Vapen

• Mentorles
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

• Introductie
• Effecten van vapen op je gezondheid
• Wanneer is vapen een verslaving?

Wat is vapen?

De e-sigaret (elektronische sigaret) is een klein apparaatje wat een vloeistof verhit tot damp dat word ingeademd. Dit word ook wel 'Vapen' genoemd.

Andere benamingen zijn:
- e-smoker
- e-sigaret

- shisha pen

- e-hookah

Wat is roken

Roken is het inhaleren van de rook van smeulende tabak. Er zijn andere genotmiddelen en drugs die ook gerookt kunnen worden, maar in deze les wordt het roken van tabak of 'vapen' bedoeld.

Hoeveel kinderen beginnen er per dag te roken in Nederland?

• Elke dag beginnen 70 kinderen in NL met roken. Dat zijn 25.550 kinderen per jaar. Wereldwijd is dit aantal nog veel hoger.
• 2 op de 3 kinderen die één sigaret probeert raakt uiteindelijk verslaafd
  

Bestaat er zoiets als een gezonde sigaret?

• Het inademen van de stoffen die vrijkomen bij vapen irriteert en beschadigt de luchtwegen. 

• Ook kunnen hardkloppingen ontstaan. Bij vapen komen andere schadelijke stoffen vrij dan bij een gewone sigaret maar de nicotine werkt net zo verslavend.

• met nicotine
• verbrande tabak
  

• met of zonder nicotine
• verdampte vloeistof
• smaak aan toegevoegd
  

• Smaakstof:             om het lekkerder te maken.

• Nicotine:
  Stimuleert aanmaak van dopamine en is net zo verslavend als heroïne.
  

• Propyleenglycol:
  Propyleenglycol veroorzaakt irritaties aan de luchtwegen en ogen.
  

• Glycerol:
  Glycerine zorgt voor een laagje op je tanden waardoor je speeksel niet op je tanden komt om ze te reinigen. Hierdoor krijg je eerder gaatjes.
  

Effecten vapen

• Concentratieverlies
  
• Hoofdpijn
  
• Verminderde ontwikkeling van de hersenen
  
• Verminderde conditie
  
• Eerder kans op gaatjes in je tanden
  
• Keel irritatie
  
• Verslaving aan nicotine
  
• Stijgende hartslag tijdens vapen
  
• Epileptische aanval bij blootstelling aan e-vloeistof
  
• Acute (soms levensbedreigende) longontstekking
• Brandwonden bij exploderen vape

• Schade luchtwegen
  
• Longziekten
  
• Hart- en vaatziekten
  
• Verslaving aan nicotine
  
• Veranderingen in de hersenontwikkeling (celweefselschade en veranderingen in beloningssysteem)

• Sommige chemicaliën die aanwezig zijn in de damp van e-sigaretten kunnen DNA-schade en/of DNA veranderingen veroorzaken. Dit maakt het aannemelijk dat langdurige blootstelling aan e-sigaretdamp het risico op kanker verhoogt en bijdraagt aan nadelige uitkomsten op het gebied van voortplanting.

• 86% van iedereen met longkanker krijgt dit door roken. Maar je kunt ook andere kanker-soorten krijgen als je rookt. 
• Jaarlijks krijgen 19.000 mensen kanker als gevolg van roken.
• In Nederland overlijden er elk jaar 20.000 mensen aan kanker.

Wanneer vind je
dat iemand verslaafd is?

• Bij een verslaving heb je geen controle meer over het gebruik van middelen of over bepaald gedrag. 
• Je wil bijvoorbeeld stoppen met gebruiken, maar dat lukt steeds maar niet. 
• Je kunt verslaafd zijn aan middelen zoals alcohol of drugs, maar bijvoorbeeld ook aan gedrag zoals gokken of gamen.

• Nicotine is net zo verslavend als cocaïne en heroïne. Hersenen raken verslaafd aan de dopamine shot die het lichaam krijgt van bijvoorbeeld nicotine, alcohol en drugs.
• Dopamine: Wordt aangemaakt wanneer je dingen doet die volgens de hersenen moeten worden beloond, zoals sporten, eten en verliefd zijn. 
• De afgifte van dopamine brengt een golf van geluk met zich mee. Het plezierige gevoel dat je krijgt zorgt ervoor dat je het dopamine-opwekkende gedrag wilt herhalen. 
• Dingen die een onmiddellijke beloning geven, hebben voor de hersenen een grotere waarde dan zaken waar je op de lange termijn wat aan hebt.

 

• Tip: ga sporten in plaats van Vapen. Door sporten maak je ook dopamine aan. Door bewegen ga je je dus echt fijner voelen.

Ontwennings verschijnselen

• Stress, prikkelbaarheid, neergeslagen stemming, onrust, honger, slapeloosheid.
• Door te vapen gaan deze ontwenningsverschijnselen tijdelijk weg en ontstaat er een neerwaartse spiraal.
• Hierdoor heb je steeds meer van het middel (nicotine en/of de handeling van roken/vapen) nodig om hetzelfde gevoel te bereiken.
• Vapen maakt stress zelfs erger, omdat nicotine in vapes voor een onrustig en opgejaagd gevoel zorgt.
  

• De meeste rokers raken verslaafd in de puberteit. Je prefrontale cortex is dan "buiten gebruik".
  
• Bij pubers is de prefrontale cortex nog niet helemaal ontwikkeld. 
• De verschillende hersengebieden werken nu nog niet goed samen. 
• Het duurt jaren voordat alle goede verbindingen op elkaar zijn afgestemd. 
• Daarom lukt het nog niet altijd om belangrijke beslissingen te nemen. 
• Pubers denken dus minder goed na over de gevolgen van een actie. Vandaar dat we dit onderwerp op school behandelen.