4H 2021 H3 molec stoffen les 4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4H SK Hoofdstuk 3

3.3 moleculaire stoffen

De atoombinding

3.1 en 3.2 zouten en metalen...

...bestaan uit deeltjes met (+) en (-) ladingen, die elkaar aan trekken. Daarom vallen zoutkorreltjes of stukjes metaal niet uit elkaar in losse atomen.

Maar hoe zit dat bij 

moleculen?

cafeïne

water

hoe zitten de atomen in een molecuul aan elkaar vast..?

1. met ladingen
2. er zit een soort touwtje tussen
3. ze delen elektronen
4. met een atoombinding

veel atomen zijn wannabe's

• alle niet-metalen komen één of meer elektronen tekort 

voor een volle buitenste schil

• behalve de edelgassen
• alle niet-metalen willen lijken op de edelgassen

dus... streven naar een volle buitenste schil

Neon

Zuurstof

wil lijken op...

wat heeft dit te maken met...

de atoombinding??

Voorbeeld: waterstof

H heeft 1 elektron in de buitenste schil (= 1 valentie-elektron), de max is 2, dus H wil er 1 bij. De covalentie van een H-atoom = 1

   Beide H-atomen                         Molecuulformule = H2

   willen er 1 elektron bij              Structuurformule = H-H

H + H

H2

door elkaars elektronen te delen, voelen ze er allebei 2!

Voorbeeld 2: zuurstof

O heeft 6 elektronen in de buitenste schil (= 6 valentie-elektronen), 

max = 8, dus O wil er 2 bij.  Covalentie = 2

                                                             Molecuulformule = O2             

                                                             Structuurformule = O=O

O + O

O2

door elkaars elektronen te delen, voelen ze er allebei 8!

A. Wat zijn valentie-elektronen?
B. En wat is covalentie?

1. A) aantal e- tekort in de buitenste schil. B) aantal bindingen dat een atoom aan kan gaan.
2. A) aantal e- in de buitenste schil. B) aantal bindingen dat een atoom aan kan gaan.
3. A) aantal e- in de buitenste schil. B) aantal e- dat een atoom erbij wil hebben.
4. A) aantal e- tekort in de buitenste schil. B) aantal e- dat een atoom erbij wil hebben.

valentie en covalentie

• Valentie elektronen zitten in de buitenste schil. Zij bepalen de chemische reactiviteit van een deeltje (wel of niet reageren)
• Als elektronen worden gedeeld, dus samen een binding zijn, 

noemen we dan een covalente binding. 

'Co' staat voor: samen, en 'valentie' staat voor: de buitenste-schil elektronen.

De covalentie van een atoom geeft dus aan hoeveel bingingen een atoom aan kan gaan (via delen van elektronen)

als elektronen gedeeld kunnen worden, dan is de bouw van een H₂O molecuul als volgt:

H-atomen

O-atomen

door elkaars elektronen te delen, voelen ze er allebei 2 per binding!

=

Atoombinding

• Een atoombinding is een gedeeld elektronenpaar = covalente binding
• Atoombinding is heel sterk.
• Atoombinding verbreekt alleen bij chemische reacties, waarbij nieuwe moleculen ontstaan.
• Hoeveel bindingen een niet-metaal aangaat, hangt af van de covalentie.
• Covalentie geeft aan hoeveel elektronen gedeeld moeten worden om de edelgas-configuratie te bereiken.

Covalentie

• Geeft aan hoeveel elektronen gedeeld worden, dus hoeveel atoombindingen worden gevormd.
• Eenvoudig af te lezen uit periodiek systeem.
  
• Aantal elektronen erbij tot edelgas (groep 18) = covalentie.
• Covalentie H=1, F=1, O=2 enz.

Wat is de covalentie van koolstof (C)?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is de covalentie van stikstof (N)?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

schrijf op:

covalentie van ... is:

C:  4

H:  1

O:  2

N:  3

covalentie = aantal bindingen dat een niet-metaal 

aan kan gaan met een ander niet-metaal

deze moet je kennen!

Tekenen

Opdracht: teken in je schrift de structuurformule van:

• waterstofcyanide of blauwzuurgas: CNH

tip!

Start met het atoom met de grootste covalentie in het midden. 

H kan er maar eentje!

Wat is de molecuulformule van CNH?

1. 
2. 
3. 
4. 

Tekenen

Opdracht: teken in je schrift de structuurformule van:

• methaanzuur: HCOOH

tip!

Start met het atoom met de grootste covalentie in het midden. 

H kan er maar eentje!

wat is de structuurformule van HCOOH?

1. 
2. 
3. 
4. 

Tekenen

Opdracht: teken in je schrift de structuurformule van:

• koolstofdioxide: CO2
  

tip!

Start met het atoom met de grootste covalentie in het midden. 

H kan er maar eentje!

Wat is de structuurformule van CO₂?

1. 
2. 
3. 
4. 

geleerd!

• valentie-elektronen (elektronen in buitenste schil)
• covalentie (= aantal bindingen dat atoom aangaat)
• atoombinding = gedeeld elektronenpaar waarmee elk atoom voldoet aan de edelgasconfiguratie
• covalente binding is een sterke binding, verbreekt alleen bij chemische reactie (ontleding, verbranding, etc) , niet bij fase-overgang (smelten, koken)

HW

maak 24, 25, 26, 27 (is niet zoveel, 

morgen gaan we opgaven maken in de  les)