5.6 t/m 5.8 - het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 5: Regeling

    5.6 t/m 5.8 - het hormoonstelsel

Vandaag..

• Uitleg 5.6 t/m 5.8
• Huiswerk controle
• Opdrachten maken

Leerdoelen:

- Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen. 

- Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.

- Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren. 

Het hormoonstelsel

Hormoonklieren produceren hormonen. 

• Hormonen zijn stoffen die de werking van bepaalde 
  organen regelen. 
• Hormoonklieren hebben geen afvoerbuizen, ze geven
  hormonen direct af aan het bloed. 
• Een hormoon is alleen werkzaam in weefsels/organen die
  gevoelig zijn voor dat hormoon. 

Hormonen regelen  vooral langzame processen zoals groei,
voortplanting, stofwisseling. 

De hypofyse

De hypofyse produceert verschillende 

hormonen.  

• Groeihormoon regelt groei van botten.
• Hormonen die de werking van andere
   hormoonklieren beïnvloeden. 

Wat is het effect van een te hoge productie van groeihormoon?

De schildklier

Onder invloed van hormoon vanuit hypofyse produceert de schildklier het schildklierhormoon. 

• Beïnvloedt de stofwisseling en de groei en ontwikkeling.
• Het stimuleert de verbranding in cellen.
• Te veel schildklierhormoon zorgt voor te veel
  verbranding: je wordt rusteloos en vermagert.  

Wat is het effect van een te lage productie van schildklierhormoon?

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans zijn groepjes cellen in de
alvleesklier. 

• Produceren insuline en glucagon.
  Deze houden glucosegehalte in het bloed
  constant (0,1%). 
• Wanneer na een maaltijd glucose omhoog gaat maken
  EvL insuline. Glucose wordt dan opgenomen door lever en
  spiercellen. Daar wordt glucose omgezet in glycogeen. 

Wat is het effect van het omzetten van glucose naar glycogeen onder invloed van het hormoon insuline?

1. Glucose in bloed daalt
2. Glucose in bloed stijgt
3. Glycogeen in bloed daalt
4. Glycogeen in bloed stijgt

Bij lichamelijke inspanning vindt er veel verbranding plaats in de spieren.
Welke stof is nodig voor de verbranding?

1. Glycogeen
2. Glucose
3. Insuline
4. Glucagon

• Bij inspanning glucose uit bloed verbruikt.
  - Glucose in bloed < 0,1% : EvL produceren glucagon. 
  - Door glucagon wordt glycogeen omgezet in glucose. 

Wat gebeurt er met het glucose gehalte in het bloed nadat er glucagon vrijgekomen is?

Diabetes

Bij diabetes (suikerziekte) maken EvL te weinig insuline en/of reageert het lichaam niet goed meer op insuline. 

• Mensen met diabetes kunnen insuline spuiten.
• Voedsel/hoeveel insuline moet goed op elkaar afgestemd worden. 
• Een ongezonde leefstijl verhoogd het risico op diabetes. 

Bij iemand met diabetes wordt het suikergehalte in het bloed te....

1. laag
2. hoog

De bijnieren

De bijnieren produceren adrenaline. 

• Bij angst, schrikken, boosheid geven bijnieren adrenaline af aan het bloed
• Door adrenaline zet leven glycogeen om in glucose. 
• Door adrenaline gaat hartslag omhoog en ga je sneller ademen. 

Adrenaline werkt snel er kort. 

Wat is het effect van adrenaline op het glucosegehalte in het bloed?

1. wordt lager
2. wordt hoger
3. blijft gelijk

Geef een verklaring waarom het lichaam adrenaline gaat produceren wanneer je heel erg bang bent.

Opdrachten maken..

Maak opdracht 43, 44, 49, 50, 57 en 59

• Dit is huiswerk voor vrijdag.
• Vrijdag starten we met thema 6: zintuigen (boek 3B!)