Woordenschat H 4 en 5, les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

• Deze les leer je weer meer (over) spreekwoorden en gezegden!
• We kijken het huiswerk na (opdracht 2, 3 en 6.1) en jullie maken opdracht 6.2

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Welk(e) uitdrukking/spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

Opdracht 2, 1 en 2

• a wassen (U): Die (lastige) klus zullen we wel even opknappen.
  
• b er zelf in (S): Wie probeert om iemand iets aan te doen of te misleiden, wordt zelf het slachtoffer of wordt zelf misleid.
  
• c kaart (U): Het is van tevoren afgesproken; het is geen toeval.
  
• d kerk (U): De beslissing is eindelijk genomen.
  
• e paard vet (S): Het werk gebeurt beter als de baas toezicht houdt.
  
• f horens vatten (U): We moeten het werk nu meteen aanpakken; we moeten direct beginnen.
  
• g gasten (S): Men beoordeelt de ander naar zichzelf; een oordeel over iemand zegt meer over de beoordelaar dan over de beoordeelde.
  
• h brood eten (U): Ze laat zich niet afpakken waar ze recht op heeft; ze komt op voor haar rechten. 

Opdracht 3

• 1 Het water loopt me in de mond.
  
• 2 Nu blijkt hoe de vork in de steel zit.
  
• 3 Met bloed, zweet en tranen wist Joachim de finale te halen.
  
• 4 Ze heeft een dubbele agenda.
  

• 5 De beste stuurlui staan aan wal.
  
• 6 Alicia voelt zich als een vis in het water.
  
• 7 De rechercheurs draaiden de verdachte de duimschroeven aan.
  
• 8 Je snijdt jezelf in de vingers. 

Wat hoort bij elkaar?

drijven

hakken

stoppen

lopen

springen

in de doofpot ...

op rolletjes ...

in de pan ...

uit z'n vel ...

in het nauw ...

6.1

1 horeca letterwoord dat staat voor de bedrijfstak hotels, restaurants en cafés – voorbeeld 

2 woordspeling grappig bedoeld gebruik van een woord, bijvoorbeeld doordat het in verschillende betekenissen in een zin voorkomt – voorbeeld

3 cliché afgezaagde uitspraak – omschrijving 

4 dubieus twijfelachtig – synoniem

5 loze lege; zonder inhoud; niet echte – bekend als woorddeel dat ‘on-‘ of ‘niet’ betekent 

6 ongein flauwiteit; slechte grap – synoniem; voorbeeld 

7 dooddoener algemeenheid; nietszeggende opmerking waardoor een verder gesprek wordt afgekapt – woorddelen, omschrijving, context

8 platvloers grof; ordinair; van een laag geestelijk niveau; – synoniem, woorddelen

6.1

9 rubricering indeling in groepen (rubrieken) – woorddelen, voorbeeld 

10 nering handel – synoniem

11 pikant pittig – synoniem 

12 ambacht vak waarbij je iets met je handen maakt – voorbeeld

13 agrarisch de landbouw / akkerbouw betreffende – omschrijving (afkomstig van het Latijnse woord ‘ager’ = akker) 

14 moraal levensles – synoniem 

15 de geestelijk vader bedenker; degene die het bedacht heeft – synoniem

16 refereren aan verwijzen naar – synoniem

17 befaamd beroemd – woorddeel, context 

6.1

18 verbeeld voorgesteld door een tekening, schilderij o.i.d. - woorddeel 

19 tafereel afbeelding of situatie om naar te kijken – voorbeeld, context 

20 illustreren verduidelijken; toelichten (vaak met ‘een voorbeeld’) – woorddelen, context 

21 zotheid dwaasheid – synoniem 

22 frequent vaak voorkomend – synoniem; context 

23 paradoxale in zichzelf tegenstrijdig lijkende – voorbeeld; woorddeel

24 verlevendigen levendig(er) maken; vrolijk(er) en aangenamer maken – woorddelen; context 25 ontberen missen – context 

En nu...

• Maak 6.2
• Maak van H. 4 de startopdracht, lees de theorie op p. 130 en maak opdracht 1