bij de mens 23 paar 

= 46 chromosomen

Vorming geslachtscellen

Als in een zaadcel en een eicel

net zoveel chromosomen

zouden zitten dan zou je na de 

bevruchting een bevruchte 

eicel met 92 chromosomen

hebben. Dit kan niet.

Vorming geslachtscellen

Dus: bij de vorming van de 

geslachtscellen moet het aantal

chromosomen worden 

gehalveerd zodat van elk 

chromosomenpaar er maar één

in zit.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Deze deling start óók na de G2 fase. 

Het DNA (de chromosomen) is dus al

verdubbeld.

Deling van de celkern

DNA-replicatie

''Rust-fase''

Aanmaak enzymen voor mitose

Groei van cytoplasma

Controle van DNA

Geen celdeling meer mogelijk

Aanmaak extra organellen

M-fase

G0-fase

G1-fase

S-fase

G2-fase

Vóór de meiöse (S fase)

Doel van de meïose

BINAS 76B2

Meïose I

Meïose II

Profase I:

Kernmembraan verdwijnt.

Chromosomen spiraliseren.

Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Crossing-over kan optreden.

Metafase I:

Chromosomen liggen twee aan twee in het equatoriale vlak.

Spoelfigure hebben trekdraden gevormd naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken chromosomen naar de polen.

Telofase I:

Door insnoering ontstaan twee haploïde cellen.

Chromosomen zijn wel nog verdubbeld!

Daarom: meïose II

Meïose II (~mitose)

BINAS 86D

De lichaamscel van een boom heeft 128 chromosomen. Deze boom doet aan gewone celdeling, hoeveel chromosomen hebben de dochtercellen?

De lichaamscel van een boom heeft 128 chromosomen. Deze boom maakt geslachtscellen, hoeveel chromosomen hebben de dochtercellen?

Een fruitvlieg heeft 8 chromosomen. Hoeveel paar chromosomen heeft hij?

Chromosomen en chromatiden

Wat maakt ieder mens uniek?

Tijdens de meïose kunnen 2²³ verschillende combinaties van chromosomen worden gemaakt.

Ook nog crossing-over.

Mitose en meiose

Mitose of meiose?

1. Mitose
2. Meiose
3. Mitose en meiose
4. Niet te zeggen

Het eindproduct is haploid

1. mitose
2. meiose
3. mitose en meiose

Waar worden chromosoomparen gescheiden?

1. Mitose
2. Meiose
3. Zowel mitose als meiose
4. Zowel niet in mitose als meiose

Mitose

Meiose 1

Waarbij hoort deze formule:
2n -> n + n

1. Mitose
2. Meiose I
3. Meiose II
4. Bevruchting

Er vindt celdeling plaats om zaadcellen te maken. Is dit mitose of meiose?

1. Mitose
2. Meiose

Nectar H2, H4 & H5

Samenhang: wat maakt wie we zijn?

• Cellen delen en maken eiwitten
• Het maken van geslachtscellen
• Genetische variatie
• Erfelijkheidsvraagstukken